________________
Sisca]
૨૭૩
[ગ્રહેશ
ગદળી (ગે) સ્ત્રી, ગેળ, જાડું લાકડું
નામ સાથે માનાર્થે વપરાતો એક શબ્દ. ઉદા. “વિમળાગૌરી' ગે (ગે) ડું [‘ગંદવું” ઉપરથી] ગ – રઈની બધી વાની- | (૪) ૫૦ એક રાગ. ૦જ પું(સં.) કાર્તિકેય (૨) ન૦ અબરખ. એને ખીચડે. [-કર = બધાનો ખીચડો – લે કરે(૨) | ૦નંદન !૦ (સં.) ગણેશ. પુત્રપું. (સં.) કાર્તિકેય(૨)ગણેશ. ગેટ વાળ.].
પૂજન ન૦ પાર્વતીની પૂજા (૨) એક વત. ૦ફળ ન એક ગંધવું (ગે) સક્રિટ બંધ જગામાં પૂરવું; કેદ કરવું
ફળ. ૦શ j૦ [+ા ] (સં.) શિવ. શિખર, શંકર ન ગંધળ (૦) j૦ સેળભેળ; ખીચડો (૨) [સર૦ ૫.] ગોટાળો | (સં.) હિમાલયનું ઊંચામાં ઊંચું શિખર ગંધાવું અક્રિ૦, -નવું સક્રિ. “એંધવુંનું કર્મણિને પ્રેરક | ગૌસેવક, ગૌસેવા,ૌહત્યા જુઓ શૈ'માં ગેધિયારું (૦) વિ. [‘ગાંધવું ઉપરથી] ગેરંધાઈ મરાય એવું | ગ્યાસતેલ, ગ્યાસલેટ ન૦ જુઓ ઘાસતેલ [જવા તે બંધિયાર (૨) ન૦ ઘેલકું
થથન ન. [૪] જુઓ ગ્રંથન (૨) ઘાડું થઈ જવું –ગાંઠા પડી ગ સ્ત્રી [સં. ૧, પ્રા. ૧૩] ગાય. ગેટો ૫૦ જુઓ ગોરોચન. થથલ વિ. [સં. ગ્રંથિ? ગ્રંથ ઉપરથી] ચકિત; આભું (૨) ગાંડું ૦ગ્રાસ પું, જુઓ ગોગ્રાસ. ૦ચર ન- ગોચર; ચૉ. ૦ચારણ કશાની ગાંઠ વાળી હોય એવું () વિ૦ (૨) j૦ ગાયો ચારનાર. ૦દાન ન૦ ગાયનું દાન. ૦ધન પ્રથવું સક્રિ. (સં. પ્રત્] થવું; ગાંઠવું (૨) રચવું; લખવું. ન૦ ગારૂપી ધન. ૦પાલક વિ૦ (૨) પં. ગાય પાળનાર; [યથાવવું સક્રિ. (પ્રેરક). યથાવું અક્રિ. (કર્મણિ)] ગોપાળ, બ્રાહ્મણ પ્રતિપાલ(ળ) વિર ગાય અને બ્રાહમણાનું પ્રથિત વિ. [સં.] ગ્રંથેલું પાલનપોષણ કરનાર (રાજા). ૦માત્ર સ્ત્રી રોમાંસ. ૦માતા પ્રસન ન [૪] ગ્રસવાની ક્રિયા સ્ત્રી. ગાય (પૂજ્ય ભાવમાં). ૦મુખ નટુ ગાયનું મં; ગેમુખ. | Bસવું સક્રિ. સિં. 2] પકડવું (૨) કેળિયે કરે; ખાવું મુખિયું વિદેખીતું ગાયના માં જેવું -દીન મુખવાળું. મુખી (૩) સૂર્યચંદ્રને રાહુએ ઘેરવું. [પ્રસાવું (કર્મણિ), –થવું (પ્રેરક)) સ્ત્રી, જુઓ ગેમુખી. ભુખું વિ૦ જુઓ ગમુખિયું. ૦મુખે | ગ્રસિત વિ૦ [સં.] પકડાયેલું વાવ =બહારથી ગરીબ પણ અંદરથી કર. મૂવ ન૦ ગાયનું પ્રસ્ત વિસં] ગ્રંસાયેલું.–સ્તાસ્ત પું[+ મસ્ત] ગ્રહણ છૂટા મૂતર. ૦૨ણ ન૦, ૦૨ક્ષા આ૦ ગાયની રક્ષા. ૦શાલા(-ળા) પહેલાં સૂર્યચંદ્રનું આથમી જવું તે. –સ્તેદય પૃ. [+ ] સ્ત્રી, ગાયે રાખવાનું મકાન અથવા વાડે(૨)દુગ્ધાલય. શીતળા ગ્રહણની દશામાં સૂર્યચંદ્રનું ઊગવું તે ૫૦ (ગાયની) રસી મુકીને કાઢેલા બળિયા. ૦સેવકj૦ જુઓ | ગ્રહ પૃ. [સં.] (પ્રાચીન વ્યાખ્યા પ્રમાણે) સૂર્ય, ચંદ્ર, મંગળ, ગોસેવક. સેવા સ્ત્રી, જુઓ ગોસેવા. ૦હત્યા સ્ત્રી, જુઓ બુધ, ગુરુ, શુક્ર, શનિ, રાહુ અને કેતુ એ નવમાંને એક (૨) ગેહત્યા
[અર્વાચીન વ્યાખ્યા પ્રમાણે)સૂર્યની આસપાસ ફરતે આકાશીય ગૌઢ પું. [4] બંગાળાને એક પ્રાચીન વિભાગ (૨) એક રાગ(૩) ગાળે (ઉદા૦ બુધ, શુક્ર, પૃથ્વી વગેરે) (૩) ગ્રહવું તે; ગ્રહણ (૪)
વેથડ - બંગાળને લગતું. બંગાળી ડું જાદૂગર. ૦મલાર પૂર્વગ્રહ (૫) ગીતના આરંભમાં જેનો પ્રયોગ થાય તે સ્વર (૬) ૫૦ મલાર રાગને એક પ્રકાર, સારંગ ૫૦ સારંગ રાગનો [લા.] ગ્રહદશા; ભાગ્ય; નસીબ.[—ઊતરવા = ગ્રહદશા સુધરવી. એક પ્રકાર. સારસ્વત વિ૦ (૨) પુંછ એ નામની બ્રાહ્મણની -કઠણુ થવા =ભાગ્ય પ્રતિકુળ થવું. -કઠણ હવા = ભાગ્ય એક જાત. -ડી સ્ત્રી, ગાડ પ્રાંતની સ્ત્રી (૨) એક બોલી (૩) પ્રતિકૂળ હોવું-ગામ જવા,-ઘરેણે મૂકવા= સિતારે પાંસરે ગેળમાંથી કાઢેલો દારૂ (૪) એક રાગિણી – ગેડી (૫) [કા.શા.] ન હે (૨) અક્કલ કે શુદ્ધિ ન હોવી. પાધરા હવાર એક પ્રકારની કાવ્યરીતિ
નસીબ પાધરું –અનુકુળ હોવું-બેસવા= ગ્રહદશા ખરાબ થવી. ગૌઢિ પું. [ગોડ' ઉપરથી] ગારુડી, મદારી
–મળતા આવવા કે હેવા=વરકન્યાની ગ્રહદશા મળતી આવવી. ગેડી સ્ત્રી, જુઓ “ગૌડમાં
[ તે સ્ત્રી -વાંકા હોવા = નસીબ વાંકું હોવું. –રવીધા હોવા = નસીબ ગૌણ વિ. [૪] મુખ્ય નહિ એવું; પિટામાં આવતું. ૦૨ ૧૦, અનુકળ હોવું] ગણિત નવ ગ્રહોના ચલન ઇનું ગણિત. ૌતમ પં૦ [.] (સં.) બુદ્ધ ભગવાન (૨)ન્યાય-દર્શનના સંસ્થા- દશા સ્ત્રી પ્રહાની સ્થિતિ (૨) તેને કારણે થતી મનુષ્યની પક (૩) કપાચાર્ય. -મી સ્ત્રી (સં.) કપી; દ્રોણાચાર્યની પત્ની ભલી કે બૂરી અવસ્થા (૩) [લા.] દુર્દશા (-એસવી). ૦દાન (૨) ગોદાવરી નદીનું એક નામ
નવ ગ્રહની નઠારી અસર મટાડવા માટે અપાતું દાન. નિરીક્ષા ગૌત્રા(—તર)ટ ન૦ [સં. +212] ત્રણ રાત પાળવાનું ગો સ્ત્રી ગ્રહોનું નિરીક્ષણ. ૦૫ીન ન૦, ૦૫ીયા સ્ત્રી પ્રહની પૂજનનું સ્ત્રીઓનું એક વ્રત (ભાદરવા સુદમાં)
અસરથી થતું દુઃખ. હબલ(–ળ) નવ ગ્રહનું જોર – સારી માઠી ગૌર વિ. [ā] ગોરું. ૦વર્ણ વિ. ગોરા રંગનું (શરીર માટે).-રાંગ અસર. ૧ભાવ j૦ ગ્રહથી થતી અસર; ગ્રહનું ફળ. ૦મખ પું વિ. [+બં] ગેરા અંગવાળું (૨) j૦ (સં.) વેતન્ય.-રાંગના ગ્રહની શાંતિ અર્થે કરવાનો યજ્ઞ. ૦મંડલ(–ળ) ન૦ પ્રહનું સ્ત્રી[+ગના] જુઓ ગરાંગિની. -રાગિની વિ૦ સ્ત્રી (૨) મંડળ-માળા-ચક્ર. ૦માન નવ ગ્રહોની ગણતરી (ગ્રહદશા જેવા સ્ત્રી [ + અંકિની] ગોરી સ્ત્રી; યુરોપિયન સ્ત્રી
માટે.) બેગ j૦ ગ્રહને યોગ; સંજોગ. ૦રાજ પૃ૦ સુર્ય. ગૌરવ ન [8] ભાર; વજન (૨) મેટાઈફ મહત્તા (૩) આદર. શાંતિ સ્ત્રી, શાંતિ(–તે)ક ન કોઈ પણ મંગળ કાર્યની
શાધી(–ળી), –થાન્વિત [ + અવિત] વિ૦ ગેરવવાળું શરૂઆતમાં ગ્રહોની માઠી અસર નિવારવા માટે કરાતી ધાર્મિક જોરાંગ,૦ના–ગિની [સં.] જુઓ “શેરમાં
ક્રિયા. સંગમ ૫૦ ગ્રહોનો યોગ થ–એકઠા થવું તે. –હેશ ગૌરી સ્ત્રીસિં.] પાર્વતી (૨) આઠ વર્ષની બાળા (૩) સ્ત્રીઓના | પૃ. [+ ] સૂર્ય
જે-૧૮ Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org