Sarth Gujarati Jodni Kosh

SR No.: 016105
Original Sutra Author: N/A
Author: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publisher: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publication Year: 1967
Total Pages: 950
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 28 MB

Page 586

પિડ]
૫૪૧
[પીતાંબરી
પિંઢ પું[.]ગોળે (૨) પિતૃઓ નિમિત્તે લોટ કે ભાતનો વાળેલો થાબડવી = પ્રોત્સાહન આપવું; મદદ કરવી. –ઢાંકવી = ઉધાડું ગેળે (૩) શરીર. [-આપ = પિંડ મૂકો. -પા = ગુજરી ન પડવા દેવું; મદદ કરવી. -દેખાડવી = પાછું પડવું; હાર ખાઈ જવું. પામ = મરણ બાદ પિતાની સંતતિ દ્વારા શ્રાદ્ધાદિ નાસવું. -દેવી = મદદ કરવી. –ધરવી = મદદ કરવી (૨) માર ક્રિયામાં પિંડ અપાવો. –મૂકો =મરણ પામેલા પાછળ પિંડ ખાવા માટે પીઠ રજૂ કરવી. પર હાથ ફેરવ =આશ્વાસન વગેરે વડે શ્રાદ્ધ કરવું. –વહેર = શ્રાદ્ધક્રિયામાં પિંડના ભાગ આપવું (૨) ઉત્સાહ આપવો. –પાછળ ઘા = દો; કપટ. કરવા. -વાળવા =શ્રાદ્ધમાં અર્પણ કરવા ભાતના ગોળા બનાવવા. -પાછળ મૂકવું =રાખી મૂકવું; ઉપગમાં ન લેવું (૨) સંતાડવું; –સ્થાપ = શ્રાદ્ધ ક્રિયામાં પિંડનું સ્થાપન કરવું.] દાન ન૦ ઓળખવું. પાઠવી = સવારીમાં પળેટવું. -પૂરવી = પાછળ શ્રાદ્ધમાં પિંડ અર્પણ કરવો તે. ૦૫યું વિ૦ સ્વાથ. ૦લું ન રહી મદદ કરવી. -ફેરવવી = તજી દેવું; તરછોડવું. –બતાવવી જુઓ પિડું. ૦લે પૃ. પિંડે
= જુઓ પીઠ દેખાડવી. -ભાગવી (કામની)= અઘરું કામ કરવા પિંડાર–રો) પં. [.] ભરવાડ. ૦ણ સ્ત્રી પિંડાર સ્ત્રી; ભરવાડણ. માંડીને તેનું અધરાપણું તેડી નાખવું. –લેવી = પઠ પકડવી; –રિયે ૫૦ પિંડાર (તુચ્છકારમાં)
પાછળ પડવું (૨)આગ્રહથી ભાગવું (૩)દુઃખ દેવું (રોગે, બેજાએ). પિતા પુત્ર પિડ; ગોળો [માંસના લોચો (૨) શિવલિંગ પીઠનું જોર =પીઠબળ. પીઠે કાળનું હોવું = બહાદુર હોવું. પિંડી સ્ત્રી [૪. પંહિતા; બા. fgfe] પગના નળાની પાછળ પીઠે પેટ ચેટવું =ભૂખે મરવું (૨) સુકલકડી થઈ જવું.] પ્રદેશ પિંડું ન [8. પિંટ ઉપરથી] પિલું. -ડે પુંછ વાટેલો કે વાળેલો ૫૦ દરિયા કે નદીના કાંઠાની પાછળનો (પછાત) પ્રદેશ; “હિંટર
ગેળો – ગોટો (કણક, માટી, દેરાઈને). [–કરે, વાળ] લૅન્ડ’. બળનવ પાછળ રહીને જોર દેતું બળ. [–હેવું = પાછળથી પિંડદક નહિં. પિંદ+૩] શ્રાદ્ધમાં અપાતાં પિંડ,ઉદક ઈતર્પણ બીજા લોકોનું બળ મદદમાં લેવું.] ૦મર્દ–રદ) ૫૦+નાયકને પિઢાળિયું, પિઢેરી વિ૦ (૨) ન૦ [ત્રા. પિંઘર (ઉં. પિંe J)] | મદદ કરનાર પીંઢરી; માટીની ભીતોનું (ઘર)
પીઠલું ન [મ; સં. ઉપ] ચણાના લોટની એક વાની પી અ૦ [૧૦] તિરસ્કારાર્થ ઉધ્ધાર; હરિ (૨) પિપૂડીને પીઠિકા સ્ત્રી [4.] બાજઠ(૨) મૂર્તિ કે થાંભલાની બેઠક – આધાર રવ. કિરવી, -બેલાવવી =હુરિ કરવો.]
(૩) વંશાવલિ (૪) ભૂમિકા (૫) પ્રકરણ; ખંડ -પીઉ વિ. [‘પીવું' ઉપરથી] (સમાસને અંતે) પીનારું
પીઠી સ્ત્રી [સં. ઉપષ્ટ; પ્રા. પિટ્ટી લગ્નપ્રસંગે વરકન્યાને શરીરે ચોળપીક ન [૫] પાક મેલ (૨) સ્ત્રી, જુઓ પિક(૩)તેની પિચકારી | વાને પીળો સુગંધી પદાર્થ. [-ચડવી; –ળવી] પીખવું સક્રિ[4. પ્રેક્ષ પ્રા.fપવવ (પ્રેક્ષા કરવી)] (સુ.)વગોવણું | પીઠું ન૦ [સં. ૧૭] બજાર કે દુકાન (ખાસ કરીને લાકડાનું અને કરવી; નિદવું
દારૂતાડીનું) (૨) [તું. પદ; પ્રા. પિઠું] અડદની વાટેલી દાળનું પીગળવું અક્રિટ સિર૦ મ. પંઘ (સં. ગ્રાન્ટન)] ઓગળવું; ખીરું (૩) અડદ, ચણા કે ચાળાના લોટનું ખીરું (૪) પીઠલું પ્રવાહી થવું (૨) [લા.) (દયાથી) ઢીલું – નરમ થવું
પીઠ સ્ત્રી [સં. 1] પીડા; દુઃખ (૨) ચંક; આંકડી (૩) વેણ; પીછ ન૦ [. પિચ્છ] પીછું. –છી સ્ત્રી. [4. ઉપછિ પ્રા. | પ્રસવવેદના (૪) દાંતે મૂકવાના રંગની લુગદી fછી] વાળ, પીંછાં કે તેવી બીજી વસ્તુની હાથાવાળી બનાવટ પીક વિ૦ [i] પીડા કરનાર (માં ઉરાડવાની, ચીતરવાની, ઘરેણું ધોવાની વગેરે). –છીઊં-] પીડન ન૦ [.] પીડા (૨) પીડવું – પકડવું કે દાબવું તે જણી સ્ત્રી, જુઓ પીંછીઊંજણી. - છું ન પીછ (૨) તેની | પીઠવું સક્રિ. [૩. વીટ] દુઃખ દેવું (૨) પકડવું, ઝાલવું (૩) કલમ. [પીછાનું પારેવું કરવું = રજનું ગજ કરવું. પીછાંને
ચાંપવું, દાબવું કાગડે = રજનું ગજ.].
પીડા સ્ત્રી [i] દુઃખ (૨) નડતર. ૦કારક, ૦કારી વિ૦ પીડા પી છે, પીછેહઠ સ્ત્રી. [fહું. પાછા હઠવું કે પડવું તે; હાર કરનારું. ૦શામકવિ૦ પીડા શાંત કરનાર, હરણી વિ. સ્ત્રી, પીછો ન [સર૦ હિં; પ્રા. પિચ્છ= પંછડું] કેડે; પૂઠ. [-છો , | પીડા હરનારી. -તિ વિ. પીડા પામેલું મક = પાછળ ન પડવું જતું કરવું. –પક,-લે= પાછળ] પીડાવું અદ્ધિ, વિવું સક્રિ. “પીડવું'નું કર્મણિ ને પ્રેરક પડવું, કેડે લેવો (૨) ખણખોદ કર્યા કરવી (૩) સતાવવું.] પીડિત વિ. [i] જુઓ પીડામાં પીટ સ્ત્રી [પીટવું' ઉપરથી] માર. [Fપડવી =માર પડો (૨) પીઢ વિ૦ [‘પીઢ’ સ્ત્રી ઉપરથી] મેટી ઉંમરનું; કરેલ (૨) સ્ત્રી, પસ્તાળ પડવી.] ૦ણુ સ્ત્રીપીટવું તે; માર (૨) કૂટવું તે [ફે. ઉઢી; . પીઠMI; . પઢિયા] જેના ઉપર મેડાનાં પાટિયાં પીટવું સક્રિટ [. fપટ્ટ] ખૂબ મારવું (૨) મૂએલાની પાછળ જડવામાં આવે છે તે લાંબું લાકડું – વળી કે પાટડી.-ઢિયું નવ કુટયું (૩) ઠોકવું; વગાડવું (દાંડી)
પીઢ (૨) દાઢને દાંત (૩) અવાળુ; પેઠું (૪) પીઢ, પાટડો પીટવું વિ૦ મઉ (સ્ત્રીઓમાં ગાળ તરીકે)
પીણું ન [‘પીવું” ઉપરથી] પીવાની વસ્તુ; પિય પીઠ નવ; સ્ત્રી. [ā] (દેવ, આચાર્યાદિકનું) સ્થાનક (૨) સ્ત્રી | પીત ન [. પીત] પાણું પાઈને ઉછેરેલ મોલ (૨)વિ[8.1. બજાર (૩) બજારભાવ. [-ઊઘડવી =બજારભાવ મંડા. -ટકી | પીળું. ૦જવર એક જાતનો તાવ, જેથી શરીર પીળું પડી રહેવી =બજારભાવ ટકી રહે.]
જાય છે; “યલો ફિવર' પીઠ સ્ત્રી. [ä. 99; બr. fuઠ્ઠી વાંસે; પાછળ ભાગ. [–આવવી | પીતળ ન૦ જુઓ પિત્તળ વાં છલાઈને પાકવો. –ઉઘાડી પડવી = પીઠબળ ન રહેવું. | પીતાંબર ન [સં] પીળું કે કઈ પણ રેશમી અબાટિયું (૨). -ઊપવી=પીઠ આવવી.-રવી=પાછું પડવું; બીવું–કવી, વિ૦ પીળાં વસ્ત્રવાળું. -રી સ્ત્રી, નાનું પીતાંબર