Sarth Gujarati Jodni Kosh

SR No.: 016105
Original Sutra Author: N/A
Author: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publisher: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publication Year: 1967
Total Pages: 950
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 28 MB

Page 746

રંગડ]
૭૦૧
[ રંડી
આનંદની લહેર – ઉલાસ, ઉમળકે. ૦૭ વિ. વિષયી; કામાસક્ત | વાનું કંડું (૨) મોટું વાસણ -મણન, –મણી સ્ત્રી રંગવાની (૨) વ્યસની (૩) j૦ + તસણ, બાંકે અને સાહસિક રજપૂત. | મજૂરી. -રો [સર૦ મ. જાર] રંગરેજ ૦૮ખાનું નવ વ્યસની લોકોને એકઠા થવાની જગ્યા. ૦ડે ૫૦ | રંગાલય ન૦ [.] રંગભૂમિ; થિયેટર રંગ, મજા, કે તેની મસ્તી. ૦ઇંગ (પ્રાયઃ બ૦૧૦) બાલ | રંગાવું અક્રિ૦, –વવું સક્રિ. “રંગવું’નું કર્મણિ ને પ્રેરક દેખાવ, રીતભાત; ચાળા. ૦ણું ન રંગવાનું કામ (૨)રંગવાની | રંગિત વિ૦ [“રંગ ઉપરથી] રંગેલું; રંગત પીંછી. ૦૦ વિ૦ રંગેલું (૨) સુશોભિત (૩) સ્ત્રી [..] રેનક; [ રંગી વિ૦ [સં. રંff] રંગનું શોખીન (૨) [સમાસમાં છેડે] રંગરંગની છટા. ઉદા. આ કપડાની રંગત સારી નથી (૪)મજા; આનંદ. વાળું. ઉદા. “બહુરંગી' (૩) સ્ત્રી, એક જાતની લાલ માટી
તાળી સ્ત્રીરંગમાં આવીને અપાતી – હરખના ઊભરાની તાળી રંગીતિયું ન૦ સુથારનું રંગીનું ચારસ ખાનું (-દેવી, લેવી). ૦દશી વિ૦ રંગની શોભા કે મજા - રોનક રંગીન વિ. [.] રંગેલું; રંગિત. ૦તા, –ની સ્ત્રી, રંગીનપણું દર્શાવતું. દર્શિતા સ્ત્રી, રેનક. ૦દા સ્ત્રી, ફટકડી. ૦દાર વિ૦ | રંગભંગી વિ૦ [રંગ + ભાંગ; સર૦૫. સંજીદંગી, મં] વ્યસની [0.] રંગવાળું; રંગિત. ઠેષ જુદા રંગના લોકે પ્રત્યે દ્વેષ (૨) રંગરસિયું; વિલાસી કે જુદાઈને ભાવ. ૦ષી વિ. રંગદ્વેષવાળું. ૦નાશક વિ. રંગ રંગીલું વિ. [પ્રા. ાિસ્ત્ર; સર૦ મિ . સા] આનંદી; મેજી; દૂર કરનારું. ૦૫ટ ૫૦ પ્રકાશના કિરણમાંથી અમુક ક્રમવાર વર્ણ રસિયું (૨) સુંદર; ખૂબસૂરત. -લડી વિ. સ્ત્રી, (૫.) રંગીલી કે રંગ જુદા પડીને પટ રૂપે દેખાય તે; “એક મ’.૦૫ચમી સ્ત્રી, (લાલિત્યવાચક) વસંતપંચમી. ૦પાણી ન૦ કેફી પીણું [–ઉડાવવાંગકસુંબો પીવો | રંગૂન ન૦ (સં.) બ્રહ્મદેશનું પાટનગર (૨) નશાબાજી કરવી (૩) મજા કરવી.] બહાર સ્ત્રી આનંદની | રંગેચંગે અ૦ [રંગ+ ચંગ] વિના તકરારે, હસતે મને; ખુશીથી રેલારેલ. બાજી સ્ત્રી [.] મોજમજા (૨)ગંજીફાની એક રમત. | રંગેહું નવ જુઓ રંગાડું
બેરંગી વિ. વિવિધ રંગનું. ભંગ પુત્ર આનંદમાં ભંગ પડે. રંગોળ, -ળી સ્ત્રી. [રંગ+ ઓળ] જમીન પર રંગ પૂરી પાડેલી ભૂમિ(મી) સ્ત્રી જેના ઉપર નાટક થાય છે તે ઊંચી જગા (૨) | ભાત કે તે પાડવાનું એક એજાર (-પૂરવી).-ળિયું ન૦ રંગોળી નાટકશાળા. ૦ભેદ પુંજુદા વર્ણના લોકો પ્રત્યે ભેદભાવ; રંગદ્વેષ. પૂરવાનું સાધન (૨) રમચી પલાળવાનું ખામણું (૩) કંકાવટી oભેર અ૦ હરખભેર; ઉલ્લાસથી. ૦મેગ ૫૦ વિષયભેગ. રંચ વિ૦ [સર૦ હિં. , ] રજ; જરા; ડું(૨) તુચ્છ; હલકું.
મહેલ ભેગવિલાસ માટે બાંધેલું સુંદર મકાન (૨) મહેલને | ૦ક વિ૦ ડું; લગાર [–થવી = દિલગીરી થવી.] મુખ્ય – બેઠકને ખંડ; દીવાનખાનું. ૦મંડપ પુત્ર ઉત્સવ નિમિત્તે રેજ સ્ત્રી [.] દુઃખ; ખેદ; દિલગીરી. [-ખેંચવી =મહેનત કરવી. શણગારેલો મંડપ (૨) રંગભૂમિ (૩) દેવમંદિરને ખુલ્લો ચેક; રંજક વિ૦ [સર૦ રં] પંચક; રજ (૨) સ્ત્રી [સર૦ હિં, મ.] ચાચર. ૦૨ખું વિ૦ (૨) ન૦ રંગને પકડી રાખે-પાકે કરી શકે બંદૂક ફેડવા માટે તેના કાન પર મુકેલે જરા જેટલે દારૂ (૩)[લા.] એવું (દ્રવ્ય. જેમ કે, ફટકડી); “ર્ડ’. (૨. વિ.). ૦રસ પુત્ર પલીત; ઉશ્કેરણી. [–ડવી = લડાઈ થવી. -ખાઈ જવી =ન ભોગવિલાસ; પ્રેમરસ (૨) કંકુને રંગ. રસિયું વિ૦ ભેગવિલાસ ઉશ્કેરાવું; કુસ થઈ જવું. -મૂકવી = પલીતે મુકો (૨) ઉશ્કેરણી કરનારું, વિલાસી. ૦રાગ ૫૦ ગાનતાન; મોજમજા. ૦રાતું વિ૦ | કરવી.]. રંગ માણતું, રંગીલું. ૦રૂપ ન ઘાટ; દેખાવ; સુન્દરતા. જ રંજક વિ૦ [સં.] ખુશ કરે તેવું [સમાસને છેડે.] ઉદા, મનોરંજક પં[FT.] કપડાં રંગનાર. ૦રેલ સ્ત્રી રંગની રેલ; આનંદ કે | (૨) પુંઠ રંગનાર; રંગરેજ (૩) ન હિંગળાક. ૦ત્વ ન.. -ન મજાને ઉછાળો કે મસ્તી; રંગરેળ. ૦રેગાન ન (પ્રાયઃ બ૦૧૦) ૧૦ ખુશ કરવું તે (૨) રંગવું તે (૩) વિ. મોરંજક. –ની સ્ત્રી રંગ અને રોગાન (વગેરેની સુશોભિતતા). ૦ળ ૫૦ અતિ | મધ્યાશ્રુતિને એક અવાંતર ભેદ આનંદ (૨) વિ. રંગથી તરબળ – રોળાયેલું. વેલ પુ. મશ્કરો | રજવું અ૦ ક્રિ. [જુઓ રંજ] રંજ થવી; દુઃખ પામવું (૨) સ0 વિદૂષક; હસાવનારે (ભવાઈ કે નાટકમાં). ૦શાલા(–ળા) સ્ત્રી ક્રિ. પીડવું; કનડવું (૩) [સં. સં] ખુશ કરવું (૪) રંગવું નાટકશાળા (૨)રંગવાનું કારખાનું.૦સપ્તક નવરંગપટ; પે ટ્રમ’ | રંજાડ ૫૦; સ્ત્રી [રંજ 1. ઉપરથી] બગાડ; નુકસાન (૨) તોફાન; રંગરૂટ ! [છું. રિટ] લશ્કરમાં ન ભરતી થનાર. -ટી સ્ત્રી, મસ્તી (૩) કનડગત; સંતાપ; કલેશે. ૦૬ સક્રિ. રંજાડ કરવી; લશ્કરમાં ભરતી
રંજવું. [-ડાવું (કર્મણિ), –ડાવવું (પ્રેરક).] -ડી વિ૦ રંજાડ રંગ ૦૩ ૫,,૦રેલજોગાન, જોળ, લો જુઓ રંગમાં કરનારું રંગવું સક્રિટ રંગ ચડાવવો (ઉપર પડી કે તેમાં બોળીને) (૨) | રંજાવું અ૦ ક્રિટ, –વવું સત્ર ક્રિટ “રંજનું કર્મણિ ને પ્રેરક [લા.] વાતને વધારવી કે અતિશક્તિથી ચગાવવી; મીઠુંમરચું રજિત વિ૦ [સં.] રંગિત (૨) પ્રસન; આનંદિત (૩) આસક્ત; ભભરાવવું. [રંગી નાખવું = રંગ રંગ કરી દેવું (૨) માર મારી લેહી | અનુરક્ત (૪) પુંઠ સંગીતમાં એક અલંકાર નીંગળતું કરી દેવું.].
રંજીદા વિ. [W.] રંજ પામેલું; દુઃખિત; ખિન્ન રંગ શાલા(-ળા), સહક જુએ “રંગમાં [કે કળા | રંઠ વિ. [સં.] વાંઝિયું; વિફળ. ૦વાળી સ્ત્રીરાંડેલી સ્ત્રી, વિધવા; રંગાઈ સ્ત્રી [‘રંગ' ઉપરથી] રંગામણી (૨) રંગવાની સફાઈ | રાંડરાંડ. ૦ પુત્ર રાઓલે; વિધુર (૨) બાય; નામરદ; રાંડ રંગાટ કું. [“ગ” ઉપરથી] રંગવાનું કામ અને કળા. ૦કામ નવ | રંડા સ્ત્રી [.] રાંડ, રંડી (એક ગાળ). ૦૫ ૫૦ વિધવાપણું રંગવાનું કામ. –ટિયું વિ૦ રંગાટ સંબંધી. -ટી સ્ત્રીરંગાટ (૨) | રંઠાવું અક્રિ૦, –વવું સક્રિ. “રાંડવું'નું કર્મણિ ને પ્રેરક રંગરેજ (૩) રંગવાનું કારખાનું, ડું ન૦, - ૫૦ રંગઓગાળ- | રંડી સ્ત્રી. [૩. રંડા; સર૦ હિં, મ.] નાચવા ગાવાનો ધંધો કરતી