Sarth Gujarati Jodni Kosh

SR No.: 016105
Original Sutra Author: N/A
Author: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publisher: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publication Year: 1967
Total Pages: 950
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 28 MB

Page 229

કારસા ]
કારસે પું॰ યુક્તિ; હિકમત (૨) ખેત; પ્રબંધ (૩) મનએ (૪) સઢ સંકેલવું તે
કારસ્તાન ન॰, –ની વિ॰ જુએ ‘કા[[.]’માં કારંજ, –ને પું॰ [મ. ાને] ફુવારા (૨) ફુવારાવાળા ભાગ કારઢ ન॰ [1.] જુએ કારડવ
કારઢવ ન૦ [સં.] એક જળચર પક્ષી – બતક કારીઢવ્યૂહ પું॰ [સં.] (સં.) એક બૌદ્ધ સાધુ કે શાસ્ત્ર
કારાકારમ પું॰ [સં.] કાશ્મીર-તિબેટ હદે આવેલા એક પર્વત કારાખઢિયા પું॰ [સં. ાિક્ષરી પરથી] અશુભ ખખર – કાળાતરી લાવનારા માણસ
કાર્ટૂન
ન॰ [.] જીએ કારટૂન
કાર્ડ ન॰ [.] પત્તું (૨) ટપાલનું પત્તું (૩) પેાતાના નામનું પત્તું કાર્ડિનલ પું॰ [ૐ.] ખ્રિસ્તી ધર્મમાં એક ઊંચી પદવી ધરાવતા
૧૮૪
[ કાર્યંપ્રકાશ
પાદરી કે ધર્મગુરુ
કાર્તવીર્ય પું॰ [સં.] (સં.) કૃતવીર્યના પુત્ર; સહસ્ત્રાર્જુન કાર્તા તિક પું॰ [ä.] જોશી
કાર્તિક પું॰, —કી વિ॰ [સં.] જુએ કારતક, કી કાર્તિકેય પું॰ [i.] (સં.) મહાદેવને પુત્ર કાત્મ્ય
કારાગાર ન॰ [સં.] કેટખાનું. શ્વાસ પું॰ કારાગારમાં રહેવું તે કારાગૃહ ન॰ [ä.] કારાગાર. શ્વાસ પું॰ કારાગારવાસ કારદ્વાર ન [સં.] જેલનું બારણું કે દરવાને કારાધ્યક્ષ પું॰ [સં.] જેલના વડા અમલદાર કારાપારા પું૦ ચુંથાથ (ર) વંકાઈને કાઈનું ભૂંડું ખેલવું તે; જાણીજોઈને દોષ કાઢવા તે; કારીપેરી કારાવાસ પું॰ [સં.] જુએ કારાગારવાસ
કારિકા સ્રી॰ [i.] શ્લેાકબદ્ધ વ્યાખ્યા કે વિવરણ (૨) નટી કારિકા સ્રી૰ ભોંયરીંગણી (૨) ઊંટડી; સાંઢણી -કારિણી વિ॰ સ્ત્રી॰ જુએ ‘–કારી’માં કારિંદા,−દા પું॰ [7.] કારકુન; ગુમાસ્તા -કારી વિ॰ [ä.] ‘કરનાર, કરે એવું' એ અર્થમાં સમાસને અંતે, ઉદા॰ સુખકારી. –રિણી વિ॰ સ્રી કારી કારી વિ॰ સં. ર = ખૂન, કતલ?] કારમું; દારુણ (૨) ધાતક; | કાર્બોહાઇડ્રેટ પું॰ [.] સ્ટાર્ચ કે ગળપણવાળું – ખાદ્ય પદાર્થનું મારક (૩) સ્રી॰ [7. વારી ?] યુક્તિ; તદબીર કાર્બ્યુરેટર પું૦ [.] ખનીજ તેલથી ચાલતા એન્જીનનો એક ભાગ
કાર્બોનિક વિ॰ [...] કાર્બનનું; તે સંબંધી-મિશ્રિત. ૦ઍસિદ્ધગંસ પું॰ [...] પ્રાણીમાંથી બહાર નીકળતા કાર્બનિક વાયુ કાર્બોનેટ પું [ૐ.] કાર્બોનિક ઍસિડના ક્ષાર (ર.વિ.) કાર્બોલિક સાબુ પું [s. ાર્બોદ્દિ + સાબુ] નાહવાનેા એક જંતુવિનાશક સાબુ [એક દ્રવ્ય (ર.વિ.)
કે કળ
કારીગર પું॰ [ા.] હાથની કારીગરીમાં પ્રવીણ માણસ (૨) યંત્રાદિ ચલાવી જાણનાર (૩) કોઈ પણ કળામાં કુરાળ – હેાશિયાર માણસ; ઉસ્તાદ [(૨) કળાકૌશલ્ય; ચતુરાઈ, ઉસ્તાદી કારીગ(—ગી)રી સ્રી॰ [7.] કારીગરનું કલાત્મક કામ; રચના કારીપા(–પે)રી શ્ર૦ [કારી(યુક્તિ) ઉપરથી ?] દ્વિઅર્થી ખાલી; દ્વૈધીભાવ; કહેવું કંઈકે ને કરવું કંઈક એવી વર્તણૂક (૨) જ્યાં એક જવાબ જોઈ એ ત્યાં બે જવાબ આપવા તે (૩) જાણી જોઈ ને ઢાષ કાઢવા તે; કારાપારા [એ કામ કરનારી એક જાત કારુ વિ[સં.] કરનારું; બનાવનારું(૨)પું૦ કારીગર – શિપી (૩) કારુણિક વિ॰ [ä.] કરુણાવાળું (૨) કરુણાજનક, તા ૦ કારુણ્ય ન॰ [સં.] કારુણિકતા; કરુણા
કારૂન પું॰ [Ā.](સં.) એક પ્રખ્યાત કંસ ધનિક (૨ [લા.]કંસ કારેલી [સં. રવે, કે. રિજ઼ી] કારેલાંના વેલા.—લું ન૦ [જીએ કારેલી; ફે. વારે] શાક તરીકે વપરાતું એક કડવું ફળ -કારા પું॰ [નં. ૬] જુએ -કાર. ઉદા॰ જાકારા, ટંકારા, તુંકારા, હુંકારા [દારૂનું ફીણ (૩) કુંવા કારેતર પું॰ [i.] દારૂ ગાળવાની વાંસની ચીપેાની ચાળણી (૨) કારોબાર [.], ॰મંઢળી, –રી જુએ ‘કાર [[.]’માં ક્રાર્કશ્ય ન॰ [i.] કકૈશતા; કડારતા
કાર્યુંક ન॰ [i.] ધનુષ્ય (૨) વાંસ (૩) ધનરાશિ કાર્ય ન॰ [સં.] કરવાનું હોય તે; કામકાજ (૨) પ્રયોજન; હેતુ (૩) કુંડળીમાંનું દશમું સ્થાન (૪) કારજ (૫) પાંચ અર્થપ્રકૃતિમાંની છેલ્લી (બીજ, હિંદુ, પતાકા, પ્રકાશ ને કાર્ય) (૬) બળ સામે કરવાનું બળ (પ.વિ.)(૭)વિ॰ કરવા યાગ્ય; કર્તવ્ય, કર, કારી વિ॰ કામકાજ કરનારું – કરે એવું (૨) અસરકારક; કાર્યસાધક, ॰કર્તા(−ર્તા) પું॰ કામ કરનારા; સંચાલક. કારણભાવ પું૦ કાર્યું અને કારણ વચ્ચેના સંબંધ. ૦કારી વિ॰ (પદ પર ન છતાં બીજાની જગાનું)કાર્ય કરતું કે સંભાળતું;‘ફિશિયેટિંગ’[પગાર, બઢતી, ભથ્થું]. કુશલ(−ળ) વિ॰ જીએ કાર્યનિપુણ. કુશલ(–ળ)તા સ્ત્રી॰. (–ર્યા)ક્રમ પું॰ કરવાનાં કાર્યોને અનુક્રમ – નિયતક્રમ; ઍરેન્ડા. ક્ષ્મ વિ॰ કામમાં ધીરજ રાખે એવું (૨) કાર્ય કરી શકે એવું; પાવરયું. ક્ષમતા સ્ત્રી. ક્ષેત્ર ન॰ કામકાજનું ક્ષેત્ર. ગ્રાહક, માહી વિ કામગરું, ગ્રાહકતા સ્ત્રી. ગ્રાહિણી વિ॰ સ્રી॰ કામગરી. દક્ષ વિરુ કાર્યનિપુણ,દક્ષતા સ્ત્રી, ૰નિપુણ વિ॰ કાર્યો કરવામાં હેાશિચાર – પાવરધું; કામની આવડવાળું. નિપુણતા શ્રી, નોંધ સ્ત્રી૦ (સભામાં) થયેલા કામકાજ વિષેની નોંધ; ‘મિનિટ્સ ’. ૦પદ્ધતિ શ્રી॰ કાર્યે કામ કરવાની પદ્ધતિ, ૦પરાયણ વિ॰ (નિષ્ઠાપૂર્વક) કામકાજમાં ખરેખર લાગેલું. ૦પરાયણતા શ્રી. પ્રકાશ પું॰ કથા, નાટય વગેરેમાં કાર્યનું આગળ વધવું તે.
ન॰ [સં.] કૃત્સ્નતા; સમગ્રપણું, પૂર્ણતા; અખંડતા કાર્પેટ ન॰ [ä.] ના કાપલા; કહ્ વ. —ટિક પું॰ કાપડી; સંન્યાસી; ચીંથરેહાલ યાત્રી; ભાવે(ર)વે[લા ]માયાવી; કપટી કાર્પણ્ય ન॰ [i.] કૃપણતા; દૈન્ય કાર્પાસ,–સિક વિ॰ [É.] કર્યાંસ – કપાસનું બનેલું કાર્બન પું॰[.] એક રસાયણી તત્ત્વ (૨) જીએ ‘કાર્બન-પેપર’. ડાયોકસાઇડ પું॰ [.] (શ્વાસમાં બહાર નીકળતેા) એક ઝેરી વાયુ (ર.વિ.). ૦પેપર પું[,]નકલ કરવા માટે વપરાતા શાહીવાળા ખાસ બનાવાતો કાગળ. [મૂકવા – નકલ કરવા માટે એ કારા કાગળ વચ્ચે કાર્બન ગોઠવવે.]. ~નિક વિ॰ કાર્બનને લગતું કાર્બોઇ પું॰ [.] કાઈ પણ ધાતુનું કાર્બન સાથેનું સંયેાજન (ર.
વિ.) (૨) પાણી સાથે મળતાં જેમાંથી ખળે એવે ગૅસ નીકળે છે તે પદાર્થ