Sarth Gujarati Jodni Kosh

SR No.: 016105
Original Sutra Author: N/A
Author: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publisher: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publication Year: 1967
Total Pages: 950
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 28 MB

Page 170

ઊલઝ(-ઝા)વું]
૧૨૫
[ઊંચક(-કા)નું
ઊલઝ(-ઝા)વું અ૦િ [સરવે હિં. ૩૪ષ્ણના] ગુંચવાવું; સપડાવું ઊસરપટો પુત્ર વિનાશ (૨) સંપૂર્ણ નિકંદન ઊલટ સ્ત્રી હોંશ ઉમંગ. ૦e(–ભે) અ૦ ઉમંગભેર; હોંશભેર | ઊતરવું અક્રિ. [પ્ર. વત્સર, ઉં. વહૃ; fહું. કસરના ટળવું; ઊલટ વિ. [વા. ઉદ્ભવટ્ટ, સં. ૩૬+વૃ ?] ઊલટું; અવળું; જતા રહેવું (૨) નાશ પામવું; નિકંદન નીકળી જવું (૩) કિં. પાછું (૨) સમાસમાં પૂર્વે આવતાં તે સામે જતું', “સામેથી મા; 2. મોર] સરવું; ઓછું થવું એ ભાવ બતાવે. (જેમ કે, ઊલટતપાસ.) ૦ગામી વિ. ઊલટી ઊહ અ૦ (૨૧૦) મશ્કરી, ચેષ્ટા, તિરસ્કાર અને ગર્વસૂચક ઇવનિ દિશામાં – અવળું કે પાછું જતું; પ્રતિગામી. ૦ચકાસણી સ્ત્રી | (૨) હુંપણાને ઉદગાર. ૦કારે ૫૦ દીર્ઘ નિશ્વાસ; નિસાસો ચકાસણી સામે ચકાસવું તે; “કાઉન્ટર-ચેક'. ટપાલે =વળતી | (૨) સાંભળું છું, ઠીક છે, સ્વીકારું છું, ઇત્યાદિ દર્શાવનારે વનિ ટપાલે. તપાસ સ્ત્રી પ્રતિપક્ષી તરફની (સાક્ષીની) તપાસ. | (૩) ગર્વને અને અનાદર કે તુચ્છકારને ઉદગાર ૦૫–૫)લટ વિ૦ અવળાસવળી; ઊલટસૂલટ(૨)અવ્યવસ્થિત | ઊહ પૃ૦ [i] તર્ક; કહપના (૨) પરીક્ષણ (૩) અધ્યાહાર. (૩) સ્ત્રી ઊલટપાલટ તપાસ (૪) અવ્યવસ્થા ગોટાળે.૦સવાલ -હાપેહ પં. [સં.] ચર્ચા
[એ અવાજ પંસામે સવાલ. સંદર્ભ પુત્ર સામે સંદર્ભ; “કાઉંટર- ઊં અ૦ (૨) ન૦ (રવ૦) તરત જન્મેલા બાળકના રડવાનો રેફરન્સ”. સૂલટ,-ટાસૂલટી વિ૦ અવળાસવળી (૨) ઊંધુંચતું; ઊંઊં અ૦ (૨) ન૦ (ર૦) રડવાને એ અવાજ આડુંઅવળું; તળે ઉપર એવું. હુકમ છું. હુકમ સામે હુકમ; ઊંકરટ(૦)૫૦ (કા.) મનમાં થતી ઉત્તેજનાને અંકુર (૨) ટાઢિયા કાઉંટર-મૅન્ડ’.
તાવમાં રોમાંચ સાથે થતા ઝમઝમાટ ઊલટવું અક્રિ. [જુઓ ઊલટ; સર૦ હિં. ૩રુટના, મ. ૩- | ઊંકારો (ઊં) ૫૦ જુઓ ઊંહકારો ટળી ઊલટથી કરવું (૨) ધસી આવવું (૩) હુમલો કરો (૪) | ઊંગ(–જ)ણ ન૦ જુઓ ઊંજણ ઊંધું થઈ જવું (૫) ફરી થવું; પાછું થવું. ઊલટાવું અ%િ૦ (ભાવે) | ઊંગ(જ)વું, ઊંગા(–જ)વું, ઊંગ(–જા)વવું જુઓ ‘ઊંજવું'માં ઊલટાનું વિ૦ જુએ ઊલટું
ઊંઘ સ્ત્રી [ઊંઘવું] ઊંધવું તે; નિદ્રા. [-આવવી =સૂઈ જવાની ઊલટી સ્ત્રી[fહં.; જુએ ઊલટ વિ૦] એકવું તે
– ઊંધવાની વૃત્તિ થવી. -ઉતારવી = ચડેલી કે ઉજાગરાથી બાકી ઊલટું વિ. ઊલટ; ઊંધું; અવળું (૨) વિરુદ્ધ; આડું (૩) સામું; ઊંઘ કાઢવી (૨) આળસ કે અજ્ઞાન કાઢવું. -ઊઠવી, ઊડી જવી વિપરીત. [ઊલટી ગંગા વહેવી = સવળાને બદલે અવળું થવું; = ઊંઘ જતી રહેવી; જાગવું (૨) આળસ કે અજ્ઞાન ટળવું; ભાન બાજી બગડવી. ઊલટાનું વિ૦ ઊલટું.]
આવવું. -કાઢવી = ઊંઘવું (૨) ઊંધ ઉતારવી. –ચડવી = ઊંઘ ઊલવું (લ') અક્રિ(માસમનું) ખલાસ થવું
આવી લાગવી; ઊંધ ભરાવી (૨) ઊંધવાનું – આરામ કરવાનું ઊલસવું અક્રિ. [સં. ૩×૩] જુઓ ઉલ્લાસવું (૨) એકાએક | બાકી દેવું. –જવી = ઊઠવું; જાગવું; ઊંઘ પૂરી થવી. -ભરાવી ઊભા થવું; ઊભરાવું. ઊલસાવું અક્રિ. (ભાવ)
= ઊંઘ આવવાનું થવું; ઊંઘ ચડવી. ઊંઘમાં જવું = ગફલત કે ઊલળપહાણે પૃ૦ (કા.) પારકી વહોરેલી તકરાર; પારકે ઝગડો | અજાણમાં જવું. ઊંઘમાં પડવું = ઊંધી જવું; ઊંઘ આવવી. ઊલળવું (લ') અક્રિ. [સં. ૩ + ,પ્રા. ૩જી, હિં. ૩૦ના] -લેવી= ઊંઘવું. ઊંઘ વેચીને ઉજાગર કરે કે વહેર = નમી જવું; લળી પડવું (૨) ગાડાં ઇત્યાદિનું આગળથી ઊંચું થઈ | હાથે કરીને દુઃખકે પંચાતમાં પડવું; ડોબું ખાઈને ડફોળ બનવું.] જવું (૩) ઊલટાઈ જવું (૪) કૂદવું (૫) જતું રહેવું; નાશ પામવું | ઊંઘદુ-ટિયું,-રેટું વિ૦ ઊંઘમાં ભરાયેલું (૬) [લા.! હોંશભેર ધસવું – ઊંચા ને ઊંચા રહેવું. ઊલળાવું | ઊંઘણી ઊંઘવું તે (૨) બહુ ઊંઘવાની ટેવ, ૦રેગ ૫૦ એક અ૦િ (ભાવે)
જાતની મધમાખીઓથી ફેલાતો જીવલેણ રેગ. ૦શી વિ. ઊંધ્યા ઊલંચ j૦ [સર૦ સં. ૩સ્ત્રો] + છત; ચંદરવો
કરવાની ટેવવાળું (૨) આળસુ, એદી ઊલિયું ન૦ જુઓ ઊલ] ઊલ ઉતારવાની ચીપ
ઊંઘવું અક્રિ. [વા. ઉંઘ] નિદ્રા લેવી (૨) આળસુ થઈને પડયા ઊવટ સ્ત્રી આપદા (૨) અડચણ; હેરાનગતિ; પીડા
રહેવું (૩) અજાણમાં -અજ્ઞાનમાં રહ્યા કરવું. [ઊંધી જવું= વળ ૫૦ ઊવળવું તે. ૦૬ અક્રિ. વળ ઊકલ; ઉબેળાવું ઊંઘમાં પડવું; સુઈ જવું (૨)[લા.](કેઈ બાબત કે કાર્યમાં અસર (૨) ફરી ઊથલો ખાવ
કારક થતું) મટવું; દીસતું રહેવું. (‘ન આવે તે ઊંધી જાય.') ઊશિયું ન દાતરડું
ઊંઘાડવું સક્રિ. [‘ઊંઘવું’નું પ્રેરક] ઊંધે એમ કરવું (૨) પડતું ઊષર વિ૦ (૨) સ્ત્રી [સં.] જુએ ઊખર
મૂકવું; શાંત પાડવું ઊષા સ્ત્રી [સં.] નુએ ઉષા
ઊંઘાવું અક્રિ. [‘ઊંઘવું'નું ભાવે] ઊંઘવાની ક્રિયા થવી ઊષ્મા સ્ત્રી [સં.] ૦ક્ષર ૫૦, ૦ભેદ્ય વિ૦, ૦માપક યંત્ર ન૦, | ઊંઘાળ,૦૬ વિ. ઊંઘણશી; બહુ ઊંધનારું (૨) સહેજ સહેજમાં
-માંક પં. [+ અંક] જુઓ ‘ઉષ્મામાં [શેરડી | ઊંધી જાય તેવું. ઊંઘેટું વિ. ઊંઘટિયું ઊસ પું[૩. કપ, ઝા] એક ક્ષાર (૨) સ્ત્રી [હિં. ઝવે; મ.] | ઊંચ વિ. [સં. ૩ખ્ય] ઉચ્ચ; ચડિયાતું (૨) ઉમદા. ૦નીચ વિ. ઊસટ વિ. સં. ૩૬+સટ] સટનું નહિ એવું; ભિન્ન
ઊંચું અને નીચું. ૦નીચતા સ્ત્રી, નીચભાવ j૦ અમુક ઊંચું ઊપવું સક્રેિ[૪. કર્નલ, 2. કમ્ફuળ; મ. ૩૩૫] બહાર ને અમુક નીચું એ ભેદભાવ; અસમાનતાની લાગણી કે માન્યતા. કાઢવું; ઉલેચવું; ખાલી કરવું (૨)મ્યાનમાંથી કાઢવું
૦૨ણ(–ણું) વિ૦ જુઓ ઉચ્ચવર્ણ ઊસપાવું અક્રિ. ‘ઉપવું’નું કર્મણિ
ચક(-કા)નું (ક', કા') વિ૦ બહેરું (૨) થોડું સાંભળનારું (૩) ઊસર વિ૦ (૨) j૦ જુઓ ઊખર, ઊષર
સાંભળ્યું ન સાંભળ્યું કરનારું; બેદરકાર