Sarth Gujarati Jodni Kosh

SR No.: 016105
Original Sutra Author: N/A
Author: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publisher: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publication Year: 1967
Total Pages: 950
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 28 MB

Page 243

કુરાલ-ળ) ક્ષેમ]
૧૯૮
[કુંડી
થાઓ એમ ઇચ્છવું. –પૂછવું = ક્ષેમકુશળ – ખુશી ખબર પૂછવી]. | ને હાથે = પારકાનું હથિયાર કે તેનું કામ કાઢી આપનાર.]
ક્ષેમ વિ. સુખી અને આરોગ્ય (૨) નટ આબાદી અને | કુહુમાં નબ૦૧૦લાંધવું-ભૂખે મરવું પડે તે.[–થવા=ભૂખે મરવું.] તંદુરસ્તી. છતા સ્ત્રી૦.૦૫ત્ર પું; ન ક્ષેમકુશળ પૂછવા કે કહે- | કુદ્ધ, કુહ, ૦કાર j૦ (૨૦) કેયલનો એ બેલ વાનો સામાન્ય પત્ર; વેલફેર લેટર'. પ્રશ્ન પું; ન ક્ષેમકુશળ કુળ ન જુએ કુલ. [-ઉજાળવું = કુળની આબરૂ વધારવી. પૂછવું તે. –ળું વિ૦ + કુશળ
-જોવું = લગ્ન ગોઠવતી વખતે સામા પક્ષના કુળની ઉચતા કુશંકા સ્ત્રી [.] બેટી કે વહેમી શંકા
નીચતા તપાસવી. -તારવું = કુળની ચડતી કરવી – ઉદ્ધારવું. કુશં(શાં)ટિકા સ્ત્રી. [ä. t] હોમ કરવામાં એક વૈદિક વિધિ -ળવું = કુળની આબરૂને બટ્ટો લગાડ. ૦ગેર ૫૦ વંશકુશાગ્ર, તા, બુદ્ધિ [સં.] જુએ “કુશમાં
પરંપરાનો ગોર; કુલગુરુ, તારક વિ૦ કુળને તારે એવું. દીપક, કુશાદા વિ[i] ખુલ્લું (૨) વિશાળ; સગવડવાળું (૩) નિખાલસ દી, દેવ, દેવતા, દેવી,૦ધર્મ માટે જુઓ “કુલ [i.]'કુશાન છું. (હિંદમાં આવેલી) એક પ્રાચીન જાતના લોક માં. ૦રીત સ્ત્રી કુળની રીત; કુળનો રિવાજ. લજામણું વિ. કુશાંહિકા સ્ત્રી, જુઓ કુશાડેકા
કુળને લજાવે એવું. ૦વંતી વિસ્ત્રી૦, ૦વંત, ૦વાન વિં૦ કુલીન. કુશિક્ષણ ન[સં.] ખરાબ કે ખોટું શિક્ષણ [ શિખવાડાયેલું ૦વાટ સ્ત્રી કુળરીત. ૦હીણ(–ણું) વિ૦ જુઓ ક્લીન કુશિક્ષિત વિ[ફં.] કુશિક્ષણ પામેલું; ખરું કે ખરાબ શીખેલું કે કુળકણ પૃ૦ [] તલાટી (૨) એક મરાઠી અટક કુશી(-સી)દ પું[.] શરાફ; સાહુકાર; વ્યાજ ખાનાર કુંકુમ ન[.] કુમકુમ; કંકુ (૨) કેસર. ૦૫ત્રિકા સ્ત્રી કંકોતરી કુશીલ વિ. [.] ખરાબ શીલવાળું (૨) ન૦ ખરાબ શીલ | કુંજ સ્ત્રી[] ઝાડ અથવા વેલાનાં પાંદડાંથી થયેલી ધટા; લતાકુશીલ કું. [સં.] ભાટચારણ (૨) ગવૈયા (૩) નટ; નાટકો ) મંડપ. ૦એકાદશી સ્ત્રીફાગણ સુદ ૧૧.૦ગલન[૫], ૦ગલી
ખેલાડી (૪) (સં.) વાલમીકિ (૫) મુંબ૦૦૦ કુશ અને લવ | શ્રી કુંજમાં થઈને જતો સાંકડો માર્ગે (૨) સાંકડો અને કુછ j૦; ન [.] કઢ. -છી વિ૦ કે ઢીલું
છાયાવાળો ગીચ વનમાર્ગ (૩) (સં.) વૃંદાવનની પ્રાચીન કુંજકુષ્માંડ ૧૦ [] કેળુ
ગલી, જેનું સ્થાન યાત્રારૂપ ગણાય છે. ૦૭ી સ્ત્રી, એક પક્ષી; કુરિત (–તા) સ્ત્રી [સં.] નાની -ઓછા પાણીની નદી કડી (૨) નાની કુંજ; કુંજગલી. હું નવ એક પક્ષી. ૦૩ કુસંગ j[i.] નઠારો સંગ; ખરાબ સેબત. [કુસંગમાં પડવું, j૦ [. હિં. ન] કાછિયો (૨) માળી(૩) એક પક્ષી. બિકુસંગે ચઢવું = ખરાબ બતમાં ફસાવું, લાગવું, જોડાવું.]ત, (-વિ)હારી વિ૦ કુંજમાં વિહાર કરનારું (૨) પું. (સં.) કૃષ્ણ. હતિ સ્ત્રી, કુસંગ-ગી વિ૦ કુસંગ કરનારું [ કુસંપવાળું ભવન નવ કુંજરૂપી ભવન. ૦મંહ૫ ૫૦ કુંજરૂપી મંડપ કુસંપ છું[ +સં] સંપ નહિ તે; અણબનાવ -પી વિ. કુંજડે ૫૦ [મ, ઉંઝા] કંજૂસ આદમી (૨) જુએ “કુંજ'માં કુસંસ્કાર પું. [૩] બેટો કે ખરાબ સંસ્કાર. –રી વિ૦ તેવા | કુંજ બિ–વિહારી, ભવન,૦મંઢ૫ જુઓ “કુંજ'માં [સિંહ સંસ્કારવાળું. [-રિતા સ્ત્રી.]
કુંજર પુંસં.]હાથી (૨)હસ્ત નક્ષત્ર. ૦કાળ પૃ૦ કુંજરનો કાળ -- કુસીદ પું. [.] જુઓ કુશીદ
કુંજપીપર(–ળી) સ્ત્રી. લાંબી અને ટી પીપર; ગજપીપર કુસુમ ન[i] કુલ; પુષ્પ. ૦ધા , બાણ, ૦શર કું. (સં.) | કુંજરાવું અક્રિ. [૩. કુંવપરથી ?] ખીલતું અટકવું; બટકું અને કામદેવ. –માકર ડું [+આક૨]વસંતઋતુ (૨) બાગ બગીચે. | અણખીલ્યું રહી જવું (૨) અંતરમાં બળવું –વવું સક્રિ. (પ્રેરક) -માભરણ ન [+આભરણ] કુલોનું આભૂષણ.—માયુધ પૃ. | કુંજાર વિ૦ [૧ કુંજ' પરથી] કુંજ જેવું; ઘટાદાર [+ આયુધ] (સં.) કામદેવ. -માંજલિ સ્ત્રી. [+અંજલિ] | કુંજે ૫૦ [જુઓ કૃ] ભોટ; ચંબુ કુસુમની અંજલિ. –મિત વિ૦ કુલવાળું; ફૂલથી ભરેલું કુંડન ન. [સં.] કુંઠિત હોવું તે. ૦કારી વિ. કુંઠિત કરે એવું કુસુંબી, -બે જુઓ કસુંબો
કુંઠિત વિ૦ [i] બૂઠું; ખાંડું (૨) રૂંધાયેલું; અટકી પડેલું કુસંભ [.] કસું કે તેના કુલનો રંગ (૨) કેસર કું ! [ā] જમીન ખેદી બાંધેલ ખાડે (યજ્ઞ માટેનો; વેદી કુસેવા સ્ત્રી [સં.] ખરાબ સેવા; અસેવા
(૨) પાણી માટેનો પાકે પગથ્રિયાંવાળો હોજ (૩) કુંડના આકારનું કુસ્તી સ્ત્રી [.] અંગકસરતની એક રીત (૨) બથંબથા. | પાત્ર (૪) બલિ આપવાની જગા (૫) કંડી; નાને હવાડે (૬) [-લઢવી, કુસ્તીમાં ઊતરવું = કુસ્તીની કસરત કે બથંબથ્થા ખાડો (૭) જુઓ કુંડપુત્ર. કુંવર, પુત્ર પું- (સધવાના) - કરવી.] હબાજ વિ. કુસ્તીમાં પ્રવીણ. બાજી સ્ત્રી, કુસ્તી ભિચારથી ઉત્પન્ન થયેલ પુત્ર ખેલવી તે
કુંઠલ(-ળ) ન૦ [i] કાને પહેરવાનું એક ઘરેણું. –લિની સ્ત્રી, કુસ્તુભ પં. [] સમુદ્ર (૨) (સં.) વિષ્ણુ
મુલાધારમાં સુષુણ્ણા નાડીની જડની નીચે રહેતી મનાતી એક કુરતુંબ ન૦ એક વાઘ
સર્પાકાર શક્તિ, જેને જાગ્રત કરવી એ મેગીઓનો એક મહા કુસ્વપ્ન ન [.] ખરાબ સ્વપ્ન
પુરુષાર્થ ગણાય છે. લી(–ળી) સ્ત્રી નાનું કાળું (૨) લાકડી કુસ્વભાવ j૦ [] ખરાબ સ્વભાવ
ભાલા વગેરેને છેડે ઘેલાતી ધાતુની ખેાળી (૩)[ .]ગ્રહ વગેરેની કુસ્વાદુ વિ. [i] ખરાબ સ્વાદવાળું; અસ્વાદુ
ગણતરીનું ખાનાંવાળું ચોકઠું કે ચકરડું
[ કુંડલી કુહર ન [સં.] ગુફા; બખોલ
કુળ ન૦ જુઓ કુંડલ. –ળિયે ૫૦એક છંદ–ળી સ્ત્રી, જુઓ કુહાડી સ્ત્રી [પ્રા.)ના કુહાડો – j[સં. લુહા૨; . લુઢ] | કુંદિન, પુર ન [.] એક પ્રાચીન નગર (દમયંતીનું પિયેર) લાકડાં કાપવાનું – ફાડવાનું એક હથિયાર; પરશુ.[કુહાડી–ડા)- 1 કુંડી સ્ત્રી [સં.]+ કંડી વાસણ