________________
ચાપડો ]
|
ચોપડો પું॰ હિસાબ લખવાની વહી. [−ડે કિંમત – ચેાપડામાં નાંધેલી કિંમત; ‘કવૅલ્યુ’. -ચોપડો ઉકેલવા, કાઢવા = વિગતવાર તેાંધ કાઢવી; ઇતિહાસ કાઢવા. –રાખવા = વિગતવાર હિસાબ રાખવા (ર) વિગતે નેાંધ રાખવી. –વાંચવા = વિગતવાર ગુણદાય કહેવા (૨) ભાગવત વગેરે માટા ગ્રંથ વાંચવા]. ચાપણ સ્ત્રી॰ [જુએ ચાંપણ] કળ; યુક્તિ (૨) ન૦ ભેાંય ટીપવાનું લાકડું (૩)વિ॰ [સર૦ મ.] ચીકણી (જમીન, માટી માટે) ચાપ(બ)દાર પું॰ જુએ ચેાબદાર
|
|
ચેાપન (ચર્ચા) વિ॰ [તું. તુ:પદ્મારત ; પ્રા. ૧૩૫ન] ૫૪ ચેાપવું સક્રિ॰ [સર॰ન્મ. ચોવળ; જુએ ચાંપવું] ખેસવું; રોપવું (૨) ટીપવું (૩) મારવું; ઠોકવું [ચારપાઈ; ખાટલો
|
|
|
ચોપાઈ (ચૌ) સ્ત્રી॰ [તું. ચતુષ્પદ્દી; પ્રા. પા] એક છંદ (૨) ચોપાટ (ચર્ચા) શ્રી॰ [ચા + પાટ]જુએ ચાપટ (ર)સરખી સુધરેલી જમીન; ચેાગાન (૩)પરસાળ જેવા બેઠકના ભાગ; ચાપાડ ચાપાઢ (ચર્ચા) શ્રી૦ [સર॰ હિં. ચૌપા = ખુલ્લી બેઠક] પરસાળ ચોપાનિયું (રા) ન૦ [ચા = ચાર + પાન] બે પાંચ પાનાંનું પતાકડું; ‘પેમ્પ્લેટ’ (ર) નાનકડું જાહેરનામું (૩) વર્તમાનપત્ર ચાપાયા (ચર્ચા) પું૦ ૦૧૦ [જુએ ચેાપાઈ] એક છંદ ચાપાયા (ચો) પું॰ [જુએ ચાપાઈ] ખાટલા; ચારપાઈ ચાપાસ (ચર્ચા) અ॰ [ચા = ચાર + પાસ (પાસું)] ચારે બાજુ ચેાપાળી (ચો ) સ્ત્રી॰ કયારડામાં નાળાં કે ખાડામાંથી પાણી લાવવાની એક રચના [ h] હીંડોળાખાટ ચાપાળા (ચ) પું॰ [સર॰ મ. ચોવાાં; હિં. ચૌવા; ચેા + સં. ચેાપુ (સૌ) વિ॰ (ર) ન॰ જુએ ચાપણું
ચાફાળ (ચ) પું॰ [ચા =ચાર+ફાળ] જાડી માટી પિછેડી. [-ઓઢવા- પાક મૂકીને રવું (૨) દેવાળું કાઢવું; પાયમાલ થઈ જવું.]
૩૧૮
?)]
ચાફૂલ(ચા)ન[ચા ! = ચાર + ફૂલ] ચાકડી; x + * આવું ચિહ્ન ચાફૂલ (ચર્ચા) પું॰ [ચા =ચાર + સ્કૂલ = ખાનું ? કે સં. પાનસેાપારી વગેરે મૂકવાના દાબડો ચેાફેર(–રી) (ચૌ) અ॰ [ચા = ચારક્કેર] ચારે બાજુ ચેાખ સ્ત્રી॰ [l.] નાની લાકડી; દંડૂકો (૨) છડી (૩) તંબૂના વચલા વાંસ. દાર પું॰ છડીદાર ચેાબગળું (ચો ?) ન૦ [સર॰ હિં. ચૌવાહા = કુરતા વગેરેમાં મગલની નીચે અને કળીની ઉપરના ભાગ] એક જાતની ટૂંકો ડગલો ચેામચીની સ્રી॰ [7.] ચેાપચીની ચામદાર પું॰ જુએ ‘ચાબ’માં [રાખવું ચેાખવું સક્રિ॰ [સર॰ ચાંપવું; હિં. ચોમા] ડામવું (કા.)(૨)વાવવું; ચેાબંદી (ચર્ચા) વિ॰ [ચા =ચાર+બંધ ] ચાર પડવાળું (ર) ન॰ ચાર પડવાળી કાગળની આકૃતિ [બાજી ચેાબાજી(~^ ) (ચર્ચા) અ॰ [ચા =ચાર+ખાજું] ચાપાસ; ચારે ચેાખાવું અક્રિ॰, –વવું સક્રિ॰ ‘ચાખવું’નું કર્મણિ ને પ્રેરક ચાખિયા પું॰ [સર૦ ૬. સેવા = ગઠ્ઠો, ગાળા] કસુંબી રંગ ગળતે સુંવાળા પિંડા
|
ચાખા પું [હિં. ચૌવ; નં. ચતુર્વેદ્દી, પ્રા. વે] મથુરા તરફના બ્રાહ્મણ (૨) [ા. ચોવ] ઢોલ વગાડવાને દંડૂકો (૩) ઢોલ ઉપર પડેલા દંડકાના સેાળ(૪) [ચાખવું' ઉપરથી] ચપકાઃ ડામ
Jain Education International
[ચારણા
[બંધ
(૫) છંદણું ચેાાલા (ચા) પું॰ [ચા = ચાર + બાલ]ચાર લીટીનેા એક પદચોળીનું વિ॰ [જુએ છે।ભીલું] ભેટું
ચાર્બેટા (ચા) પું॰ [ચા + ભેટવું] ચાર રસ્તા કે હદ મળે તે સ્થાન ચેામગ (ૉ) અ॰ [ચા =ચારગમ (ન્યાયયથી); અથવા ચેા+ મગ (માર્ગ)] ચેાપાસ; ચામેર
ચેટિયું (ચા) વિ॰ [ચા = ચાર+મૂડ? ચારે છેડે પહેરેલું (વસ્ત્ર) ચામાસુ (ચર્ચા) વિ॰ [તું. ચાતુર્માસ, પ્રા. વાસિત્ર] ચેામા સામાં થતું. —સું ન॰ વરસાદના ચાર મહિના; વર્ષાઋતુ. [ચામાસાના જીવ = અપવી] [ કે બાજુવાળું ચેમુખ(-ખું) (ચર્ચા) વિ॰ [ચા = ચારમુખ] ચાર મે, બારણાં ચામુખી (ચર્ચા) શ્રી॰ [તુ ચેામુખ] લાઠીની એક કસરત ચામુખું (ચો) વે॰ જુઓ ‘ચામુખ’માં ચેામેર (ચર્ચા) અ॰ [ચે! = ચાર+મેર]. ચારે તરફ
ચાર પું॰ [તં.] ચારી કરનાર માણસ; ડુંગો. [કેટવાળને દંડે =ગુનેગાર છતાં સામાને ગળે પડવું – તેના પર આક્ષેપ કરવે. -પેસવેા (રારીરમાં)=શરીરમાં ભારે રોગ દાખલ થવા. ચારના ભાઈ ઘંટી-ચાર = ચાર કે તેના ભાઈ કહા, બધા સરખા, કાઈ કોઈથી ઊતરે નહિ; (સરખું જ આક્ષેપને પાત્ર હોય, ત્યારે આમ કહેવાય છે.) .ચાર(નાર)ને ચાર આંખ હોય = ચાર ચારે બાજુથી સાવધ રહે છે.] ૦આંક પું॰ માલ ઉપર લખેલા મૂળ કિંમતના છૂપા આંકડો. કડી સ્રી॰ છૂપી કડી -નાતા આંકડો, •ખલી સ્ત્રી ઉપરથી દેખાય નાહે તેવા છૂપો ખાડો (પ્રાણીએને ફસાવવાના). ૦ખંઢ પું॰, ૦ખાનું ન॰ (કબાટ પેટી ઇ॰નું) છૂપું ખાનું. ॰ખીલી સ્ત્રી॰ છૂપી ખીલી-ચૂંક. ૦ખીસું, ગજવું ન॰ છૂપું ગયું. ગડી શ્રી॰ તાકા વાળવામાં તરત ન પકડાય એમ વચ્ચે નાની ગડી કરી હોય તે (ગડી પરથી તાકાનું માપ ગણનાર છેતરાય તે પરથી). ગલી સ્ત્રી છૂપી ગલી. ૦ગાંડ સ્ત્રી॰ ન સમજાય – તે છૂટે તેવી ગાંઠ. ચખાર પું॰ [સર૰ હિં. ચોર્ -વાર] ચાર વગેરે; ચાર-બેર. દલાલ પું॰ ચેારના દલાલ. દાનત, દૃષ્ટિ,નજર સ્ત્રી ચાર જેવી ઝીણી પી નજર (૨) [લા.] ખાટી દાનત; અપ્રમાણિકતા. ૦પગલે અ॰ છાનીમાની રીતે; ચારીપીધી. શ્ફાનસ ન૦ પ્રકાશ ગુપ્ત રાખી શકાય તેવું ફાનસ. બાર પું॰;સ્ત્રી;ન॰ જ્યાં ચારીનો માલ વેચાતા હોય તેવું બન્નર. ખત્તી સ્ત્રી॰ જુએ ચારફાનસ, બાકું ન॰ છૂપું બાકું, જેમાં જઈ સંતાઈ જવાય. બાતમી સ્ત્રી॰ છૂપી - જાસૂસ દ્વ્રારા મળેલી બાતમી. બારી સ્ત્રી છુપી ખારી. વાટ સ્ત્રી॰ છૂપા રસ્તા. વાડા પું॰ ચારો રહેતા હોય એ લત્તો. વિદ્યા સ્ત્રી॰ ચારી કરવાની વિદ્યા
ચારઆમલી,ચારઆંબલી સ્ત્રી॰ એક ઝાડ ચારઆમળાં, ચારઆંબળાં નબ૧૦ એક નતનાં આમળાં ચાર-૦કડી, ખલી,૰ખંડ,॰ખાનું, ૰ખીલી,॰ખીસું, ગજવું, ગડી, ગલી, ગાંડ, ૦૨ખાર નુ ‘ચાર'માં [ચાટ્ટાઈ ચારનું વિ॰ ['ચેરવું' ઉપરથી; f., મેં.વોટા] ચાકું. “ટાઈ સ્ક્રી ચારણી શ્રી॰ [સર॰ સં. વની; પત્નનાં; કે. ચણના ચણિયા] લેધી; સંઘણી. નો પું॰ સાથળ આગળ ખૂલતા હોય એવા સેંધ્રા (૨) મેરી ચારણી
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org