________________
૧૬૩
[ કલંકી
કષી વિ૦ કિં.] ખેંચનારું (સમાસમાં અંતે) (૨) પુંખેડૂત થવું. -ઘડવી = લખવા માટે છોલીને તૈયાર કરવી. –ચાલવી, કલ ૫૦ [સં.] એક અવાજ; ગુંજન (૨) કળા; માત્રા (પિંગળ). -ચલાવવી = વગર રોકાયે સારી રીતે લખાવું, લખવું.-રાપવી ૦કલ પુંપક્ષીઓને કલરવ(૨)ગુંજારવ (૩)કલબલ મનુષ્ય યા = કલમ કરેલી ડાળી જમીનમાં વાવવી. -લાગવી=(કાયદાની પશુપક્ષીઓને મિશ્ર ધ્વનિ. ૦રવ પુંમધુર ધ્વનિ (ખાસ કરીને કલમ) લાગુ પડવી – થવી; તે પ્રમાણે કામ થવું.] ૦કશ વિ. પંખીઓને.)
[1.]લેખણ વાપરી જાણનારું(૨) j૦ લહિયે (૩) લેખક; કુશળ કલ(ળ)કલ(–ળ)વું અક્રિટ જુઓ કકળવું
લેખક; મુસદી. ૦કશી સ્ત્રી કલમ વાપરવી તે, સુંદર છટાદાર કલ(ળ)કલા(–ળા), ૫૦, કલકલા(–ળા)ણન[. ઉપ- લખાણ કરવું તે. ૦કસાઈપું. કઠેર લેખક. ૦ર વિ૦ રથી] કકલાણ; ઘાંઘાટ
લખનાર. છેતરાશ ૫૦ [i] કલમ ઘડવાને ચપુ (૨) કલમ કલકલિયે ૫૦ એક પક્ષી. કેઢિયે પં. એક પક્ષી
ઘડનાર આદમી. ૦ત્રાંસ (૦) વિ૦ કલમની માફક ત્રાંસું. દાન કલકે ૫૦ [i, શરુ ઉપરથી] ઘોંઘાટ; શોરબકેર
(–નિયું) નવ કલમ રાખવાની ભગળી – પેટી, ૦બદ્ધ, બંદ વિ. કલખણું વેિ[જુઓ કુલક્ષણ] અપલક્ષણવાળું
શબ્દબદ્ધ કરાયેલું – કલમથી ચેકસ લખાયેલું; લેખિત. બંદી કલખાપરી સ્ત્રી, -રો ૫૦ [સં. ૧૯૫ +વર્ષ; મ.] પકવેલી સ્ત્રી. કલમવાર -પૅરા પાડીને કરેલું ચિક્કસ લખાણ (૨) ટાંચ;
અથવા બાળેલી માટીની એક ઓષધિ (૨) જસતનો એક ક્ષાર જસી (૩) જસ કરેલી વસ્તુઓની યાદી (૪) કોઈ પણ ભાગની કલખણ ન૦ જુઓ કુલક્ષણ
વ્યવસ્થા કે કામકાજનું ધોરણ બતાવતી તપસીલ (૫) કેલકરાર; કલગી સ્ત્રી [તુff] મુગટ અથવા મસ્તક પર મૂકવાને એક શરત. ૦બહાદુર, બાજ વિ૦ કલમ વાપરવામાં કુશળ. બાજી શણગાર; મંજરી(૨) કુને ગેટ (૩) એક શાક્ત લાવણી. દાર સ્ત્રી કલમ વાપરવાની કુશળતા. ૦વાર અ૦ દરેક કલમ-ફકરાના વિ૦ [.] કલગીવાળું
ક્રમથી કે તે પ્રમાણે. –મી વિ. કલમ કરીને ઉગાડેલું (ઝાડ) કલમેર (ગેર) સ્ત્રી [કલગીદાર ?] એક કીમતી રેશમી વસ્ત્ર; બાંટ કલમલ, કલમલો ૫૦ જુઓ કરમલડે (૨) કલ(–ળ)જુગ ૫૦ જુઓ કળિયુગ [પાણી પિચી કાદવની જગા કલમવાર અ૦ જુઓ ‘કલમમાં
[‘કલમ'માં કલ(–)ણ ન૦ [‘કળવું' ઉપરથી] કળી - ઊતરી જવાય એવી કલમી મું. [સં., . રામ] એક જાતના ચોખા (૨) વિ૦ જુઓ કલત્ર ન૦ [.] વહુ; પત્ની [મ.] અંગ્રેજી ચલણનું (નાણું) કલમી,૦ન સ્ત્રી, વહાણની ડેલકાઠી; નાને સઢ કલદાર વિ૦ [કલા + દાર] હુન્નર – કળાવાળું (૨) [સર૦ હિં, | કલમેશરીફ j૦ [જુઓ કલામેશરીફ] કુરાન કલન ન [4.3 કળી જવું - સમજવું તે (૨) પકડવું – ઝાલવું તે | કલમ ડું [.] કુરાનનું મૂળ સૂત્ર - ફરમાન; ઇસ્લામનું દીક્ષા(૩) ગર્ભાધાન થયા પછીની ગર્ભની શરૂઆતની સ્થિતિ; ‘ઝાઈગેટ’ | વા. [-પ૮ =(વિધિસર કલમે બલીને) મુસલમાન થવું.] કલના સ્ત્રી [સં] સમજણ; ગ્રહણ (૨) અડસટ્ટો (૩) પિછાન કલર . [૬] રંગ કલપ(-) j૦ [, વેદ = મે પર પડતા ડાઘ] વાળ રંગવાની કલરવ j૦ [સં.] મધુર વનિ.જુઓ “કલ'માં [જને સમુદાય એક બનાવટ. [–લગાવ = વાળ કલપથી રંગવા.]
કલરળ પુંઘાંઘાટ; મેટ કલબલાટ (૨) કલરવ; મધુર અવાકલપવું અક્રિ. [સં. વહ ? ? કે ગુ. કપાત ઉપરથી ] ઝરવું | કલવવું સક્રિટ ખીજવવું (૨) રડવું; કલ્પાંત કરવું (૩) સક્રિ. [. વર્ષ ઉપરથી] સારવું કલવાર સ્ત્રીદૂધિયા સેપારી (શ્રાદ્ધ); મરનાર વાંસે પુણ્ય કરવું; કરવું. કપાવવું (પ્રેરક) કલ(–ળ)વું સક્રિ. [સં. ૧૭] કળવું; સમજવું કલપાંત પું; ન૦ + જુઓ કપાત
કલો ૫૦ [4. ઇલ્યવર્ત; પ્રા. ર૪વત] કવલ કળિયે (૨) પરકલક જુઓ કલીપ
ણવા આવેલા વરને ઊધલતાં પહેલાં કન્યાપક્ષ તરફથી એકલા કલકત ન [..] વહાણનાં પાટિયાં બરાબર બેસાડી કયાંય હવા કાચ કંસાર – ખાવાનું કે પાણી પેસી ન શકે એવું કરવાની ક્રિયા
કલશ પં. [સં.] કળશ; લોટ (૨) દહેરા ઉપર મુકાતું ઘડાના કલબલ સ્ત્રી[. શા ઉપરથી વાતચીતથી થતે આ ઘોંઘાટ; આકારનું ધાતુ કે છેનું શિખર - ટોચ. –શી સ્ત્રી, નાને કલશ શોરબકોર (૨) ન સમજાય તેવું બોલવું તે. -લાટ ૫૦ ઘોંઘાટ; (૨) એક વાદ્ય શેરબર
કલશેર પું[સં. 18 +0. રો] કલરવ; મધુર શોર કલમ [મ., .] લેખણ (૨) દસ્કત (૩) ચિત્રકારની પીંછી (૪) | કલહ પુ[] કાજે; કંકાસ; લડાઈ. પ્રિય વિ૦ કલહ જેને [લા.] લેખનશક્તિ; ચીતરવાની છટા (૫) કલમની પેઠે ત્રાંસી વહાલે છે એવું.-હાંતરિતા વિસ્ત્રી [ + અંતરિત] ધણી સાથે કાપીને રોપવાને કરાતી છોડ કે ઝાડની ડાળી કે તે વડે થયેલો કલહ કરી રૂસણું લઈ બેઠેલી (સ્ત્રી) (૨) પતિને અનાદર કરી છોડ કે ઝાડ (f) કંડિકા; લખાણમાં પડેલ ક્રમિક ભાગ (જેમ | રિસાયા પછી શેક કરતી (નાયિકા) [કા.શા.]. કે, કાયદાની કલમ) (૭) કરારની શરત (૮) [લા.] ભાષા કે | કલહંસ પું[.] હંસ (૨) એક છંદ લિપિ. ઉદા ત્રણ કલમ જાણનાર. [–કપાવી = આબરૂ જવી | કલહાંતરિતા વિ૦ સ્ત્રી, જુઓ “કલહમાં (૨) બરતરફ થવું. –કરવી = સારી જાતને ઝાડની ડાળી બીજા કલંક ન [.] ડાઘ; લાંછન; બટ્ટો (૨) આળ. [–ઉતારવું, ઝાડ ઉપર બાંધવી (૨) લાંબી ડાળીને જમીનમાં દાબવી, જેથી -ઈ નાખવું = આળ-બદનામી દૂર કરવાં. ચવું,ચાટવું, ત્યાં મૂળ નાખી ન છોડ તૈયાર થાય. કરવું = કાપી નાંખવું; | -બેસવું લાગવું =લાંછન લાગવું.] -કિત વિ. [ā] કલંકખંડિત કરવું. - કાપવી = લેખણમાં કાપ મુકવો (૨) બરતરફ | વાળું; કલંક પામેલું. –કિની વિ૦ સ્ત્રી [સં.] કલંકવાળી. -કી
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org