Sarth Gujarati Jodni Kosh

SR No.: 016105
Original Sutra Author: N/A
Author: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publisher: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publication Year: 1967
Total Pages: 950
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 28 MB

Page 192

કજિયાખાર]
કે કારણ ચા બાબત. કજિયાનું મોં કાળું કરવું = કજિયા હંમેશ ખરાબ - કાળા માંનો હોઈ તેનાથી વેગળા રહેવું – થવું; તે પતવવાની વલણ હોવી.]—યાખાર વિ॰ કજિયા કરવાની ટેવવાળું. યાખરી શ્રી. યાદલાલ પું॰ કોર્ટમાં કજિયા લડવાની ગોઠવણ કરી આપનાર દલાલ (૨) [ત્તરકારમાં] વકીલ (૩) કજિયા કરાવીને અથવા કરનારાઓના મધ્યસ્થ બનીને કમાઈ ખાનાર આદમી. યારેજિયા પું॰ ખ૦ ૧૦ કજિયા કંકાસ; લડાઈટંટો. “યાળું વિ॰ કજિયા કર્યાં કરના કળે, વિ॰ [ક + જોડ] જોડી ન જામે એવું; અણસરખું(૨) શ્રી૦ અયેાગ્ય જોડી. –હાણુ ન૦ ખોટી રીતે થયેલું જોડાણ; ‘મિર્જાઇડર'. “હું ન॰ [ક + જોડું] સ્વભાવ, રૂપ કે ઉમ્મર ઇત્યાદિમાં અસમાન – અયોગ્ય એડું (વરવહુનું)
કોર વિ॰ [ક +જોર] નબળું; જોર વિનાનું
કોરું વિ॰ [ક + જોરું] ખેોઢું જોર કરનારું [1.]+કાર્ય
જ્જ તે
[પારાનું એક મિશ્રણ કજ્જલ ન॰ [É.] મેરા (ર) કાજળ. લી સ્ત્રી॰ ગંધક અને કટ સ્રી॰ [ä.] કાટ; કેડ (૨) ઘાસની સાદડી
૧૪૭
કટ સ્ત્રી॰ [નં. ટ, પ્રા. ટ્ટ, મ.] મહેનત; મારી
કટ સ્રી॰ [જી કા] કી
કેટ સ્રી [સં. ટh] કંકણ (૨) પર્વતની ધાર -- બાજુ
ક્રેટ અ॰ (૧૦) [દઈને, “લઈ ને = કટ અવાજની સાથે; તરત (ભાગી જવું)]
કટ પું૦ [Ë.] કાપ; વેતરવાની રીત (પેાશાક)
કટક ન॰ [સં.] સૈન્ય (૨) છાવણી (૩) હુમલે (૪) કટ; કડું; કંકણ (૫) કાટલું (૬) ધર (૭) કટ; પર્વતની ધાર. –કાઈ સ્ક્રી॰ (૫.) [સર॰ હિં. ટ] કેાજ; સેના. —કિયું વિ॰ સૈન્યને લગતું. ~કિયા પુંછ સૈનિક; લડવૈયા
કટકટ સ્ત્રી૦ (ર૧૦) એક કંટાળાભર્યા અવાજ (૨) ટકટક; ચીડ ચડે એવી ટોક; કજિયા (૩) અ॰ (ર૧૦) કંટકટ અવાજ થાય એમ (૪) વ્યવસ્થિતપણે પણ વેગથી. વું અ॰ ક્રિ કટકટ એવા અવાજ થવા (૨) કટકટ-ટકટક કરવી તે.-ટાવવું સ॰ ક્રિ॰ (દાંત) કટકટ કરવા. ટાટ(–રે)પું॰ કટકટ-કટક કરવી તે. –ટિયું વિ॰ ટકટકિયું (૨) કજિયાખેાર કટકટિયા પું॰ [જીએ કટકટ] એક પક્ષી (૨) [જીએ કટકિયા] લડવૈયો
કટકણું વિ॰ કટ દઈ ને – ઝટ ભાગી જાય એવું; ખરડ કટક ખટક ન॰ [કટકો + ખટકું] કટકા બચકું – ઘેાડુંઘણું કાંઈક (ખાવું તે) [ટ] ન૦ છાપરું (૪) માળ; મેડો કટકિયું વિકટકણું; ખરડ (ર) જીએ ‘કટક'માં (૩) [i. કટકિયા પું॰ જુએ ‘કટક’માં
કટ(−૮)કી સ્ત્રી॰ [‘કટકા’ ઉપરથી] નાનો ટુકડો કટકું ન॰ [‘કટકા’ ઉપરથી] નાનું ખેતર (૨) કટક; લશ્કર; છાવણી કટ(−૮)કા પું॰ [સં.ત્ત, પ્રા. ટ્ટ] ટુકડો. કાર ન॰, અટકા પું॰ ટુકડો; બટકું ભરતાં માંમાં આવે એટલા ભાગ કટકાલ પું; સ્રી; ન॰ [સં.] પિકદાની કટખાર ન॰ એક પક્ષી [વિ॰ સ્ત્રી॰) ટમ ન॰ જુએ કુટુંબ. –મી વિ॰ કુટુંબનું, કુટુંબી. ( કટમણુ
[ કટ્ટુતા
સરસામાન
કટર સ્રી॰ તાડ કે ખજૂરીના થડની બનાવેલી હોડી *ટલરી શ્રી॰ [..] ચાકુ, કાતર, સૂડી ઇ॰ લાખંડી એજારા – [રાખે છે) કટલસ સ્ત્રી॰ [.] એક જાતની તલવાર (ખાસ કરીને ખલાસી કટલું ન॰ [તું. ટh ?] નાનું ઝૂંપડું (૨) ઝંપડાનું બારણું (૩) કપાસની સાંઠીએા ગૂંથેલા આડપડદો; કડતલું કટલેસ ન॰ [. ટહેટ] માંસની એક વાની [(૩) ક્રોધે ભરાવું કટવું અક્રિ॰ [તં. દુ ઉપરથી ?] કઢુ થવું (૨) દુશ્મનાવટ કરવી કટાકટ(−ટી) શ્રી॰ [ä. ટ ઉપરથી ] મારામારી; ઝપાઝપી (ર) જીવલેણ દુશ્મનાવટ (૩) તીવ્ર હરીફાઈ (૪) જીએ કટોકટી કટાક્ષ પું; ન॰ [f.] પ્રેમ, સંકેત કે ક્રોધભરી વક્રષ્ટિ (૨)[લા.] વક્રોક્તિ; કટાક્ષકથન, કથન ન૦ કટાક્ષમાં – મર્મમાં કહેવું તે, —ક્ષિત વિ॰ કટાક્ષ પામેલું
કટાટ વિ॰ [સં. ટ] કજિયાખેાર; તકરારી (કા.) કટાણું વિન્નુિ કાટ] કટાયેલું (ર) કાટના જેવું બેસ્વાદ (૩) બગડેલું (માં); અણગમાભર્યું. (૪) ન॰[ક + ટાણું] કવેળા કટાબ(~૧) પું॰ જુએ કટાવ (૪) અર્થ
કટામણું વિ॰ [જીએ કાટ] કાટ ચડાવે એવું (૨) કટાઈ જાય એવું (૩) ખગડેલું; કટાણું
કટાર શ્રી॰ [મ. વિત્તાર] વર્તમાનપત્રનું કૉલમ
કટાર(—રી) શ્રી॰ [સં. ટ્ટાર, અપ. કે. ટાર] એક બેધારું રામ (૨)[લા.] કટાક્ષભરી દૃષ્ટિ કે વચન. [ –કેડે ખેાસવી = કેડે કટાર બાંધવી.]
કટારી સ્રી॰ જુઓ કટાર (૨) એક નાનું હાડકું (સહેલ માટે) કટાવ પું॰[સં. ત, પ્રા. બૈટ્ટ, કાટવું પરથી] એક છંદ (૨) પત્તાંની રમતમાં અમુક પત્તાં ન હોવાં તે (૩) કોતરણી; કલમ કરવી તે (૪) [સર૦ હિઁ.] રંગીન કપડામાંથી કાપીને ફૂલ ઇ॰ બનાવી તે વડે કપડા પર વેલબુટ્ટો કરવા તે (૫) પતંગાના પેચ થવા – કરવા તે. દાર વિ॰ કોતરણીવાળું; કલમી
કટાવવું સક્રિ॰ [‘કાટલું’ ઉપરથી] કપાવવું (ર) [‘કાટ’ ઉપરથી] કાટ ચડે એમ કરવું [ કર્મણિ] કપાવું કટ્ટાવું અક્રિ॰ [‘કાટ' ઉપરથી] કાટ ચડવા (ર) [‘કાટવું’નું કટાસણું ન૦ [તું. ટાલન] ઊન કે ધાસ –દર્ભનું આસન કટાહ પું॰ [ä.] કાચબાની પીઠનું કાટલું; ઢાલ (૨) સ્ત્રી પેણી કટિ(−ટી) સ્ત્રી॰ [i.] કેડ; શરીરના મધ્યભાગ. ત્રાણુ ન૦ કમરબંધ (૨) કંઢારા. દેશ પું॰ કેડનો ભાગ. ૦પટ ન૦ [સર૦ મ. ટપટ] કેડે પહેરવાનું કટી ઢાંકતું વસ્ત્ર. ખદ્ધ વિ કેડે બાંધીને ઊભેલું; તૈયાર.બદ્ધતા સ્ત્રી૦.૦બંધ પું॰ કમરપટો; કંદારા (૨)(ગરમી તથા ઠંડીના ખ્યાલ આવવા)પૃથ્વીના ગાળાના બતાવાતા પાંચ ભાગમાંના કોઈ પર્ણાભ,](૩)એક છંદ; કટાવ. મેખલા(ળા) સ્ત્રી॰ કંદોરો. ફૂલ(ળ) ન॰ કેડનું શૂળ – દુખાવા. શૃંખલા સ્ત્રી॰ કમરબંધ, કંદોરો. સૂત્ર ન૦ કેડે બાંધેલા દોરા (૨) કસ્તી. સ્નાન ન॰ કેડ ને તેથી નીચેના ભાગનું સ્નાન; એક કુદરતી રોગોપચાર
કટિંગ ન॰ [í.] કાપવું તે (‘હૅર કટિંગ સલૂન’) (૨)(છાપાની) કાપલી (૩) કપડું વેતરવું તે કે તેની રીત
કર્યું,॰ક વિ[i.] કડવું(ર)તીખું(૩)[લા.] અપ્રિય. ॰તા સ્ત્રી,