Sarth Gujarati Jodni Kosh

SR No.: 016105
Original Sutra Author: N/A
Author: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publisher: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publication Year: 1967
Total Pages: 950
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 28 MB

Page 207

કપરી]
૧૬૨
[કર્ષણ
કર્પરી સ્ત્રી [i] એક ઔષધિ; ખાપરિયું (૨) ઠીકરી નસીબને આધીન એવું. ૦વાદ પુંકર્મને લગતે વાદ (૨) કમ્પસ ૫૦ કિં.] કપાસનું ઝાડ (૨) કપાસ
પ્રારબ્ધવાદ; દેવવાદ. ૦વાદી વિ૦ (૨) પુંકર્મવાદમાં માનનાર. કર્પર ન૦ [૩] કપૂર. ગૌર વિ. કપૂર જેવું ઘેલું
વિપાક કર્મપાક. ૦વીર વિટ કર્તવ્ય કર્મ કરવામાં વીરકર્થ [] ઘર બહાર ન નીકળવા – જાહેર રસ્તા પર ન | બહાદુર (૨) પુંએ માણસ. ૦વ્યતિહાર પૃ૦ ક્રિયાનું આવવા ફરમાવતે એક પ્રકારને હુકમ
સામસામે થવું તે (૨) [વ્યા.] સમાસની એક જાત. ઉદા મુક્કાકર્બર વિ. [] કાબરું; કાબરચીતરું
મુક્કી. ૦થતિહારવાચક વિ૦ કર્મવ્યતિહાર બતાવનારું. ૦૨શીલ કર્મ ન [૪] ક્રિયાનું કાર્ય; કામ (૨) પ્રવૃત્તિ, ધંધે. ઉદા. વૈશ્યકર્મ | વિ. પ્રવૃત્તિશીલ; ઉઘમી. સંગ કું. સાંસારિક કર્મો અને તેનાં (૩) આચરણ; ધર્મકર્મ (નિત્યાદિ) (૪) [લા.) કરમ; નસીબ; ફળ પ્રત્યેની આસક્તિ. સંજોગ પુંભાવિને યોગ; નસીબને પૂર્વજન્મનાં કર્મ (૫) કર્તવ્ય (૬) કુકર્મ; પાપ (૭) જેની ઉપર | તાકડો. સંન્યાસ ૫૦ કર્મને ત્યાગ (૨) કર્મફળનો ત્યાગ. ક્રિયા થતી હોય તે (વ્યા.)[-ફટવું=જુએ નસીબ ફૂટવું. બાંધવાં, સંન્યાસી ૫૦ કર્મસંન્યાસ કરનાર. સાક્ષી પુરા કર્મને જેનાર –બંધાવાં = જેમનું સારું મા હું ફળ ભેગવવું પડે તેવાં કર્મ કરવાં. પુરુષ(૨) કર્મના પરિપાકને અનુભવ લેનાર પુરુષ. સાધન ન કર્મના ભેગ પેક બ૦ ૧૦ દૈવયોગ; પ્રારબ્ધ. કર્મનાં કાળાં, કર્મ સિદ્ધ કરવા જરૂરી સાધન. સિદ્ધિ સ્ત્રી કર્મફળની પ્રાપ્તિ (૨) –નાં કુંડાળાં ન૦ બ૦ વ૦ નસીબના ભંડા લેખ. -નું પાનું કાર્યમાં સફળતા, સ્થાન ન કાર્યાલય; કામધંધે કરવાની જગા. ફરવું =નસીબ ઊઘડવું; સારી દશા થવી.] ૦કથા સ્ત્રીજુઓ ૦હી (Gણું) વિ૦ અભાગિયું; કમનસીબનર્માચરણન કરમકથા. ૦કપાટન, નસીબનું બારણું. ૦કર વિ. કર્મ કરનાર [+આચરણ કર્મ આચરવાં તે; વર્તન.-ર્માતીત વિઅતીત] (૨) પુંકામ કરનાર માર. કર્તા . કર્મરૂપ કર્તા (વ્યા). કર્મથી અતીત - પર.-ર્માધિકાર ! [+અધિકાર]ધર્મકર્મને
કહ–હા) વિ. + મરછમાં આવે ત્યાં પગલું ભરીને ખેઢાવતાં અધિકાર – ગ્યતા. -ર્માધીન વિન્ + અધીન] કર્મવશ; દેવાજેનાથી સેનામહોરોની કઢા નીકળે તેવું (માણસ), ૦કાર(~રી) ધીન.-ર્માનુરૂપ વિ. [+ અનુરૂપ] કર્મને અનુરૂપ; જેવાં કર્મ પું કામ કરનાર; કાર્યકર્તા (૨) મજાર (૩) કારીગર (૪) કર્યા હોય એ પ્રમાણેનું નસીબ પ્રમાણેનું. -ર્માનુષ્ઠાન ન લુહાર (૫) બળદ. કાં નવ ધર્મક્રિયાઓ અને ધર્મકર્મોને [+અનુકાન] પિતાનાં કર્મધર્મ કરવાં તે-નુસાર અ+અનુલગતે વેદનો ભાગ (૨) એમાં બતાવેલી ધાર્મિક ક્રિયાઓ અને સાર] કર્મને અનુસરીને. -ર્માનુસારી વિ. કર્મને અનુસરતું કર્મો. ૦કાંડી વિ૦ કર્મકાંડને અનુસરનારું. કુટ શ્રી. કર્મકાંડી આંતર ન [+ અંતર] શુભ કારજમાં અને ખાસ કરીને અઘરકડા કુટ. ૦કૌશલ ન૦ કામ કરવામાં કુશળતા. ક્ષેત્ર ન ! | ણીમાં વિધિયુક્ત જે કર્મ ગેર કરાવે છે તે (૨) બીજું કામ (૩) કર્મભૂમિ (ભારતવર્ષ). ૦ગતિ સ્ત્રીકર્મની ગતિ; નસીબ. | યજ્ઞાદિ ધર્મવિધિ બંધ હોય ત્યારે નવરાશનો વખત ૦ચંઠાળ ૦ કર્મને ચંડાળ; અધમ, દુરાચારી. ૦ચારી વિ. કર્મણિ વિ. [સં.] (વ્યા.) કર્મ પ્રમાણે જાતિવચન છે. લેનારું. કામકાજ કે નેકરી કરનાર. ૦ર વિ૦ (૨) પુંકામર; દ્વિતીયા સ્ત્રી, કર્મ અર્થે વપરાતી બીજી વિભકિત. પ્રયોગ કામમાં ચરદાનતનું. ૦જ વિ૦ કર્મમાંથી નીપજેલું (૨) ૫૦ | j[વ્યા.] જેમાં કર્મ પ્રમાણે ક્રિયાપદ જાતિ અને વચન લેતું હોય કળિયુગ (૩) વડ. ૦૭ વિ૦ આહનિક કર્મમાં ચુસ્ત; કર્મનિષ્ઠ | એવા પ્રયોગ. વાચ્ય વિકર્મ પ્રમાણે જાતિ અને વચન લેનારું (૨) કર્મકુશળ (૩) બાહ્ય આચારમાં આગ્રહી. ૦૭તા સ્ત્રી.. | કર્મણક સ્ત્રી [i] મનોરંજન
[ સ્ત્રીકુશળતા તંત્ર ન૦ કર્મનું તંત્ર. દંઢj૦ કર્મની સજા. ૦દોષ ૫૦ કર્મને | કર્મય વિ. [.] કુશળ; હોશિયાર (૨)ન, ઉદ્યોગ, પ્રવૃત્તિ. છતા દેવ-ભૂલ (૨) કર્મનું મા ડું પરિણામ (૩) પાપ; દુર્ગુણ. ૦ધારય | કર્મ તંત્ર, વેદોષ, ૦ધારય, નિષ્ઠ, નિષ્ઠા, ન્યાસ, ૦૫રાપું[વ્યા.] જે તપુરુષ સમાસમાં બન્ને પદે સમાનાધિકરણ | યણ, ૦૫ાક, ૦૫ાશ, ફલ(ળ), બંધ(ન), બાધ, હોય તે સમાસ, ઉદા. મહારાજા. ૦નિષ્ઠ વિ૦ કર્મકાંડમાં આસ્થા- ભૂમિ, ભ્રષ્ટ, માર્ગ, મીમાંસા, વેગ, ૦ગી જુઓ વાળું –ચુસ્ત (૨) કર્તવ્યપરાયણ. નિષ્ઠા સ્ત્રી પોતાનાં કર્મોમાં કર્મમાં અથવા શાસ્ત્રવિહિત કર્મોમાં નિકા. ન્યાસ ૫૦ કર્મ ઈશ્વરને | કર્મરી સ્ત્રી, [ā] એક વનસ્પતિ, વંશલોચન અર્પણ કરી દેવાં તે. ૦૫રાયણ વિ. કર્મ કે કામકાજમાં લીન કર્મ રેખા, વત્તા, વશ, ૦વાદ, ૦વાદી, વિપાક, વીર કે એકાગ્ર. પાક ૫૦ કર્મનું પાકવું તે; કર્મફળ. ૦૫ાશ પું વ્યતિહાર(વાચક), શીલ, સંગ, સંજોગ, સંન્યાસ કર્મબંધન. ૦ફલ(–ળ) ન૦ કર્મનું ફળ – પરિણામ. બંધ છું, (સી), સાક્ષી, સાધન, સિદ્ધિ, સ્થાન, હીણ(–ણું), બંધન ન૦ કર્મનું બંધન. ૦બાધ j૦ કર્મને બાધ – દોષ. -ર્માચરણ, -મતાંત,–ધિકાર, -ર્માધીન, ર્માનુરૂપ, ભૂમિ સ્ત્રી, કર્મ કરવાનું ક્ષેત્ર (૨) ધર્મકર્મ કરવાનો દેશ -ર્માનુષ્ઠાન, ર્માનુસાર(~રી), ર્મા તર જુએ “કર્મમાં (ભારતવર્ષનું એક વિશેષણ). ૦ભ્રષ્ટ વિ૦ કર્તવ્યકર્મથી ભ્રષ્ટ – કર્મિષ્ટ વિ. [ä.] કર્મ કરવા પર પ્રીતિવાળું (૨) કાર્યકુશળ વિમુખ થયેલું. ૦માર્ગ શું કર્તવ્યકર્મથી અથવા કર્મકાંડને અનુ- | કમાં વિ. [.] નસીબદાર (૨) ઉઘોગી [ ‘ઇંદ્રિય’માં) સરવાથી મોક્ષ મેળવવા માર્ગ. ૦મીમાંસા સ્ત્રી. કર્મની કર્મેન્દ્રિય સ્ત્રી [સં.] સ્થળ કામ કરવાની ઇન્દ્રિય (જુઓ ફિલસૂફી; કર્મ સંબંધી વિચારણા (૨) પૂર્વમીમાંસા. વેગ પુ. | કર્વનક ન૦ એક પક્ષી કર્મમાર્ગની સાધના (૨)નસીબ જોગ. ભેગી ૫૦ કર્મવેગને | કર્ષ ૫૦ [4.] એક પ્રાચીન તેલ (૨) ખેંચાણ. ૦૭ વિ. [...] સાધક. ૦રેખા સ્ત્રી ભાવિસૂચક રેખા - અંકે (૨) નસીબ. | ખેંચે – આકર્ષે એવું (૨) પુંખેડૂત. ૦ણ ન [i] ખેડ; ખેતી ૦વતા સ્ત્રી [સં. વ4 + તા] કર્મ કરનારા હોવું તે. ૦વશ વિ૦ | (૨) ખેંચતાણ (૩) આકર્ષણ