________________
ઉદ્ધતપણું]
૧૦૯
[ઉધાનપાયું
અવિનયી (૩) ઊંચું - ઉન્નત (૪) ભવ્ય. ૦૫ણું ન૦, વેઢા ૫૦ | ઉદ્યોગ કું. [i] ધંધે રોજગાર (૨) કામ (૩) મહેનત. ૦ધંધે બ૦ ૧૦ ઉદ્વત જેવું વર્તન, તાઈ સ્ત્રી, ઉદ્ધતપણું. –તિ શ્રી. | પુધંધે - રોજગાર; પ્રવૃત્તિ. ૦૫તિ મું. મોટા ઉદ્યોગધંધાને ઉદ્ગતિ (૨) ઉન્નતિ (૩) ઠોકર
[મક્ષ સ્વામી કે તે ચલાવનાર; “ઇંડસ્ટ્રિયલિસ્ટ'. મંદિર ન ઉદ્યોગઉદ્ધરણ ન [સં.] ઉદ્ધાર – છુટકારે કરે અથવા થો તે (૨)| શાળા, ૦વાદ મોટા (યાંત્રિક) ઉદ્યોગ દ્વારા થતી અર્થઉદ્ધરવું અ૦ કિ. [સં.૩] ઊડવું અથવા ઉપર જવું (૨) મુક્ત વ્યવસ્થામાં માનતે વેદ; “ઇડસ્ટ્રિયલિઝમ'. ૦વાદી વિ૦ (૨) થવું; ઉદ્ધાર થવો (૩) સફળ થવું
j૦ ઉઘોગવાદનું કે તેને લગતું કે તેમાં માનનારું. ૦શાલા(–ળ) ઉદ્ધત વિ૦ [સં.] ઉદ્ધારક
સ્ત્રી જ્યાં ઉદ્યોગ શીખવાતા હોય તેવી શાળા; કલાભવન. ઉદ્ધવ ! [4] (સં.) કૃષ્ણના કાકા અને ભક્ત
-ગિતા સ્ત્રી ઉદ્યોગીપણું, ઉદ્યમીપણું.--ગિની વિ. સ્ત્રી ઉદ્યોગી. ઉદ્ધાર પં. [ā] મુક્તિ મેક્ષ (૨) છુટકારો (૩) સારી સ્થિતિ -ગી વિમહેનતુ; ખંતીલું (૨) ધંધાદારી.-ગીકરણ ન. સમાજને થવી તે. ૦૫ વિ૦ ઉદ્ધાર કરનારું. ૦ણ ન૦ ઉદ્ધારવું તે. ૦ણહાર ઉઘોગી કે ઉદ્યોગમય કરે તે ઈડસ્ટ્રિયલાઈઝેશન વિ૦ ઉદ્વારક. ૦૬ સ૨ ક્રિ. [૪. ૩૨] ઉદ્ધાર કરે
ઉદ્યોજક વિ૦ [ā] ઉઘુક્ત થનાર કે કરનાર ઉદ્ધત વિ. [૪] અવતરણ તરીકે લીધેલું (૨) ઉદ્ધારેલું; ઉગારેલું ઉદ્યોત,૦કાર પું[સં. ૩૬+થો] પ્રકાશ; તેજ ઉજવસ્ત વિ. [] જડમૂળથી નાશ પામેલું; ઉજજડ ઉદ્રિત . સિં.] અતિશય; અધિક (૨) દેખાય એવું સ્પષ્ટ ઉદ્દબુદ્ધ વિ. [સં.] જાગ્રત; જગાડેલું (૨) ઉદીપ્ત; સતેજ થયેલું ઉદ્વેક ૫૦ [.] વધારો; પુષ્કળતા; અતિશયતા (૨) ચડિયાતાપણું (૩) સ્મૃતિમાં તાજું કરેલું
ઉદ્વહ વિ. ઘેટા જેવું મોં કરી ગાનાર ઉદ્દબોધ પં. [i] જાગ્રત થવું તે (૨) યાદ આવવું તે. ૦૦ વિ૦ | ઉદ્વર્તન ન૦ [] કૂદક (૨) ખેરું વર્તન (૩) શરીરે તેલ, લેપ, ઉબધ કરાવનારું, ન નવ જુઓ ઉદ્દબેધ. ૦૬ સક્રિ. | સુગંધી વગેરે ચળવું તે [. ૩ો] જગાડવું (૨) યાદ દેવું [વિષ્ણુનું એક નામ | ઉદ્ધસ(-સ્ત) વિ૦ + જુએ ઉવસ્ત ઉદ્ભવ ૫૦ [4] જન્મ; ઉત્પત્તિ; પદાશ (૨) મૂળ (૩) [સ.] ઉદ્વાહ j૦ [] વિવાહ; લમ (૨) ઊંચે લઈ જવું તે (૩) એક ઉદ્દભવવું અ૦ ક્રિ૦ કિં. ૩મૂ] ઉત્પન્ન થવું; જન્મવું; પેદા થવું જગાએથી બીજે લઈ જવું તે. ૦ક વિ૦ ઉદ્વાહન કરનારું. ન ન ઉદ્દભાવ પું[સં.1 ઉત્પન્ન કરવું તે (૨) ઉદારતા. ૦૦ વિ૦ ઉભવ જુઓ ઉદ્વાહ (૨) વિવાહ – લગ્નની ક્રિયા. –હિત વિ૦ પરણાવેલું કરનારું; સર્જક. ૦૧ નવ કલ્પના કરવી તે (૨) ઉત્પાદન (૩) ચિંતન (૨) ઊંચું કરેલું (૩) ૫. સંગીતમાં એક અલંકાર (૪) ઉબેક્ષા કરવી તે
ઉદ્વાહની સ્ત્રી. [ā] કેડી ઉદુભાવવું સક્રિ. [સં. ૩માવ] ઉદ્દભવે એમ કરવું; ઉત્પન્ન | ઉદ્વિગ્ન વિ૦ [.] વ્યાકુળ; બિન્ન; દુઃખી ઉભાવિત વિલં.]ઊભું કરેલું, બનાવટી; ઉત્પાદિત (૨) કાલ્પનિક | ઉદ્વેગ પું. [સં.] વ્યાકુળતા; ગભરાટ (૨) ચિંતા (૩) દુઃખ, ૦કર, ઉભિજજ ન૦ [8] વનસ્પતિ. વિદ્યા સ્ત્રી, વનસ્પતિશાસ્ત્ર. ! –જક વિ૦ ઉગ કરાવનારું.
[બહાર ઊછળી જતું વેત્તા પુત્ર વનસ્પતિવિદ્યાને જાણકાર
ઉઠેલ(ળ) વિ. [સં.] હદ બહારનું; અતિશય (૨) છલકાતું; ઉદૂભિ પુ[સં] ઉદમિજાજ (૨) કુવારે (૩) ઝરે. –ન્ન વિ૦ | ઉદ્દેશ વિ. [i.] ઉઘાડુંપુગાડું; નવચ્ચું ઉત્પન્ન થયેલું બનેલું (૨) અંકુર રૂપે નીકળેલું (૩) વિકસેલું; | ઉધડ(-૨)કવું અક્રિ (હૃદયનું) થડકવું; ધડકવું; ધ્રુજવું (૨) ઝબખીલેલું (૪) ભેદીને બહાર આવેલું; દશ્યમાન બનેલું
કવું; ચોંકવું (૩) બી જવું (૪) ધૂણવું (ભૂતના પ્રવેશથી) ઉદ્ભૂત વિ. [સં.] જન્મેલું; ઉત્પન્ન થયેલું (૨) દેખાય એવું થયેલું. | ઉધડિયું વિ૦ [જુઓ ઊધડું ઊધડું રાખેલું – આપેલું (કામ)(૨)
-તિ સ્ત્રી [૪] ઉત્પત્તિ; પેદાશ (૨) ઉદય; આબાદાની ઊધડું કામ કરનારું (૩)[લ.] બેપરવાઈથી કરેલું ઉદ્દભેદ પું. [સં.] ભેદીને) બહાર આવવું તે; ઊગવું તે (૨) વિકસિત | ઉધમાત ૦, તિયું, -તી વિ૦ જુઓ ‘ઉદમાત’માં થવું તે (૩) દેખાવું તે; આવિષ્કાર. ૦૭ વિ. ઉઠાવદાર; ખીલી | ઉધરકવું અક્રિટ જુએ ઉધડકવું નીકળતું
ઉધરસ સ્ત્રી[સં. ૩પ્રસ ?] ઉધરસ ઠાંસે; કફખાંસી. [-આવવી= ઉત્ક્રાંત વિ૦ [i] ગાભરું; વ્યાકુળ (૨) બનેલું; છળેલું ખાંસાવું; ખૂ ખે થવું. –ખાવીઃખાંસવું; (કફ કાઢવા કે ગળું સાફ ઉદ્દમસ્ત-રસ્તીખોર વિ૦ [સર૦ મ. મસ્ત, સં. ૩૬+મસ્ત] કરવા) બું અવાજ કરવો. –થવી = ઉધરસનું દરદ થવું]
તોફાની; અતિ મસ્ત (૨) કામી. -સ્તાઈ –સ્તી સ્ત્રી, ઉધરસવું અ૦ ક્રિટ ઊછળવું (૨) ઉધરસ ખાવી ઉધત વિ૦ [.] ઊગતું; ઊઠતું. -વૈવના વિસ્ત્રી [+ યૌવના]. ઉધરાવવું સક્રિ. “ઊધરવું' નું પ્રેરક ઊગતી જુવાનીવાળી (યુવતી)
ઉધરા ૫૦ ઉદરા, ઉચાટ ઉધત વિ૦ [] ખંતીલું; ઉદ્યમી (૨) નિશ્ચયવાળું; તત્પર ઉધાણ ન૦ ઉધાન; મેટી ભરતી. -ણિયે તાવ = મુદતિય તાવ, ઉદ્યૌવના વિ૦ સ્ત્રી, જુઓ ‘ઉઘતુ'માં
ઉધાન ન૦ [સં. કાન ? મ. ઉધા–નો ઊંચે ચડવું તે (૨) એક ઉદ્યમ S૦ [સં.] યત્ન; મહેનત (૨) ઉદ્યોગ, ધંધે. ૦વંત વિટ | રેગ; દમ (૩) મટી ભરતી (૪) પશુની કામગની ઈચ્છા (૫)
ઉધમવાળું, –મી વિ૦ મહેનતુ; ખંતીલું(૨)ધંધાદારી –મિતા સ્ત્રી, ત્રણની સંખ્યાનો વેપારી સંકેત. [–ચવું =મેટી ભરતી આવવી ઉદ્યાન પું; ન૦ કિં.] બગીચે; વાડી
ઉજવણી (૨) દમના રોગને હલ્લો થવો.] ૦ચક્કર વિ. વાયલ; ગાંડું. ઉદ્યાન ન [.] ધર્મકર્મ-વ્રતાદિની સમાપ્તિની વિધિ; તેની ૦૫ડી સ્ત્રી, ઉધાનરેગની પડી –ઔષધી (૨) તેરની સંખ્યાને ઉઘુક્ત વિ. [] કામમાં પરોવાયેલું; ઉદ્યમી (૨) તત્પર સંત. ૦૫ાયું વિ૦ ત્રણ પાયા નું અસ્થિર મનનું ગાંડા જેવું
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org