Page Text
________________
થડે ]
|
ડાળાંપાંખડાં ફૂટે છે(૨)[લા.] વંશવૃક્ષનું થડ કે મુળ (3)(ભરત કે ગીતમાં) મંડાણ (૪) ઉત્પત્તિસ્થાન; પ્રારંભસ્થાન. [−થી પાંખઢાં સુધી = આદિથી અંત સુધી, –માંધવું=શરૂઆત કરવી; મંડાણ કરવું. થડમાં અ॰ પાસે; નજીક.] [=થડ અવાજની સાથે.] થડ અ॰ [રવ॰]ઠોકવાનેા, પડવાના કે અથડાવાના રવ. [–દઈ ને થડક સ્ત્રી॰ [૧૦; સર૦ મ.]થડકવું તે; બીક; ધ્રુજારી.[-પેસવી = જુએ થડકા બેસવે.] (૨)એકલતાં જીભ ચેાટવી તે.(–કા)વું અક્રિ॰ ખેલતાં જીભ ચેાટવી કે વી; થડકા સાથે ઉચ્ચારણ થવું (ર) ધડકવું; ભયધી કંપવું (૩) ઊછળવું; ધબકવું. કાટ પું॰ થડકવું તે. “કાર(–રા) પું॰ થડ એવા અવાજ (૨) થડકા. “કા પું॰ થડકારા (૨) ખેલવામાં અક્ષર પર પડતું જોર (૩) થડક, બીક. –ખાવા, બેસવા=લિમાં થડકા લાગવા, બીક પેસવી.] (૪) ધબકારા; ધક્કો [થરથરવું
|
|
થથવું અ૰ક્રિ॰ [રવ૦] થડ થડ અવાજ થવે (૨) ધ્રુજવું; થથડાટ પું॰ [રવ૦] થડથડવાની ક્રિયા થડમાં અ॰ જુએ ‘થડ’માં [રોકડું કે ચેાખ્ખું કહેવું.] થયુંથડા અ૦ (કા.) થડ દઈને; બેધડક. [–કહેવું = ખાતરીભેર થાથડ અ૦ [૧૦] થડ થડ થઈને અથડાવાના અવાજ ઘડિયું ન॰ [‘થડ’ ઉપરથી] થડ કે થડને મૂળ આગળનેા ભાગ (૨) વંશવૃક્ષનું (પેટા) થડ
થડી ॰ [હૈ. યજ્ઞ = જૂથ, સમૂહ, સર૦ મ.] થપ્પી; ઢગલી; ગંજ (૨) [જુએ થડ ન૦; સર૦ મ. ચટ્ટા] કાઠું; બાંધેા; ઘાટ થડું ન॰ જુઓ શિડયું [જ્યાં વેચનાર (ગલ્લા પર) બેસે છે તે થડો પું॰ [જીએ થડ; સર૦ હિં. ડૉ] દુકાનને મુખ્ય ભાગ, થોથઢ અ॰ અડોઅડ (૨) [વ૦] જુએ થડાથડ થથઢવું અ॰ ક્રિ॰ થથરવું; કાંપવું
૪૨૭
થથડાવવું સ૰ક્રિ॰ [રવ૦] ધમકાવવું; ધધડાવવું(૨) ‘થથડવું’નું પ્રેરક થથરડો પું॰ [જુએ થશેડવું] જાડા લેપ – થર; થથંડા થ(૦૨)થરવું અ૰ક્રિ॰ વિ. ચચર] કંપવું; ધ્રૂજવું (૨) [લા.] બીવું; ત્રાસવું. થ(૦૨)થરાટ પું॰ થથરવું તે [પ્રેરક ને ભાવે થ(૦૨)થરાવવું સર્કિ॰,થ(૦૨)થરાવું અક્રિ૦ ‘થ(૦૨)થરવું’નું થયેઢવું સક્રિ॰ [થર' ઉપરથી] જાડા થર થાય એમ લપેડવું. થિયેઢાવું અ૰ક્રિ॰ (કર્મણિ), –વવું સ૰ક્રિ॰ (પ્રેરક)] · થયે(-ü)ડા પું૦ જુએ થથરડો થથૈયા પું॰ [રવ૦] નાચનાર
થથ્થા પું॰ જુએ થકાર
થનક, થનક અ॰ [રવ૦] નાચવાના અવાજ
થનગન, થનગન અ૦ [૧૦] નાચવાના અવાજ. [Āકરી રહેવું =આનંદમાં કૂદ્યું (૨) કશું કરવાની કે ઊપડવાની અધીરાઈ દાખવવી.] ૦ધું અવક્રે॰ થનગન નાચવું કે ચાલવું. [−નાવવું (પ્રેરક).] “નાટ પું॰ થનગન ચાલવું તે (૨) જીસ્સા; તાન;
થનથનાટ
થનથન અ॰ [રવ૦]નાચવાનેા અવાજ [−કરી રહેવું =આનંદમાં કૂદવું.]॰વું અનિકે થનથન નાચવું. [–નાવવું (પ્રેરક).] “નાટ
પું॰ બ્રુસેા; તાન; થનગનાટ
થપઢાક, થપાટ(-ઢ) શ્રી [૧૦] લપડાક; તમાચેા થપાવું અક્રિ॰, –વવું સક્રિ॰ થાપવું’નું કર્મણ ને પ્રેરક
Jain Education International
થપેડા પં॰ થથરડા; થથડા
થયેલી સ્ત્રી• [‘થાપવું’ ઉપરથી; પ્રા. ચણ્વિય = સ્થાપિત] થાપીને કરેલી જાડી પૂરી. “લા પું॰ થાપીને બનાવેલે રટલે થપેાં(–લિયું, ~) ન॰, “લી સ્ત્રી॰ [જુએ થયેલી] હાથથી થાપીને કરેલી ચીજ – ઘાટ
[ થરવું
થપ્પડ સ્ત્રી॰ [૧૦; અથવા પ્રા. ધત્ત્વ (સં. સ્થાપન) = ચેાડી ઘાલવું, લગાવવું] તમાચેા; થપડાક.[—ખાવી = તમાચ ખાવી](૨) માર પડવેા(૩) નુકસાન થવું; છેતરાવું(૪) પાઠ શીખવા; સાન ઠેકાણે આવવી. [ચાડી દેવી, ઢાકવી, મારવી, લગાવવી.] થપ્પી સ્ત્રી [પ્રા. થપ્પ (સં. સ્થાન) ઉપરથી] એક ઉપર એક ગોઠવીને કરેલા ગંજ. [–મારવી, લગાવવી=થપ્પી કરવી.] ઘેાડી સ્ક્રી॰ એક રમત
થપ્પાપું॰ [સર॰ હિં. ઢવ્વા]લપેા; (સાડી કબજા પર લગાવાતા) કસબવાળા વણાટ. (—મૂકા) (૨) એક રમત
[(પ્રેરક)]
થબઢાક અ॰ [૧૦]દોડવાના અવાજ; તબડક થખથવું અક્રિ॰ [વ૦] થમ થમ થવું. [થખથખાવવું સક્રિ થમણી સ્ત્રી॰ [સર॰ પ્રા. થવળિયા] થાપણ; મૂડી થમાવું અક્રિ, વવું સક્રિ॰ ‘થામવું’નું કર્મણિ તે પ્રેરક થયું અવિક્રે ‘થવું’નું ॰કાનું ન॰ (થઈ સ્રી, થયા પું॰)
(ર) અ॰ ખસ; પૂરતું
થર પું॰ [ä. સ્તર] પડ; વળું (૨) એકસરખું બાઝેલું કે ચાપડેલું તે; પાપડો [સર॰ છે. થર=દહીંની તર] (૩) [સર॰ હૈ. ૧૪] ચડતી ઊતરતી ડીએનેા જયેા.[ ~ઉતારવા – ચણતરની એક હાર તેાડી પાડવી (૨)પડ કાઢવું (૩) ચડઊતર ગાળાની ડીએ બનાવવી. –ચઢાવવા = ઊંચાણમાં ચણતરની એક હાર વધારવી (૨) છે। કરવી (૩) ચડઊતર ચડી પહેરાવવી. દેવેશ = થર મારવા. પહેરવેશ – ચડઊતર ચૂડીઓ પહેરવી (૨) સ્ત્રીની જેમ વર્તવું. -મારવા= દીવાલ વગેરે ઉપર ા કરવી. -લેવા – ચણતરમાં થર ચડાવવેા (૨) થર મારવે.] વિચહ્ન ન૦ ચણતરના થર લેવાનું બતાવતું ચિહ્ન; તળચિહ્ન; ‘બેન્ચ-મા [ધ્રુજારી થરક સ્ર॰ [સર॰ થરથરવું; થડક] બીક; ધાક (૨) કંપારી; થરકવું અક્રિ॰ થડકવું; ભયથી કંપવું.[ઘરકાવવું સ૰ક્રિ॰ (પ્રેરક)] થરકાટ પું થડકાટ; થરકવું તે [તે ડીએ – થર થરકાંકણ ન૦ખ૦૧૦ [થર +કાંકણ].લગ્ન વખતે કન્યા પહેરે છે થરિચહ્ન ન૦ જી ‘થર’માં
થરથર અ૦
ચરણ્યર, થથર, ચરહર] જે- કંપે એમ, હવું, –રાટ, “રાવવું જુએ ‘થરવું’માં. “રાટી, –રી શ્રી॰ થરથરાટ; કંપ
થરથરી સ્ત્રી॰ કબૂતરની એક જાત (ર) જીએ ‘થરથર’માં થરપવું અક્રિ॰ [ä. તદ્ ] (કા.) તૃપ્તિ પામવું; ધરાવું
થરપાનેતર ન૦ થર અને પાનેતર
થરમા પું॰ એક જાતનું કપડું; દપેટા
થરમૉમિટર ન॰[]ગરમીમાપક યંત્ર. [—મૂકવું = તાવ જેવા તે યંત્ર માં કે બગલમાં મૂકવું; તેનાથી તાવ માપવે.] થરમોસ ન૦ [.] પેાતાની અંદરની વસ્તુની ગરમી ઠંડી સાચવી રાખે એવી કાચની શીશી જેવી એક બનાવટ
થરવું સક્રિ॰ [‘થર’ ઉપરથી] થર ચડાવવા (૨) ખાણમાં અનાજ
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 016105 |
| Book Title | Sarth Gujarati Jodni Kosh |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Gujarat Vidyapith Ahmedabad |
| Publisher | Gujarat Vidyapith Ahmedabad |
| Publication Year | 1967 |
| Total Pages | 950 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 28 MB |