Sarth Gujarati Jodni Kosh

SR No.: 016105
Original Sutra Author: N/A
Author: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publisher: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publication Year: 1967
Total Pages: 950
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 28 MB

Page 161

! ઉફાંટાવવું].
૧૧૬
[ઉમ(–મ્મ)રલાયક
માં બદલવું.[ઉફાંટાવું અશકે. (ભા) –વવું સક્રિ (પ્રેરક)] ટેરિક' (૨. વિ). ૦ચર વિ. પાણી અને પૃથ્વી બંને પર ચાલે ઉફરાયું (૦) ૧૦ લખેલા પાનાની કે કાગળની સામી બાજુ એવું.૦તઃ અ૦ બંને રીતે તપાશ પું, ઉભયતઃ પાશમાં પડાયાઉફરાંટ (૦) પંબીક; ભય (કા.)
ફસાઈ જવાય એવી સ્થિતિ; ‘ડાઇલેમા’.૦તઃપાશરજજુન્યાય પું ઉફરાંટું (૦) વિ૦ જુએ ઉપરાંડું
નદીવ્યાધ્રન્યાય. તુ અ૦ ઉભયતઃ, તેભદ્ર વિ. બંને રીતે ભદ્ર ઉફરું વિ૦ જુઓ ઉપરું.
- સારું અથવા શુકનિયાળ. ૦૦ અ૦ અને સ્થાને કે પક્ષે. ૦થા ઉફંટાઈ સ્ત્રી ઉફરાટ; હુંપદ; મગરૂરી
અ૦ ઉભયતઃ. ૦લિગી વિ. બંને લિંગવાળું (૨) બંને પ્રકારનાં • ઉકાણે પું, -ન ન [સર૦ fહે. ૩fiાન, મ. ૩iાળા, –ન. જુઓ | ફૂલ બેસે તેવું (વ. વિ.), ૦વતી વિ. બંને તરફનું કે સંબંધવાળું; ઊફણવું] ઊભરે; શે; આવેશ
બેઉ બાજુનું; “કંકરંટ’. વિધ વિ. બંને પ્રકારનું. સંભવ ૫૦ ઉફાળે કુદકે; ઉછાળે [ આડંબર (૩) ઉડાઉપણું ધર્મસંકટ; ધર્મસંકટ જેવી સ્થિતિ. -યાત્મક વિ૦ બંનેવાળું; બંનેનું ઉફાંત(–દ) (૨) સ્ત્રી હુંપદ; ગર્વ (૨) મેટાઈને – શ્રીમંતાઈને બનેલું. જાન્યથી વિ૦ ઉભય (પદ અથવા વાય)ને જોડનારું ઉબટન ન [હિં.] જુઓ ઉપટણ
(વ્યા.). વાવિત વિ૦ બેઉ તરફથી જોડાયેલું. વાર્થ વિ૦ ઉબટાણુ ન [સર૦ મે, જુઓ ઉબાવું] ઉબાઈ જવું તે
દ્વિઅ અસ્પષ્ટ (૨) બેઉ રીતે કામ લાગે એવું જાલંકાર ૫૦ ઉબદિયું ન૦ [‘ઊબડું' પરથી] ઊંધિયું
શબ્દ અને અર્થ બંનેના અલંકારવાળે અલંકાર ઉબળ(–)ક વિ૦ ઉપલક
ઉભરે ૫૦ (સુ.) ઘરનો વચલો ખંડએરડે ઉબ(–ભ)ળાવવું સ૦ ક્રિ૦ ‘ઊબ(-ભોળવું’નું પ્રેરક
ઉભરણ ૧૦ [ઊભરવું ઊભરે (૨) આથે ચડાવો તે ઉબાટj૦ શબ; ઉબાવાથી વળતી ફૂગ કે થતું પરિણામ.[–વળ, | ઉભરણી સ્ત્રી, જુઓ ઊભણી -લાગ = ઉબાવું].
ઉભરાટ પુંઊભરાવું તે
[ગયું હોય તે ઉબાડિયું નન્સે.૩મા]િ(એક છેડેથી બળતું ને હાથમાં લીધેલું) ઉભરામણ ન૦ ઉભરણ; ઊભરે (૨) ઊભરાઈને જે બહાર નીકળી બળતું પાતળું લાકડું કે સાંઠી સળેખડું; ખરિયું (૨) (સુ.) જુઓ | ઉભરાવવું સક્રેટ ‘ઊભર(–રા)વું’, ‘ઉભારવું'નું પ્રેરક ઉબડિયું. [ઉબાડિયાં કરવાં = ખેરિયાં કરવાં; નકામું લાકડું કે ઉભળાવવું સક્રિ ઊભળવું'નું પ્રેક; ઉબળાવવું;ઊભળે એમ કરવું સળી હાથમાં લઈ લગાડવી (૨) [લા] (સુ.) તોફાન કરવું (૩) | ઉભાઠવું સક્રિ. ‘ઊભવું'નું પ્રેરક; ઊભે એમ કરવું; ઉભાવવું નકામું ધૂળ કરવું
ઉભાણ ન૦ આથે ચડવા તે
[પડી ગઈ હોય તેવું ઉબાણ અ૦ આડફેટે રસ્તે (સુ.); હંશેટ [વિરુદ્ધ; સામેનું | ઉભાત વિ૦ [4. વત્ + માત ] ભાત જતી રહી હોય -ઝાંખી ઉબાન વિ૦ [સં. ૩ , A. ૩૪ ] છાતીચલું; બહાદુર (૨) ઉભાર પં. [જુઓ ઊભરવું] ઉપરનું મેટાપણું કે દેખીતું વજન કે ઉબાવું અક્રિ. [સર૦ મ. ૩૦ળે –ટળે, કાનડી ૩ = ઉષ્ણતા] ભાર (૨) ખાલી દમામ (૩) [જુએ ઉભારવું]રાખમાંથી અગ્નિ ફૂગવાળું બનવું; કેવાવું. [ઉબાવવું સક્રિ૦ (પ્રેરક)]
બહાર કાઢે છે. ૦ણી સ્ત્રી ઊંચાઈ. ૦૬ સક્રિ૦ રાખમાંથી ઉબાબું ન૦ તાપડિયું; ગૂમડું
અગ્નિ બહાર કાઢવો; ભારેલો બહાર કાઢવા ઉબાળે ૦ [મ. ૩ ઝા] બાફ (૨) ઊભરો (૩) ઉશ્કેરણી; ષ | ઉભારી સ્ત્રી, પિલી ઘુઘરી (૪) હોહા; તોફાન (૫) બળતણ; છાણાં (૬) કલ્લે (એકીસાથે | ઉભાવવું સક્રિ‘ઊભવું'નું પ્રેરક. ઉભાવું અક્રિ૦૧ઊભવું'નું ભાવે બાળી ભડકે કરવા જેટલા). [-આવ = ઊભરાવું. –ઊઠર | ઉભાળ વિ૦ ઉમેડું (૨) ઢાળ પડતું (૩) સ્ત્રી ચડાવ તોફાન કે હોહા મચવી કે જાગવી.]
ઉભેડ પં૦ ઉભાડિયે; દહાડિયે; ઊભડ ઉબેટ ૫૦ જુઓ ઉવાટ
[(પ્રેરક)] | ઉભેટું(ર) વિ૦ ઊભું હોય એવું; ઉભાળ ઉભેટવું સકેિ. ઉલંઘવું; ઉવેખવું. [ઉબેટાવું (કર્મણ), –વવું ઉભેથા અ૦ + ઉભયથા ઉખેતર નવ ઉનાળામાં કૂવાના પાણીથી કરેલ પાક (૨) લગ્નમાં | ઉભેરું વિ૦ જુએ ઉભેડું નેતરે આવેલાઓને રજા આપવી તે
ઉભેળવું સક્રિટ જુઓ ઉખેળવું (૨)ડાંગરની કરડ કરવી.[ઉભેળાઉબેર સ્ત્રી, હળમાં કેશને બેસાડવા માટે મારવામાં આવતી ફાચર વવું સક્રિ. (પ્રેરક); ઉભેળાવું અ૦િ (કર્મણિ).]] ઉબેલો પુત્ર ચંક સાથે ઝાડાની હાજત થાય તે (૨) ચક ઉભેળ કરડ; અધ ખંડાયેલી ડાંગર ઉબે(–ભે)ળવું સક્રિ. [સં. ૩વર , પ્રા. લવૂઢ = ઉખેડવું ? હિં. ઉમગાવવું સ૦િ ‘ઊમગવુંનું પ્રેરક [ ઊંચકવાને પ્રયત્ન કમરના, મ. ૩મારÈ] વળ ઊકલે એવું કરવું (૨) વાવેલું ઉખેડી ઉમચાડે ૫૦ (કા.દબાણમાંથી છટવાને – સત્તાધારી સામે માથું નાખવું (૩) ગઈ ગુજરી સંભાળવી. [ઉબે(–ભે)ળાવવું સક્રિ. | ઉમટા(–ડા)વવું સક્રિટ ‘ઊમટ(-)વું’નું પ્રેરક (પ્રેરક); ઉબે(–ભે)ળાવું અક્રિ. (કર્મણિ)].
ઉમદા(–) વિ. [..] સારું છેષ (૨) ખાનદાન (૩) કીમતી ઉભચર વિ. [સં.) ઉભયચર (૨) (સ્ત્રી પુરુષ) બેઉ જઈ શકે એવું | ઉમદાઈસ્ત્રી ઉમદા હેવું તે; ઉમદાપણું ઉમદં વિ૦ જુઓ ઉમદા ઉભડ(-)ક વિ૦ [‘ઊભુ’ પરથી ? પ્રા. હવેટુ ? અર્ધ ઊભું; | ઉમ(–શ્મીર સ્ત્રી [, ૩ઘી ઉંમર; વય. [–થવી = ઘડપણ ઊભું (૨) નિરાંતે નહિ બેઠેલું
આવવું; વૃદ્ધ થવું. -સામું(–મે) જેવું =મેટી ઉંમરનો ખ્યાલ ઉભઢિયે ૫૦ મજૂર; દહાડિયે; ઉભેડુ
કરવો, તેની કદર કરવી. ઉમરમાં આવવું, ઉંમરે પહોંચવું ઉભડૂક વિ૦ જુઓ ઉભડક
=ઉંમર લાયક-પુખ્ત વયનું થવું] દરાજ [1] વિ૦ દીર્ધાયુ. ઉભય વિ. [સં.] બંને. ગુણી વિ. બંને ગુણધર્મવાળું; “એમ્ફ- [ લાયક વિ. પુખ્ત કે પર્યાપ્ત વયનું