Sarth Gujarati Jodni Kosh

SR No.: 016105
Original Sutra Author: N/A
Author: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publisher: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publication Year: 1967
Total Pages: 950
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 28 MB

Page 379

જખીરે ].
૩૩૪
[ r(૦૭) જ
જખીરે ધું. [..] જ; સમૂહ [મજબૂત (૨) જાસું કર્યા વિના આગળ વધતું – ગબડતું કામ કે તંત્ર.] –જિયંત પં. જખ૦ વિ૦ [સર૦ ધગડ] સહેલાઈથી ફાટે તૂટે નહિ એવું - [+નિયંતા] જગતને નિયંતા – પરમેશ્વર. -ન્નિવાસ પું. [+ જગ ન [સં. નાત ; પ્રા નકI] જગત (૨) સ્ત્રી [જુઓ જગા] નિવાસ] જગતમાં વ્યાપી રહેનાર કે જગતનો નિવાસ - આધારજગા (૫). [-જીતવું = પૂરેપૂરું સફળ નીવડવું. (ઉદા. “આમ સ્થળ - ઈશ્વર.—ન્નિઘ વિ[+ નિઘ] બધા વડે નિંદાતું કે નિંદાવા થાય એટલે જગ જીયા)] ૦કર્તા(~ર્તા) j૦ જગતને કરનાર- ગ્ય. -ન્માન્ય વિ૦ [+મ] સૌએ માન્ય કરવા યોગ્ય કે ઈશ્વર. જાણીતું, જાહેર, પ્રસિદ્ધ વૈિ૦ જગમાં બધે જાણીતું. માન્ય કરેલું. -ન્મિત્ર પં[+મિત્ર] આખા જગતને મિત્ર;
જીવન પૃ૦ જગતના જીવનરૂપ- પરમેશ્વર. ૦ત્રય નવ સ્વર્ગ, વિશ્વબંધુ મૃત્યુ ને પાતાળ એ ત્રણે જગ; જગત્રય. ૦૫તિ મું. જગતને જગતિયું ન જીવતાં કરતું કારજ પતિ- ઈશ્વર. પ્રસિદ્ધ વિ૦ જગજાહેર. બત્રીશી(-સી) | જગતી, વ્ય, સુર જુઓ “જગતમાં સ્ત્રી. લોકવાયકા. ૦મત ૫૦ જગતને -- આખી દુનિયાને | જગત્ર(-2), જુઓ “જગ’, ‘જગતમાં મત. ૦માન્ય વિ૦ જુઓ જગન્માન્ય. મોહન વિ૦ (૨) | જગત્પતિ, જગ~સિદ્ધ, જગદંબા(–બિકા), જગદાત્મા, ૫. જગતને મોહ પમાડનાર (પ્રભુ). ૦મહના વિ૦ સ્ત્રી (૨) -ધાર, -ભાસ, જગદીશ(–થર), જગદુદ્ધાર, ૦ક, જગદેસ્ત્રી જગમોહન (દુર્ગા). ૦રાય પં૦ જગતને રાજા – પ્રભુ. કવીર, જગદગુરુ, જગદ્ધર, જગદ્ધાતુ, જગદ્ધાત્રી[સં.] જુઓ વિખ્યાત વિ૦ જગપ્રસિદ્ધ
જગતમાં
[-ધું ન કરું. – પં. છોકરા જગણું છું. [i] ‘જ' સંજ્ઞાથી ઓળખાતો બે લધુ વરચે એક જગધી સ્ત્રી [સં. વર્ષ, -ષિ ઉપરથી] (તિરસ્કારવાચક) છોકરી. ગુરુ એવા ત્રણ અક્ષરને ગણ (છંદશાસ્ત્ર)
જગન પં૦ જુઓ યજ્ઞ (૨) [લા.] અતિ મુશ્કેલ કે મેટું કામ. જગત ન૦ [સં.] સૃષ્ટિ; વિશ્વ (૨) દુનિયા; પૃથ્વી (૩) [લા.] ૦ભડાકે પુત્ર અતિ મુશ્કેલ કામ લોકે; લોકમત (જેમ કે, જગત જિતાયું નથી.)[-જીતવું = જુઓ જગન્નાથ j૦ [.] જુઓ “જગત”માં. પુરી સ્ત્રી (સં.) એક જગ જીતવું. જગતને વા વા = જગતનાં સુખદુઃખને અનુભવ પ્રખ્યાત તીર્થસ્થળ. ૦૫રિયું વિ૦ ચુસ્ત સનાતની નહિ એવું; થવો (૨) જગતના પ્રપંચને ચેપ લાગવો.] -ચક્ષુ છું. [સં.]. બૌદ્ધ અસરવાળું. ૦રાયજી ૫૦ [લા.] (જગન્નાથ જેવું) સહનજગતની આંખરૂપ સૂર્ય. -છાક્ષી પું [4] સૂર્ય (૨) પરમાત્મા શીલ દેલું માણસ (-)જનની સ્ત્રી જગદંબા – દુર્ગા. (જ)જેતા ૫૦ જગન્નાથી સ્ત્રી, એક જાતનું ઝીણું સુતરાઉ કાપડ જગત જીતનાર; આલમગીર. ૦જામ ૫૦ જગતને નિયમમાં જગન્નિયંતા, જગન્નિવાસ, જગન્નિઘ, જગન્માન્ય, જગન્મિત્ર રાખનાર - ઈશ્વર.૦૫ાણી ન૦ ગાંજો પાણી; રંગપાણી. (ત) | [i] જુઓ “જગત'માં પ્રસિદ્ધ વિ૦ જુઓ જગજાહેર. ૦ભવાડે ડું જાહેરમાં ફજેતી | જગ ૦૫તિ, પ્રસિદ્ધ, બત્રીશી-સી) જુઓ ‘જગમાં કે બદનામી થવી તે.—તી સ્ત્રી [સં.] જુઓ જગત (૨) એક છંદ. જગબી ન૦ [સર૦ સે. બં] ઘાસ ઉગાડવા રાખેલી જમીન, બીડ -તીય વિ. જગતનું કે તેને લગતું. -તીસુર પું. ભૂદેવ; બ્રાહ્મણ. | જગમત, જગમાન્ય, જગમોહન, –ના જુઓ “જગમાં
ત્રયન ત્રણે જગત – સ્વર્ગ, મૃત્યુ અને પાતાળ.-૫તિ મું. જગર ન એક પક્ષી (૨) [i] બખ્તર જગતને સ્વામી - પરમેશ્વર.—–સિદ્ધ j૦ જગજાહેર.–દંબા- જગરાય !૦ જુઓ “જગમાં (–બિકા) સ્ત્રી [+ ગ્રંવા] જગતની માતા-દુર્ગા. –દામા જગરું ન૦ તાપણું [+આત્મા] જગતને આત્મા-પરમેશ્વર, દાધારપું[+આ- જગવવું સક્રિટ જુઓ જગાવવું, જગાડવું ધાર] જગતને આધાર-પરમેશ્વર.–દાભાસ ૫૦ [+આભાસ]. જગા(–ગ્યા) સ્ત્રી. [1, નાથા ઢ] સ્થળ; ઠેકાણું (૨) ખાલી જગા જગતને આભાસ માત્ર (સાચું નહિ).–દીશ(શ્વર) j[+ઈશ, (૩) નેકરી (૪) સાધુ બાવાને મઠ. [-આપવી = બેસવાનું ઈશ્વર] જગતને ધણી – પરમેશ્વર. -દુદ્વાર ૫૦ [+ઉદ્ધાર]. સ્થાન આપવું (૨) નેકરી આપવી. –કરવી =બીજાને માટે જગતને ઉદ્ધાર. -દુદ્ધારક વિ. [+ઉદ્ધારક] જગદુદ્ધાર કરનાર; અવકાશ કરવો (૨) નેકરી ઉભી કરવી. પૂરવી = ખાલી તારણહાર. -દેકવીર છું. [+ાજવીર] જગતમાં એક અજોડ પડેલી જગાએ કેઈ ને રાખી લેવું. –લેવી =બેકરીમાં જોડાવું વીર.-ગુરુ પું, આખા જગતને ગુરુ (૨) શાંકર મતના મુખ્ય (૨) જમીન ખરીદવી (૩) –નું સ્થાન સંભાળવું.] ધારી વિ. આચાર્યની ઉપાધિ (૩) (સં.) મહાદેવ -દ્ધર ડું +ધર] જગા – અઠવાળું. ૦હક પુત્ર નેકરીની જગાને હક; “લિયન’ જગતને ધારણ કરનાર – પરમેશ્વર.—દ્ધાતુ સ્ત્રી [+થાતુ]જેમાંથી | જગા (–)વું સક્રિ૦, જગાવું અક્રિ. “જાગવું’નું પ્રેરક ને ભાવે જગત ઉત્પન્ન થયું છે એ ધાતુ; મૂળતત્વ. -દ્ધાત્રી સ્ત્રી[+ધાત્રી] | જશુ પં૦ જુઓ જકુ જગતની ધાત્રી – જગદંબા.-છંદનીય,-હંદવિ૦ આખા જગતને જગે સ્ત્રીજુઓ જગા. જગ અ૦ ઠેર ઠેર; બધી જગાએ; સર્વત્ર વંદન કરવા યોગ્ય. -ન્નાથ પું [+નાથ] જગતને નાથ -પરમે- જઘન સ્ત્રી; ન. [૪] શરીરને થાપાને ભાગ(૨) જંઘ (8) શ્વર (૨) વિષ્ણુને એક અવતાર (૩) જગન્નાથપુરીમાં આવેલી જઘન્ય વિ૦ [i] હલકું; કનિષ (૨) અંતિમ; છેલ્લું (૩) પુંશુદ્ધ એ નામની મૂર્તિ (૪) (સં.) એક સંસ્કૃત કવિ. [-(૦)ને જઘાત સ્ત્રી, – તિયાં નબ૦૧૦ [. વાત ઉપરથી?] બાળકે પ્રસાદકે ભાત =જગન્નાથજીના મંદિરમાં અપાતો પ્રસાદ (૨) તથા કુંવારાંના શ્રાદ્ધની તિથિ; ભાદરવા વદ તેરશ. –તિયું વિ૦ વર્ણાશ્રમને ભેદ મૂકીને ખાઈ શકાય તેવી પ્રસાદી.-૧૦જી) | (૨) ન૦ બાળપણમાં અથવા કુંવારું મરી ગયેલું માણસ રથ= જગન્નાથજીના જંગી રથની પિઠે આજુબાજુના સીની પરવા | જ(૦૨)જ પું[૪] અદાલતને ન્યાયાધીશ