Sarth Gujarati Jodni Kosh

SR No.: 016105
Original Sutra Author: N/A
Author: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publisher: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publication Year: 1967
Total Pages: 950
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 28 MB

Page 556

પશ્ચરિયું ]
૫૧૧
[પદ્યાભાસી
પથ્થર ફેડનાર માર. --રિયું વિ૦ પથ્થરનું બનાવેલું (૨) પથ્થર પદાતિ–તી) પૃ[સં.] પગપાળ (૨) પાયદળને સિપાઈ જેવું કઠણ (૩) ૧૦ પથ્થરનું વાસણ. --રિયે મુંબ પથ્થર પદાધિકારી મું. [સં.] પદધારી; હે દેદાર વાડકે. --રિયે કિલ= ખનિજ કેલસે. ૦વત્ વિ૦ (૨) પદારથ પું[સં. વાર્ય] પદાર્થ (પ.) અ૦ પથ્થર જેવું જડ; અચેતન
પદાહણ ને[સં.] પદ પર આરૂઢ થવું-આવવું તે પધ્ય વિ૦ [i.] અનુકૂળ; હિતકર (૨) ન૦ પશ્ય ખેરાક (૩) | પદાર્થ પું. [i.] શબ્દાર્થ (૨) ચીજ; વસ્તુ (૩) તત્ત્વ. ૦પાઠ ૫૦ કરી; પરેજી. –ધ્યાપથ્ય વિ૦ (૨) ન૦ [+અપશ્ય] પથ્ય કે પ્રત્યક્ષ પદાર્થ દ્વારા બેધ. વિજ્ઞાન, શાસ્ત્ર ન ભૌતિક પદાર્થના અપશ્ય; પશ્ય અને અપશ્ય
ગુણધર્મની મીમાંસા કરતું શાસ્ત્ર; ‘ફિઝિસ” પદ કું[] પગ (૨) ન૦ દરજજો (૩) [વ્યા.] અર્થવાળા શબ્દ પદાવલિ'-લી) સ્ત્રી [સં] પદે – કાવ્ય સંગ્રહ (૪) કવિતાની મૂળ કડી (૫) ઉત્તરક્રિયા કે વ્રતને અંગે અપાતું પદાવવું સક્રિટ “પાદવું’નું પ્રેરક (૨) [લા.] હુસ કાઢવી; પદેડવું વસ્તુનું દાન (૬) [ગ.] ‘ટર્મ” (૭) “રૂટ'; મૂળ. ૦૬ નવ ચાંદ | (૩)[સર૦૫. પાવળ] જબરદસ્તીથી કઢાવવું – મેળવવું, લઈ લેવું (૨) સિક્કો. ૦ચછેદ પુંવાકથના શબ્દને વર્ગ કહે તે (૨) | પદાવું અક્રિ. “પાદવું'નું કર્મણિ પદનું વ્યાકરણ, ૦મ્યુત વિ૦ પદભ્રષ્ટ. ૦ણ પુત્ર પદને જાણનાર; પદાંક પં. [] પગલું વિયાકરણ. ટિપણ ન૦, ટિ૫ણી(ની) સ્ત્રી લખાણમાં | ૫દી ન [સં.] અનેક પદે મળીને બનતી રકમ; “એકપ્રેશન” (ગ.) નીચે આપેલી નેધ; “ફૂટનેટ'. ધારી વિ૦ પદ કે હોદો ધરા- -પ૬ ન૦ [સં. ] ૫૮; કામ (પ્રાયઃ સમાસમાં) જેમ કે, ગોરપદું વનાર; હોદેદાર. ૦પંકજ નવ ચરણકમળ; પદ રૂપી કમળ. ૦પાઠ | પદે-દો)ડવું સક્રિ" [સં. પ્રä = દોડવું ઉપરથી ? કે પાદવું પરથી ? j૦ (વેદનાં) પદો છૂટા પાડીને અન્વય કરવો તે. પીઠન નવ સર૦ હિં. વોરા] ખદેડવું; ખૂબ થાકી જાય ત્યાં સુધી દોડાવવું પગચંપી. પ્રતિષ્ઠા સ્ત્રી પદ અને પ્રતિષ્ઠા કે પદની પ્રતિષ્ઠા. (૨) [સર૦ મે. પુરજો]ગમે તેમ-બગડે ત્યાં સુધી) ખૂબ વાપરવું
બંધ ૫૦, ૦બંધન ન પદેમાં સળંગ કાવ્યની રચના. ભ્રષ્ટ કે કામમાં લેવું. [પદે–દો)ઢાવું અક્રિ. (કર્મણ), –વવું વિ૦ પદ પરથી –અધિકારથી દૂર થયેલું. ૦ળ્યાત્રા સ્ત્રી પગપાળે સક્રિ. (પ્રેરક)] પ્રવાસ. વ્યાત્રી પુંપદયાત્રા કરનાર. ૦રજ સ્ત્રી, પગની ધૂળ. પદ્ધત શ્રી. [ä. પદ્ધતિ; સર૦ મ.] પદ્ધતિ; રીત ૦લાલિત્ય ન૦ કવિતામાં પદે કે શબ્દોનું લાલિત્ય–માધુર્ય. | પદ્ધતિ સ્ત્રી [.] રીત (૨) કઈ પણ કામ કરવાની વ્યવસ્થિત વિચાર ૫૦ (વ્યા.) પદને વિચાર; સિન્ટેક’. વિન્યાસ પું કે શાસ્ત્રશુદ્ધ રીત અથવા ક્રમ કે તે નિરૂપતો ગ્રંથ. ૦કાર ! (વ્યા.) વાકયમાં પદેની રચના – ગોઠવણી; “ઍકિસડન્સ પદ્ધતિ રચનાર કે શોધનાર. પુરઃસર, પૂર્વક, સર અ૦ પદકડી સ્ત્રી, એક ઘરેણું
પદ્ધતિ પ્રમાણે; બરોબર રીતસર પદoછેદ, ૦ષ્ણુત, ૦૪, ટિ૫ણ –ણી, -ની) જુઓ ‘પદમાં પદ્મ ન૦ [4.] કમળ; રતું કમળ (૨) હાથીની સંઢ અને કુંભ સ્થળ પદડી સ્ત્રી જુઓ પડતળી] ચામડાને નાને વાટ
ઉપરની રંગદાર છાંટ (૩) હજાર અબજ (૪)વિષ્ણુનું એક આયુધ પદધારી, પંકજ, ૦૫ાડ, ૦પીઠન, પ્રતિષ્ઠા, બંધ,૦બંધન, (૫) શરીરનાં વૃક્રોમાંનું એક (૬) આંગળીના ટેરવાં કે પગનાં oભ્રષ્ટ જુઓ ‘પદમાં
તળિયાં ઉપરનું એક સામુદ્રિક ચિહ્ન -આકૃતિ (૭) નાગની ફેણ પદમ ન૦ [i.પદ્મ, શૌર૦ પમ] એક વિશિષ્ટ ચિહ્ન (નાગની ફેણ ઉપરનું ચિહન (૮) કુબેરના નવ નિધિએમાંનો એક. ૦ગર્ભj૦ ઉપરનું કે સામુદ્રિક). ૦કીડી સ્ત્રી(ઘણી ઝીણી) કીડની એક જાત (સં.) વિષ્ણુ (૨) બ્રહ્મા. ૦૪ મું (સં.) બ્રહ્મા. નાભ j૦ (સં.) પદમણી સ્ત્રી + જુઓ પદ્મિની (પ.)
વિષ્ણુ કે બ્રહ્મા; પવગર્ભ. ૦બંધ j૦ કમળના આકારનું એક ચિત્રપદયાત્રા સ્ત્રી [.] જુઓ ‘પદમાં
કાવ્ય.નિ કું. (સં.) બ્રહ્મા; પદ્મજ. ૦૨ાગપુંમાણેક.-ઘા પદરj૦ [સર૦ મ.] પાલવ; લુગડાને છેડો (૨) સ્ત્રી [લા.]. સ્ત્રી (સં.) લમી. -ધાકર પં. [+આકર] કમલિની; કમળનું શરણ. [પદ પડવું = આશરે આવવું, શરણે જવું. ૫દરે બાંધવું તળાવ. -ઘાકાર વિ૦ [+ માનાર] પદ્મના આકારનું (૨) પું = પદરનું-પોતાનું કરવું, પિતાને કબજે રાખવું.] નું વિ૦ પિતાનું; સંગીતમાં એક અલંકાર. -શ્રાક્ષ પું[+અક્ષ](સં.)વિષ્ણુ (૨) ગાંઠનું (ધન)
સૂર્ય. -ઘાલય પં. [+બાલ્ગ] (સં.) બ્રહ્મા. -ઘાલયા સ્ત્રી, પદરખાનું ન ભઠિયારખાનું
(સં.) લક્ષમી.-દ્માવતી સ્ત્રી એક છંદ. –પ્રાસન ન [+માસન] પદરજ, પદલાલિત્ય જુઓ “પદ'માં
યુગનાં ચોરાશી આસનેમાંનું એક પદવિ –વી) સ્ત્રી [સં.] દરજજો (૨) ઉપાધેિ; ઇલકાબ. ૦દાન | પદ્મિની સ્ત્રી [.] કમળને છેડ (૨) કમળની તલાવડી (૩) કામનપદવી આપવાની વિધિ કે ક્રિયા. દાનસમારંભ પુંતેનો | શાસ્ત્રમાં ગણાવેલી ચારમાંની ઉત્તમ પ્રકારની સ્ત્રી ઉત્સવ, કે કેશન'. ૦૫ર, ધારી વિ. પદવી ધારણ કરનાર; | પદ્ય ન [] કવિતા (૨) છંદબદ્ધ શબ્દરચના. ૦કાર ! પદ્યને પદવીવાળું
લેખક. ૦બંધ j૦ પદ્યમાં કરેલી રચના. ૦રચના સ્ત્રી, પદ્ય રચવું પદવિચાર . [૪] જુઓ ‘પદમાં
તે. ૦રીતિ સ્ત્રી, પદ્યની રીત-શૈલી. ૦શાસ્ત્ર નવ પદ્યરચનાનું પદવિ દાન, દાન સમારંભ, ધર, ધારી જુઓ “પદવિ'માં શાસ્ત્ર. શાસ્ત્રી પુંપદ્યશાસ્ત્ર જાણનાર.—ધા સ્ત્રી[૩]કેડી; પદવિન્યાસ પું. [i] જુઓ ‘પદમાં
પગથી. -ધાત્મક વિ. પદ્યમાં રચેલું. -ધાનુવાદ પું[+ પદવી, દાન, દાન સમારંભ, ૦ધર, ધારી જુઓ “પદવેમાં | અનુવાદ] પદ્યમાં કે પદ્યને અનુવાદ. -ઘાભાસ પું [+આભાસ) પદાક્રાંત વિ૦ [સં.] તેલું; જેર કરેલું
ખરું પદ્ય કે કાવ્ય નહીં એવું, જોડકણું.ધાભાસી વિ૦ પધા