Sarth Gujarati Jodni Kosh

SR No.: 016105
Original Sutra Author: N/A
Author: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publisher: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publication Year: 1967
Total Pages: 950
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 28 MB

Page 532

નાળ]
४८७
[નિગાહ
નાળે પું[નાળી?] પાણીમાં થતો એક વેલો
સ્ત્રીને પ્રસવ થવો (૩) નીકળવાને માર્ગથ. -લાલ =પતાનાંખ (૨) સ્ત્રી[જુઓ નાખવું] ઊલટી, વાંતિ
વટ કરવી.] -લી વિ. નિકાલને લગતું નાંખવું (૨) સક્રિ. (સં. નિક્ષિા ; પ્રા. વિવિ] નાખવું; ફેંકવું;
નિકાશ(સ) સ્ત્રી[નકાસવું જુઓ] માલનું પરદેશ જવું તે. ૦કર ઉશેટવું (૨) દુર કરવું; બાજુ પર રાખવું પડતું મૂકવું (૩) મૂકવું
૫. નિકાસ કરનાર. –ી–સી) વિ. નિકાસ માટેનું; તે માટે (જેમ કે, પાસ કયાં નાંખવાનું છે? “ખડગ પર હાથ નાંખ્યો) (૪) |
ગ્ય. -સણી સ્ત્રી નિકાસ કરતી નળી; “ડિલિવરીટયૂબ'(ર.વિ.) અંદર ઉમેરવું; ઘાલવું. (જેમ કે, ગોળ નાંખે તેટલું ગયું થાય).
નિકાસવું સત્ર ક્રિ. [. નિસ્ + ; પ્રા. શિક્ષ] નિકાસ કરવી (૫) કારીગરને ત્યાં તૈયાર કરાવવા પવું (જેમ કે, જેડા કપડાં (૨) બહાર કાઢવું. [નિકાસાવું અક્રિ. (કર્મણિ), વવું સહનાંખવાં) (૬) કર કે વેર બેસાડ (૭) અન્ય ક્રિટની સહાયમાં | ક્રિ. (પ્રેરક).] તે ક્રિયા ઝપાટાબંધ પૂરી કરવાને (અથવા કોઈ સ્થાને તે ગમે | નિકાહ પૃ૦ [4.] જુએ નિકા તેમ પૂરી કરવાને) ભાવ બતાવે છે. ઉદાટ કાપી નાંખ; લખી | નિકુંજ સ્ત્રી [સં.] વનસ્પતિની ઘટા નાંખ. [નાંખી મૂકવું, રાખવું = લઈને સંઘરીકે સાચવી રાખવું | નિકૃષ્ટ વિ૦ [૩] અધમ, હલકું (૨) પાસે. – ન૦, ૦તા સ્ત્રી, (૨) કાઢવા જેવું હોવા છતાં રાખવું – સંઘરવું]
નિકેત પું, ન ન. [૪] સ્થાન; ઘર [રિયે; નીક; મેરી નાંગર (૦) ૧૦ [. , –; ઈ. સંસાર] લંગર, નાંગળ
નિકેરી સ્ત્રી [‘નીક'ઉપરથી ? કેવા. ળિધોર=દૂર કરવું -કાઢવું?] નાગરણું (૦) ૦ [જુઓ નાંગળું] જુઓ નાગરણું
નિકલવું સ૦િ [બા. fકોર પરથી ? સર૦ મ. નિર) (સુ.) નાગર(–ળ)વું (૦) સ૦િ [જુઓ નાંગર) લંગરવું (૨) જોતરવું
આમલી ફેલવી – કચકે કાઢ. [નિકિલાવું અક્રિ. (કર્મણિ); નાંગળ (૯) સ્ત્રી [જુઓ નાંગર] લંગર (૨) અવરોધ; અટકાવ -વવું સક્રિ. (પ્રેરક)]. (૩) હળને ધંસરી બાંધવાની રાશ. ૦૬ સીક્રેટ જુઓ નાંગરવું
| નિકેલી સ્ત્રી એક વનસ્પતિ ઔષધિ [તરીકે મુકેલું -સેપેલું નાંગળું (૦) ૧૦ [‘નાંગળ’ ઉપરથી ?] કાણું; ગાજ
નિક્ષિપ્ત વિ. [સં.] કેલું (૨) મોકલેલું (૩) તજેલું (૪) થાપણ નાંદ (૦) સ્ત્રી [સર૦ હિં] પાણીની કઠી કે કંડા જેવું વાસણ
નિક્ષેપ છું[.] ફેંકવું તે (૨) મેકલવું તે (૩) ત્યાગ (૪) ન્યાસ; નાંદરવું (૨) નટ પહેલા વરસાદથી ઊગેલું ઝીણું ઝીણું ઘાસ
થાપણ; ટ્રસ્ટ. ૦૫ વિ૦ (૨) પં. નિક્ષેપ કરનાર, ૦ણ નવ નાદિયા (૦૨) [જુએ નંદી નંદી; પાઠે (૨) છોકરો
નિક્ષેપ કરવો તે.-પિત વિ. નિક્ષિપ્ત કરાયેલું. –પી પુંજેને નાંદી સ્ત્રી [i] આશીર્વાદાત્મક શ્લેક; આશીર્વાદ, નમસ્કાર
માલ સે હોય તે માણસ; ટી. –પ્તા પુત્ર માલ સેપનાર કે વસ્તુનર્દેશવાળા નાટકને પ્રારંભને લોક. ૦મુખ, ૦શ્રાદ્ધ
નિખરાવવું સદૈ૦ ‘નિખારવું'નું પ્રેરક ૧૦ પુત્રજન્મ, વિવાહ વગેરે માંગ ળક પ્રસંગે કરાતું એક શ્રાદ્ધ નિખર્વ પં. [સં.] સે અબજ જેટલી સંખ્યા નાધડિયું (૦) ૧૦ નાડું, નાનું
નિખા(–ષા)દ પુંછે જુએ નિષાદ નાંધલું (૯) વિ. [સરવે નાયડું] નાનું. –લી સ્ત્રી છોકરી
નિખાર ૫૦ સિર૦ મ.] ભેટી એટ (૨) એટ પછી બાર મિનિટ નિ [i] ક્રિયાપદ અને નામની આગળ નીચેના અર્થોમાં લગા- સુધી પાણી સ્થિર રહે છે તે (૩) [જુઓ નિખારવું] ખેળ કાઢવીડતે પૂર્વગ : (૧) નીચે, તળે, અંદર, ઉદા, નિપાત, નિમમ (૨) | નિખારવું તે (૪) ખેળ; કાંજી સમૂહ; ગાઢતા, અતિશયતા. ઉદા૦ નિકુંજ; નિગ્રહ; નિગૂઢ (૩) નિખારવું સક્રિ. [સર૦ હિં. નિવારના, મ. નિવાર, સં. નિસ ચોકસપણું; ભાવાત્મકતા. ઉદા. નિખાલસ (૪) નિ૨ , નિસ્ એ +ક્ષારપુરથી ?] દેવું; સાફ કરવું; ખેળ કાઢી નાંખવી. દુનિખાસં પૂર્વના રૂપ તરીકે, બહાર એવા અર્થમાં. ઉદા. એકાસ (૫) રાવવું સક્રિ. (પ્રેરક), નિખારાવું અ૦ કિં. (કર્મણિ)] અભાવ, ઓછપ એવા અર્થમાં. ઉદ્યાનિલાજીરું, નિધણિયું, નિધડક
નિખાલસ વિ૦ [નિ+વાસ્ટિસ (મ.); સર૦ હિં] ખુલ્લા -શુદ્ધ નિકટ વિ. [સં] પાસેનું (૨) અ૦ પાસે. ૦તા સ્ત્રી૦. ૦વતી
દિલનું. છતા સ્ત્રી, વિ. નિકટ રહેલું; પાસેનું
નિખિલ વિ. [૪] બધું
[હેડ; ડેરે નિકર પં. [.] સમૂહ
નિગઢ નવ [ā] બેડી (૨) હાથીના પગમાં નાખવાની સાંકળ (૩) નિકલ ન૦ [૬.] એક ધાતુ [સરાણ કે કસેટીને પથ્થર નિગમ પં. [સં.] વેદ; ધર્મશાસ્ત્ર (૨) ઈશ્વર (૩) અંત. ૦૧ ૧૦ નિષ પું[સં.] સરાણ (૨) કસેટી કે તેને પથ્થર, શિલા સ્ત્રી, સાર; નિકાલ (૨) (ન્યા.) ન્યાયનાં પંચાવયવ વાકયમાં છેલ્લું – નિકસાવવું સક્રેિનિકાસવું (‘નીકસવું' નું પ્રેરક)
પાંચમું, જેમાં પ્રતિજ્ઞાવાકયમાં જણાવેલી વાત સિદ્ધ થઈ એવું નિકંદન ન૦ કિં.] નાશ. [-કાહવું=જડમૂળથી નાશ કરવો.-જવું સૂચવવા તેનું ફરીથી કથન કરવામાં આવે છે =સમૂળો નાશ થ.]
[કરાર કરવા.]
નિગમવું સક્રેિ[૪. નિ ; પ્રા. નિઝામ પરથી] ટાળવું; દર નિકા, વહ [..] પં. લગ્ન. [-પઢવા = મુસલમાની વિધિએ લગ્ન- કરવું (૨) અ. ક્રિ. વીતવું; ગુજરવું નિકાય પં. [સં.] ઘર, રહેઠાણ (૨) શરીર (૩) સમૂહ નિગમસભા સ્ત્રી [] નાગરિકની લોકસભા નિકાલ પું[. fણા (સં. નિર +ાસ૬) પરથી; સર૦ હિં, નિગમાગમ ન [સં. નિરામ+મામ] વેદ વગેરે શાસ્ત્રો
મ.] ફેંસલે; પતવું કે પૂરું થયું તે (૨) નીકળવું છે કે તેને માર્ગ. નિગરણ ન. [સં.] ગળવાની ક્રિયા [-આણ =પતાવટ કરવી. –કર = પતાવટ કરવી (૨)નીકળ- નિગળાવવું સક્રિઢ નિશાળવું (“નીગળવું'નું પ્રેરક) વાનો માર્ગ કર. –કરી નાખો = પતાવી દેવું (૨) મારી નાખવું. | નિશંક વિ૦ (૨) પં. [a. Tળ6] જુઓ નિગ્રંથ -કાઢૉડ- માર્ગ કાઢવો.-થ = પતાવટ થવી (૨) કછાતી | નિગાહ સ્ત્રી [1] નજર; દષ્ટિ (૨) [લા.] ધ્યાન, સંભાળ; કાળજી
Jain Education Intemational