________________
ચલિયું]
. ૨૯૭
[ચહેરાદાર
ચલિયું ન૦ [જુઓ ચહ્યું] ચકલું, એ જાતનું નાનું પંખી. [ચલિયાં આકારની (કેર), –મું ન આંખે બરાબર દેખાય તે માટે હરાવાં = પાકનું રખોપું કરવું; ચકલાંને પાક ઉપર ન બેસવા પહેરવાને કાચ (પ્રાયઃ બ૦૧૦ માં). [ચમાં આવવાંક થોડું દેવાં (૨)રમત કરવી; બેસી રહેવું. ચલિયું ફરકવું =ઈ એ પણ દેખાવું; આંખને ચશ્માંની જરૂર પડે એમ થવું (૨) અભિમાન
અવરજવર કરે (પ્રાયઃ નકારના નિર્જન હોવું-એ ભાવમાં) ચડવું. –ઉતરી જવાંગચશ્માંની જરૂર ન રહેવી. -ચઢાવવાં, ચલડું ન [સં. વહ?] કચેલું, પ્યાલી (૨) માટીની લેટી; લેટું ઘાલવાં = ચશ્માં પહેરવાં. –ઠેકાણે ન હોવાં મિજાજ ઠેકાણે ચેલેથા પુત્ર કહે છે. (સુ)
ન હોવો. -ફરી જવાં = ગુસ્સે થવું (૨) ખરી વસ્તુ ન દેખાય ચલે અક્રિ. [હિં] ચાલે; તૈયાર થાઓ (આજ્ઞાર્થરૂપ) એવું થવું –બેસવાં, લાગુ પડવાં = જોવા માટે અનુકુળ(ઈતા ચલે પૃ. ખેસ; ઉપરણે
નંબરના) ચશ્માં મળવાં. ચશ્માના નંબર કાઢ = આંખને કયાં ચલી સ્ત્રી, જુઓ “ચલ્લુ'માં [માલ વગરનું; ક્ષુલ્લક ચશ્માં બેસશે તે તપાસવું; કયા નંબરને ચશ્માંને કાચ જરૂરી છે ચલુક વિ૦ [સર૦ વારી ; રે. ૪ = નાનું, લઘુ]+ હલકું તે ખોળી કાઢવું. ચમે બુલબુલ, ચમે સુલખ = આંધળું; ચલું ન૦ [સર૦ હે. વિક્ષ્યા; સં. વિસ્ત્રો] ચકલાની જાતનું નાનું | ઓછું જોતું.]-મેધબ વિ૦ આંધળું ધબ; સાવન દેખતું (ચમાં પંખી; ચકલું. -લ્લી સ્ત્રીચકલી. - ૫૦ ચકલે
વગર ન જ દેખાય એવી અાંખેવાળું) ચલું ન૦ [સં. વજુ] ચળું; ચાંગળું; અંજલિ
ચમે(–સમો) S૦ [fi] પાણીનો ઝરે ચલે ૫૦ જુઓ “ચર્લ્ડમાં
ચષક પું. [] મધ; દારૂ (૨) તે પીવાનું પ્યાલું [ચસકે ચવ પું; સ્ત્રી [મ.] મેતીનું એક તોલ; ટકો (રતી = ૧૩ટકા) ચસ ન [૪. વષ, પ્રા. વર = ખાવું; ભાવવું] અતિ ભાવ-પ્રેમ; (૨) હોશ રામ; સકાર (૩) આવડત; ગમ (૪) ઢંગ; ઠેકાણું (૫) | ચસક સ્ત્રી [‘ચસકવું” ઉપરથી; સર૦ હિં.] (નસ કે સાંધાના [સર૦ . વાવ] સ્વાદ; લહેજત
સ્નાયુના એકાએક) ચસકવાથી થતું દુઃખ.(-આવવી,-મારવી) ચવક પુત્ર એક જાતનો ચવડ વેલે
ચસકવું અ૦ કે. [સર૦ ખસકવું; રવ૦] પકડમાંથી અથવા ચવચવ ૦િ [સર૦ મ.પ્ર. = એક રવ. ર૦૦{] પરચૂરણ; કુટકળ એકાદા સ્થાનમાંથી ખસવું; છટકવું(૨) ગાંડા થવું; મગજ ઠેકાણે (૨) સ્ત્રી, જુદે જુદે ઠેકાણેથી ચૂંટી કાઢેલી – કુટકળ બાબતો ન રહેવું. [ચસકાવવું સ૦ કિં(પ્રેરક)]. ચવ૮ વિ. [જુઓ વિડ] મુશ્કેલીથી તૂટે ફાટે કે ચવાય એવું | ચસકાવું અ૦ કિ. ચસકવું; મરડાવું; ચસક આવવી ચવઠા(-રા)વવું સાંકેઃ “ચાવવું’નું પ્રેરક [ પિસે છે | ચસકે ૫૦ [‘ચસકવું' ઉપરથી] ચસક; સળક (૨) [જુઓ ચસ; ચવડું વિ૦ ચવડ (૨) ન૦ હળને અણીદાર દાંતે, જે ભોંયમાં | સર૦ હિં] તલબ; ભાવ; ચડસ (૩) લત; ખ (૪) નખરાંબાજી. વવદાર વિ.[મ.] સ્વાદવાળું; લહેજતદાર
[-આવ, નાંખવે, માર = જુઓ ચસક આવવી.-કર= ચવરાવવું સક્રિટ જુઓ ચવડાવવું
સ્વાદ કરવ; શેખ કરે. -૧ =–નો શોખ ; –નો ચવર્ગ, -ગીય [.] જુઓ “ચ'માં
[બળદ') સ્વાદ ખૂબ ગમી જ. –લગ = નાદ કે લત પડી જવી.] ચવલિયું, ચવલું વિ. પાંપણે ઘેળા વાળવાળું (ઉદા. “ચવલિયે | ચસચસ અ [સર૦ કસવું; રવ૦] ચસે નહિ તેમ. ૦૬ અ ચવલી સ્ત્રી [મ.] બેઆની
[એક રોગ ૦િ નંગ હેવું; જકડાવું (૨) સ૦ ક્રિટ ચસચસાવવું; બરાબર ચલ(ળ) . જૈન જતિને રોયણે (૨) શેરડીમાં થતો ખેંચીને પીવું. -સાટ અ૦ ચસી ન જાય તેમ -તંગ (૨) ચવવું સક્રિ[31. વવ = કહેવું (૨) ચવવું; જન્માંતર પામવું] સપાટાબંધ (પીવું) (૩) તંગ હેવું તે. -સાવવું સ૦ કિ. કહેવું; વર્ણવવું (૧૫) (૨) અક્રિ. ચવવું; પડવું (ઉદા. દેવલોક- [‘ચસચસવુંનું પ્રેરક] તંગ કરવું (૨) ઝપાટામાં કે બરોબર માંથી ચવવું) (જેન)
પીવું. -સાવું અ૦ કૅિ૦ “ચસચસવુંનું કર્મણિ.] ચરો પુત્ર પર તથા જમીનનો વેરે
ચસમ ડું [હિં.] રેશમના દોરાની ગંછળી ચ(૦ળ)વળવું અ૦િ [જુએ ચળવળવું] સળવળવું, ચળ આવવી ચસમપોશી સ્ત્રી, જુઓ ચમશી ચ(૦૧)વળાટ મું[‘ચવળવું” પરથી] ચળ (૨) તનમના ચમું ન૦ જુઓ ચમ્ અવળે જુઓ ચવલો
ચસમ ડું જુઓ ચમે ચવાઈ સ્ત્રી મશ્કરી; ઠેકડી
[મમરાશેવ વગેરે) | ચસવું અ૦ કિં[સર૦ ચસકવું] ચળવું; ખસવું (૨) [સર૦ ચવાણું ન [સં. ૨ર્વેળ] કાચું કોરું કે શેકેલું ખાવાનું (ધાણી, ચણા, ચસચસવું; હિં. વસના] દબાઈને બેસી જવું (પૂળા, કડબ) (૩) ચવાણું અ૦િ “ચવવું', “ચાવવુંનું કર્મણિ (૨)[સર ર. વ4 ધબી જવું (૪) નુકસાનમાં આવી પડવું = ચર્ચવું; સે. વેગ = લો કાપવા. હિં. વારં-વૈ= બદનામી] ચસાચસી સ્ત્રી, ચડસાચડસી; સ્પર્ધા [લા.] વગોવાવું; લોકમાં ગવાવું (૩) ખેટી રીતે ખર્ચાવું-૧૫- | ચસાવવું સક્રિ, ચસાવું અદ્ધિ. “ચસવું'નું પ્રેરક ને ભાવે રાવું; ખવાઈ જવું. –વવું સક્રિ. “ચવવું? પ્રેરક [– ખાવાનું | ચહટાલિ–ળિ)યું વિ૦ સ્વાદીલું ચહ્યું ન૦ [ચાવવું પરથી; સર૦ હિં. ના] ચવાણું; ચાવવાનું ચહવાવું અ૦ ક્રિ. “ચાહવું'નું કર્મણિ ચવૈયા પુંબ૦૧૦ ચાળા પાડવા તે
ચહુ વિ. [સં. વતુર ; સર૦ હિં, મ. વઘુ; પ્રા. ૧૩] + ચાર. ચ ૫૦ પગને તળિયે થયેલ ફલ્લો
૦૬, દિશ અ૦+ચારે દિશાએ; બધી બાજુ ચશ્મ સી[..] આંખ, (–સમ)પશી સ્ત્રી દીધું અદીઠું | ચહેબ j[.
વાદ]લીલ અને વનસ્પતિથી ભરપૂર હોજ કરવું તે; આંખ આડા કાન કરવા તે. –મી વિ. સ્ત્રી આંખના | ચહેરાદાર વિ૦ જુઓ “ચહેરેમાં
ક્લિા
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org