Sarth Gujarati Jodni Kosh

SR No.: 016105
Original Sutra Author: N/A
Author: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publisher: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publication Year: 1967
Total Pages: 950
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 28 MB

Page 68

અતીધદેવ]
[અધ્ધર
પ્રદેશ; ટેબલલૅન્ડ’
અધુધ અ૦ (રવ૦ ?) અધધધ અધિદેવ પં. [૪] શ્રેષ્ઠ દેવ; પરમેશ્વર (૨) રક્ષક દેવ (૩) મુખ્ય અધુના અ૦ [i.] હમણાં
અધિષ્ઠાતા દેવ. ૦તા સ્ત્રી (૨) ૫૦ બ૦ ૧૦ અમુક સ્થળ કે અધુસારવું અ૦ ક્રિ(કા.) લગભગ બધી મુદત વીતી જવી વસ્તુને ખાસ દેવ કે દેવી; રક્ષક દેવ કે દેવી
અધૂકડું વિ૦ અદૂગડું; ઊભે પગે બેઠેલું કે બરાબર નહીં બેઠેલું અધિદૈવ, ત ન [ā] મુખ્ય બળ; પ્રધાનશક્તિ
અધૂરપ સ્ત્રી- [જુઓ અધૂરું] અધૂરાપણું અધિનાથ ૫૦ [ā] બધાને નાથ; પરમેશ્વર
અધૂરિયું વિ૦ અધૂરું; અપૂર્ણ અધિનામી વિ૦ નામીઓમાં શ્રેષ; વધુ પ્રખ્યાત
અધૂ વિ. [સરવે હિં;મ.; સં. અર્ધ +] અપૂર્ણ; બાકી; ઊણું. અધિનાયક ૫૦ [ā] મુખ્ય નાયક
[અધૂરા પૂરા કરવા = આયુષના બાકી દહાડા જેમ તેમ જીવી અધિનિયમ ૫૦ [સં.] મોટો નિયમ; ધારો કે કાનૂન
કાઢવા. અધૂરામાં પૂરું =જાણે અધૂરું કે બાકી હોય તે પૂરું અધિનેત્રી સ્ત્રી ૦ [.] સ્ત્રી-અધિનાયક
કરાતું હોય એમ (બળતામાં ઘી જેવું). અધૂરું છેહવું, મકવું, અધિપ ૫૦ [સં.] રાજા ઉપરી; સૂબો [ ૫ણું ન૦ | રાખવું =પૂરું ન કરવું. અરે આવવું, અવતરવું, જન્મવું =નવ અધિપતિ [સં.] જુઓ અધિપ (૨) વર્તમાનપત્રના તંત્રી. માસના પૂરા સમય પહેલાં જન્મ થા. અધૂરે જવું = કસુવાવડ અધિભૂત ન [] શ્રેષ્ઠ–પરમ તત્વ (૨) સકળ જડ સૃષ્ટિ થવી. અધૂરો ઘડે છલકા= અપૂર્ણ કે અધવધરં દેવા છતાં અધિમાત્ર વિ. [સં.] અમાપ; અત્યંત
જ્ઞાનીપણાનું ખોટું જેર કે ગુમાન દાખવવું.] અધિમાંસ પું[સં.] એક જાતને રોગ; “કૅન્સર’
અધે વિ૦ જુઓ આધેડ અધિયજ્ઞ પં. [ā] શ્રેષ્ઠ યજ્ઞ (૨) યજ્ઞનો અધિષ્ઠાતા દેવ અધેલી સ્ત્રી - વુિં, મર્ય] અડધે રૂપિયે. -લે ૫૦ અડધો પૈસો અધિયારી સ્ત્રી, (કા.) અધ્યારી; ફેગટ ચાત કે માથાઝીક | અર્થ ન૦ [ā] વૈર્યને અભાવ (૨) વેઠ. [–કરવી -સારવી =નકામી માથાઝીક કરવી; વગર | અધે અ૦ [સં.] અધ; નીચે (“અધઃ'નું શેષ વ્યંજન પહેલાં લાભની નકામી ચાતમાં પડવું.] [ અધવારું કરવું તે સમાસમાં થતું રૂ૫). ૦ક્ષ ડું જુએ અધરાક્ષ (વ.વિ.),૦ક્ષજj૦ અધિયારું નવ વિયાય ત્યાં સુધી ઢેરને પાલવવા ભાગે આપવું– [i](સં.) વિષ્ણુ. ગત વિ. પતિત; અવનત (૨) નરકમાં પડેલું. અધિયું વિ. [સં. મ + ધી] ઠાઠ; મૂરખ – વિ૦ ૫૦
૦ગતિ સ્ત્રી અવનતિ; પડતી (૨) નરકમાં પડવું તે; અવગતિ. અધિગ કું. [4] ગ્રહોને શુભ યોગ [સામ્રાજ્ય ગામી વિ૦ નીચે – પતન તરફ જનારું (૨) નીચે મુળ તરફ ઢળતું અધિરાજ (–જા) [] સમ્રાટ; રાજાને રાજા. –જ્ય ન૦ કે ફૂટતું; “બેસીપેટલ” (વ. વિ.). ૦જ વિ૦ નીચે ઊપજેલું; અધિરૂઢ વિ. [સં.] આરૂઢ
“સિસેલા' (વ.વિ). દષ્ટિ સ્ત્રી, નીચી નજર. ૦દ્વાર ન૦ ગુદા. અધિરેહણ ન [.] ચડવું તે (૨) ગાદીએ બેસવું તે
બિ૬ ન૦ પગની નીચેનું બિંદુ, ભૂમિક વિ૦ જમીન અંદરનું અધિવાસ પું[સં.] મુખ્ય રહેઠાણ (૨) ખુશબો (૩) જુઓ ‘હાઈપગિલ” (વ. વિ.). ૦મુખ વિ૦ નીચા માંવાળું (૨) ન૦ નીચું અધિવાસન (૪) પડોશી, વન ન દેવની પ્રતિષ્ઠા કરવી તે (૨) મે. ભુખી વિ૦ અધોમુખ. ૦લેક પુ. નાગલોક; પાતાળલોક શરીરે સુગંધી લગાવી વસ્ત્ર પહેરવા તે
(૨) ઊતરતી પંક્તિના લોક. ૦વાયુ પુંઅપાનવાયુ. ૦વાહિની અધિવાસર ૫૦ [.] ઉત્સવને દિવસ; તહેવાર [બનસ” સ્ત્રી ૦ નીચે લઈ જતી (નળી, નસ ઇ૦) અધિવેતન ન૦ [] અધિક મળતું વેતન; વધારાનું મળતર; અટ(–) વિ૦ જુઓ આધેડ [= અધ કેઠી રસ કાઢવો] અધિવેશન ન૦ [.] (સભા ઈ૦ ની) બેઠક
અધોયું ન. શેરડીના રસની કેઠી અડધી કરવી તે. [–કાઢવું અધિષ્ઠાતા છું. [સં.] મુખ્ય કરીને રાખ્યા હોય તે (દેવ, રાજા, અધેરી સ્ત્રી, શેરડીને ઉકાળેલો રસ કારભારી વગેરે) (૨) નિયામક. –ત્રી સ્ત્રી, અધિષ્ઠાતા સ્ત્રી. –ન અધેડું ન૦ [. મોટુ, હિં. મધો] મુએલા ઢેરના બદલામાં નવ મુખ્ય સ્થાને રહેઠાણ (૨) આધાર (૩) સત્તા; પ્રભાવ ચમાર તેના માલિકને જે ચામડું આપે તે અધિષિત વિ. [સં.] થાપેલું; નીમેલું (૨) ઉપરી થઈને રહેલું અધોતર ન [સર૦ દિ.] એક જાતનું જાડું કપડું (૩) વસેલું; બરોબર સ્થિત થયેલું
અધતું ન૦ વપરાયેલું કે જીર્ણ વસ્ત્ર અધીત વિ૦ [i] જાણેલું; ભણેલું (૨) ન૦ અધ્યયન
અધદષ્ટિ, અધેકાર [.] જુઓ “અધો'માં અધીન વિ૦ [] વશ; તાબેદાર. ૦તા સ્ત્રી ૦, ૦૦ ૧૦ અધધ વિ[સં. મોડય:] નીચે ને નીચે ઊતરતું અધીર વિ. [સં.] ઉતાવળું, ચળ(૨)સ્ત્રી અધીરાઈ. ૦તા સ્ત્રી૦. | અધબિંદુ, અધભૂમિક, અધોમુખ –ખી જુઓ “અધોમાં – સ્ત્રી ધીરજ ઈકોપ કરે તેવી નાયિકા (૨) વીજળી અધોલ ન૦ [૩. મધસ્ત] પર્વતની તળેટી પાસેનો સપાટ પ્રદેશ અધીરજ,–તા,-૫ સ્રો૦ જુઓ અધીરાઈ
અધોવાયુપું [.] જુઓ ‘અધ'માં અધીરા સ્ત્રી [i] જુઓ ‘અધીમાં
અધેવા ૫૦ જુએ અધવા અધીરાઈ સ્ત્રી, અધીરાપણું ન૦ ધીરજને અભાવ. [અધીરાઈ | અર્ધવાહિની સ્ત્રી, [1] જુઓ “અધોમાં આવવી = ધીરજ ન રહેવી; અધીરું– ઉતાવળું થવું. -રાખવી, | અધેળ ન [અર્ધ +તેલ?] અઢી રૂપિયાભાર વજન.-ળી સ્ત્રી, -લાવવી = અધીરું બનવું; મનને અધીરું – ઉતાવળું કરવું.] અધળનું માપિયું કે વજન - કાટલું. -ળું ન૦ અધોળનું કાટલું અધીરું વિ૦ ધીરજ ખોઈ બેઠેલું: અધીર; ઉતાવળું
અધર અ૦ અધર; હવામાં લટકે એમ ટેકા વિના (૨) ઊંચે; અધીશ –શ્વર પું[i] રાજાધિરાજ; સમ્રાટ (૨) ઈશ્વર અંતરિયાળ (૩) [લા.]અસ્પષ્ટ અનિશ્ચિત.-જવાબ = ઉડાઉ કે