Sarth Gujarati Jodni Kosh

SR No.: 016105
Original Sutra Author: N/A
Author: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publisher: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publication Year: 1967
Total Pages: 950
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 28 MB

Page 550

પચરંગ,-ગિયું,-ગી]
૫૦૫
[પટણી
પચરંગ,–ગયું,-ગી વિ. [પંચ + રંગ] પાંચ રંગવાળું (૨) વિવિધ (૨) પછાડ (૩) અ૦ જુઓ પછવાડી. [(–ની) પછાડી પડ્યું, વર્ણ કે જાતનું
-લાગવું = જુઓ “પછવાડે પડવું'.]. પચવવું સક્રિ. [. ૫] હજમ કરવું; પચાવવું
પછાડું ન જુઓ પછવાડું; પાછળનો ભાગ પચવું અક્રિ. [સં. પન્ન પરથી] હજમ થવું; જવું (૨) અંદર | પછાડ કું..પછાડ. [પછાઠા ખાવા, મારવા = ઉપરાઉપરી ઊંચેથી સમાઈ કે મરી જવું. ઉદા. પાણી બધું ત્યાં પચી ગયું (૩) અંદર | નીચે પછડાવું (૨) ફેગેટ ધમપછાડ કરવી; ફાંફાં મારવાં.] મસ, લીન કે ફસેલું હોવું. ઉદા. “પ્રીતે પચેલાં અમે વ્રજવાસી'; પછાત વિ. [૪. પશ્ચાત ઉપરથી] પાછળનું પાછળ રહી ગયેલું (૨) પ્રાણી પ્રપંચમાં શું પચી રહ્યો ?(૪) [લા.] હરામનું મળવું; નિરાંતે અ૦ પાછળ, જાતિ સ્ત્રી, પછાત-પાછળ પડી ગયેલી જાતિભેગવવાને માટે મળી જવું-પોતાનું થયું
ટ્રાઈબ'. જ્ઞાતિ સ્ત્રીપછાત નાત-કાસ્ટ’. ૦વર્ગ પુંસંસ્કારપચારવું સક્રિ. [. ] વારે વારે કહેવું ટકવું (૨)ટણ માં પાછળ રહી ગયેલા લોકસમૂહ [પાછળ; પાછળથી રૂપે કહી બતાવવું (૩)(સુ.) નજર લાગે એમ ટોકવું. [પચારવું પછી, છે + અ [ä. પછાત; પ્રા. પછી; અપ. પૂર -] અશ્ચિન્ટ (કર્મ), –વવું સક્રિ. (પ્રેરક).]
પછીત સ્ત્રી [પછી + (fમત્તિકું.?)] ઘરની પાછલી ભીંત પચાવ(–) . [ચ ઉપરથી] પચવું તે
પછીતિયું ન [પછીત પરથી] પાંજરીવાળા ગાડાનું પાછલું પાટિયું. પચાવવું સક્રિ. પચવું'નું પ્રેરક; પાચન કરવું (૨)[લા.] બરાબર (૨) બે ઘરની પછીત વચ્ચેને સાંકડો ભાગ ગ્રહણ કરી પિતાનું કરવું (૩) હરામનું લઈ લેવું; બથાવી પાડવું. | પછેડી સ્ત્રી [í. પ્રજ, કા. પછ3; સર૦ Éિ. વિછરી; સર૦ [પચાવી પાડવું = અનૂતનું લઈ લેવું; દબાવી બેસવું.]
પ્રા.gવોદિ = ઢાંકેલું, ઓઢેલું] પિછોડી ઓઢવાની જાડી ચાદર. પચાવો ૫૦ જુઓ પચાવ
[પછેડીમાં પથરે લઈને કૂટવું = ગોળ ગોળ વાત કરવી (૨) પચાસ વે[. પંજારા; બા. પંવાર] ૫૦'
યદ્ધા તદ્રા બેલવું.] ૦વા વિ. પછેડી જેટલું (દર) (૨) પછેડી પચીસ(-સ) વિ. [સં. પંન્નવરાતિ; મા. ] ‘૨૫'. –ી- | પલળે તેટલ (વરસાદ). – ૫૦ મેટી પછેડી (૨) સંતાનના જન્મ (-સી) સ્ત્રી, જુઓ પચ્ચીશી –સી). [–ઉઠાવવી = ઉપહાસ | કે લગ્ન પ્રસંગે આપવામાં આવતું કીમતી વસ્ત્ર કે અવેજ કરે; ફજેતી કરવી.].
પજવણી સ્ત્રી, –ણુંન [‘પજવવું' ઉપરથી] પજવવું તે; હલાકી પચુસણ ન૦ +[જુઓ પર્યુષણ] પજુસણ
પજવવું સક્રિ. [. પ્રક્વાન્ ઉપરથી ?] ત્રાસ આપ; હેરાન પચ્ચી સ્ત્રી [મ.; સર૦ બા. પ્રવુત (. પ્રત્યુત) = જડેલું] વીટીમાં કરવું; સતાવવું. [પજવવું અવક્રેટ (કર્મણિ), –વવું સક્રિ નિંગ બેસાડવાનું કાંગરાવાળું ખમણું. ૦ગર પચી કરનાર; | (પ્રેરક)].
[ળાવવું સક્રિ. (પ્રેરક).] જડિયે
પજળવું અકૅિ૦ [. q=== પાવું] લદબદ-તર થવું. [પજપચ્ચીશી(-સી) સ્ત્રી [પચીસ' ઉપરથી] પચીશી; પચીસને | પજા પુત્ર [.] કુંભારની ભઠ્ઠી; નિમાડો સમૂહ (૨) ૨૫ વર્ષોને સમૂહ (૩) ઉંમરનાં પહેલાં ૨૫ વર્ષને | પજુસણ ન [પ્રા. ઝઝુ(–-ક7)ળ] પર્યુષણ, ભગવાન મહાવીરકાળ (ગધાપચીસી)
ની જયંતી સમયનું જૈન પર્વ (૨) શ્રાવણ વદ બારસથી ભાદરવા પાછમ વિ. [સં. પશ્ચિમ; પ્રા. પછિમ] + પશ્ચિમ (૨) પાછળનું. સુદ ચોથ સુધીના જેનેના તહેવાર (બ૦૧૦માં)
બુદ્ધિ, બૂધિયું વિ૦ જેને પાછળથી બુદ્ધિ સૂઝે તેવું ૫ટ ન [i.]વસ્ત્ર(૨) પુંખાનાં ચીતરેલું પાટિયું કે કપડું (શેતરંજ પછ(–સ,-હ)ટાવું અક્રિ , –વવું સક્રિ. “પાછા–સ,હ)- વગેરે રમવા માટે) (૩) પડે. [-ખેંચ, તાણ, ભર= ટીનું કર્મણિ ને પ્રેરક
[ડવું તે ખાવું) વચમાં પડેદ કર.] (૪) નદીની પહેળાઈ (૫) વિસ્તાર (1) પછડાટ પું, ટી સ્ત્રી, પછડાવું તે. –ટિયું નવ પછાડ; પછડાઈને સાંકડે અને લાંબે પટે (જમીન) (૭) ચીતરવા માટેનું પાટિયું પછઠાવવું સક્રિ. “પછાડવુંનું પ્રેરક પછડાવું અ૦િ [પછાડવું’નું કર્મણિ] અફળાવું; કુટાવું ૫. પું. [સં. પુ] પાસ; પુટ (૨) પાસ; અસર (૩) [રવ૦] અ૦ પછતાલ(ળ) સ્ત્રી જુઓ પસ્તાળ
ઝટ (દઈને, લઈને).-આપદે = પુટ-પાસ આપો. પછવાડી અ૦ [સં. પશ્ચાત; પ્રા. પ્ર; . પૂછવો પરથી] -બેસ, લાગ = રંગ લાગ; અસર થવી.] પછાડી; પાછળ.-ડું વિ૦ [જુઓ ‘પછવાડી'; સર૦ હિં. પિછવાયા; પટ વિ. [સર મ.] સંખ્યાવાચક વિને લાગતાં, તેટલા ગણું, સર૦ 1. વસવાર (TH = પાછળ + વારત્ = વાડો)] છેવાડું (૨) | એ અર્થ બતાવે. ઉદા. દુપટ ન પાછળ ભાગ; પૂંઠ (૩) કેડે. –ડે અ પાછળ; પૂંઠે (૨) | પટક (ક) સી. પટકવું કે પટકાવું તે; ઝીક છેડે; અંતે. [–ની) પછવાડે પડવું, મંઢવું, લાગવું =-ની અંદર પટકવું સક્રિ. [સર૦ હિં. ઘટના; મ. પટ; રવ૦ પટ પરથી ] એક બનીને લાગવું (૨) ચીડવવું; સતાવવું].
પછડાતું ફેંકવું કે ધકેલી દેવું [પહેરવું (૨) પટકવું”નું પ્રેરક ૫છાટ-૩) સ્ત્રી[જુઓ પછાડવું] પછડાવું તે; પછાડે. -ખાવી. પટકાવવું સક્રિ. [૪. પટ ઉપરથી. સર૦ મ. પટiાવિળ] શોખથી =પછડાવું; ઊભેથી એકદમ નીચે પડવું].
પટકાવું અક્રિટ પટકવું’નું કર્મણિ (૨) અથડાવું, ટિચાવું પછાડવું સક્રિ. [સર૦ ફિં. પછાટના; મ. પછal; પડવું; | પટકૂળ ન [ઉં. પટ્ટ] રેશમી વસ્ત્ર; ઊંચી જાતનું સુંદર વસ સર૦ ગ્રા. પછાદિ = ધેયેલું (સં. પ્રક્ષાત્રિત ?) જોરથી અફાળવું | પટકે ૫૦ [. પટ] લુગડાને કે કકડે (૨) બગલો (૩) કાછે – પટકવું (૨) હરાવવું (જેમ કે, કુસ્તીમાં)
પટણી વિ. [સં. ઘન, પ્રા. પટ્ટા પરથી] પાટણ ગામનું (૨)પું પછાડી સ્ત્રી [સર૦ ]િ ઘેડાના પાછલા પગ બાંધવાનું દોરડું | એક અટક