Sarth Gujarati Jodni Kosh

SR No.: 016105
Original Sutra Author: N/A
Author: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publisher: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publication Year: 1967
Total Pages: 950
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 28 MB

Page 147

ઉધાડું પુગાડું]
૧૦૨
[ ઉછાળિયું
ઉઘાડું પુગાડું વિ. [‘ઉઘાડુંનું દ્વિત] સાવ ઉઘાડું- નાણું નાણું | ઉચ્ચાવિચ વિ[4.] ઊંચું નીચું; અણસરખું (૨) નાનું મેટું (૩) ઉચકામણ ન૦ –ી સ્ત્રી ઉચકવાનું મહેનતાણું
જુદી જુદી જાતનું ઉચકાવવું સત્ર ક્રિ. “ઊચકવું નું પ્રેરક
ઉચીકરણ ન. [ā] ઊંચું કરવું તે ઉચણાવવું સત્ર ક્રિ. ‘ઊચણવું'નું પ્રેરક
ઉઐશ્રવા ૫૦ [4] (સં.) ઇદ્રનો ઘડો (ચૌદ રત્નોમાંનું એક) ઉચરાવ વિ૦ [, ૩જૂ] ઊંચા પ્રકારનું છે, શુદ્ધ ઉ ચ્ચ વિ. [4] ઉચ્ચતમ ઉચરાવવું સક્રિ. “ઊચરવું'નું પ્રેરક
ઉછણ ન [સે. મવગ] (ક.) ઓઢવાનું લૂગડું ઓઢણું ઉચલબાંગડી સ્ત્રી. ટાંગાળી
ઉછલ વિ. [સં. ૩૦] ઊછળતું; ઉછાળા મારતું ઉચલા(–ળા)વવું સક્રિ “ઊંચલ(-ળ)વું'નું પ્રેરક
ઉછવ j૦ [1.]+ઓચ્છવ; જુઓ ઉત્સવ [લગતું ઉચાક-ગીર વિ૦ બરતરફ
ઉષ્ઠ(~6) ડું [.] જુઓ ઉલ્લંગ, ખળ.-ગી વિ૦ ઉડંગને ઉચાટ પું[સર૦ સે.૩૪ =દિલગીર થવું. મહિં.] ચિંતા; | ઉચ્છિન્ન વિ૦ [.] તેડી નાખેલું; નિર્મૂળ કરેલું [છાંડણ ફિકર (૨) અધીરાઈ. [–માં પઢવું = ઉચાટ, ચિંતા કે અધીરાઈ | ઉચ્છિષ્ટ વિ. [.] એઠુ; બટેલું (૨) ખાતાં વધેલું (૩) ન૦ થવી.]. -ટયું વિ૦ ઉચાટ કર્યા કરતું; અધીરું
ઉછુક વિ૦ +(પ.) જુઓ ઉત્સુક ઉચાપત સ્ત્રી [સર૦ હિં, મ. = ઉધાર] બેટી રીતે ઉપાડી - ઉઠાવી ઉછુંખલ (–ળ) વિ૦ [i] ઉછાંછળું; ઉદ્ધત. છતા સ્ત્રી જવું તે; ઓળવવું તે
[–વવું સક્રિ. (પ્રેરક)] | ઉછેદ પું. [સં.] જડમૂળથી ઉખાડી નાખવું તે; સમૂળ નાશ. ઉચારવું સક્રિ. જુઓ ઉચ્ચારવું.ઉચારાવું અક્રિ. (કર્મણિ, | ૦૭ વિ. ઉરછેદ કરનાર, ન નવ ઉછેદ કરો - તે ઉચાળવું સક્રિ. [સં. 1 +વાહ, પ્રા. વાસt] ઊચલવું; | ઉચ્છેદવું સક્રિ. [૪૩દ્િ ] ઉછેદવું; ઉચ્છેદ કરવો તજવું; ખાલી કરવું.ઉચાળાવું અ૦િ (કર્મણિ) –વવું સ૦િ | ઉચ્છેદિયું વિ. [જુઓ ઉચ્છેદ] વંશ કે વારસ વિનાનું (૨) ઉછેરક (પ્રેરક)].
(૩) ન૦ નિર્વશની મિલકત. [-ખાવું =નિર્વશની મિલકત ઉચાળ પં. ઘરવાપરે. [ઉચાળા ભરવા = ઘરબાર ખાલી કરીને મેળવવી-મળે તે ભોગવવી.] નીકળી જવું કે ભાગવું (૨) જતા રહેવું; (કરીમાંથી કે પદથી) ઉોષણ ન [સં.] શેષણ; સુકાવું – ખેંચાઈ જવું તે ચલતી પકડવી.]
ઉચ્છાય ૫૦ સિં.] ઊંચું જવું (ગ્રહ ઈત્યાદિનું) (૨) ઊભું કરવું - ઉચિત વિ. [૪] વ્ય; ઘટિત. છતા સ્ત્રી
બાંધવું તે (૩) ઊંચાઈ, ઉચ્ચતા (૪) મગરૂરી (૫) [.] ત્રિકોણની ઉચ(બે) સ૦ કિ. [સં. યુવાન, મા. ૩વાડનt] ઉતેડવું; ઊંચી બાજુ
[(૪) મગરૂર ઉખાડવું; (છાલ) ઉતારવી. [ઉચે(–ઘે)હાવું અ૦િ (કર્મણિ), ઉછૂત વિ. [સં.] ઊંચું કરેલું – ચડેલું (૨) ઉચ્ચ (૩) આબાદાન -વલું સત્ર ક્રિ. (પ્રેરક)]
ઉચ્છશ્વસન ન. [સં.] શ્વાસ બહાર મૂકે તે (૨) વરાળ બહાર ઉચેલ પુ. પાલવ (૨) કંઠીને છેડે
કાઢવી તે (૩) ઊંડે શ્વાસ લેવો તે; હાંફવું તે ઉચેલવું સત્ર ક્રિ+જુઓ ઉલેચવું
ઉવસવું સ૦િ [. ૩૩] ઉચ્છવાસ લે ઉચ્ચ વિ. [] જુએ ઊંચું (૨) ૫૦ ગ્રહના માર્ગનું ઊંચામાં | ઉચ્છશ્વસિત વિ. [] શ્વાસ લેતું -મૂકતું; હાંફતું (૨) વરાળ બહાર
ઊંચું બિંદુ. ૦૭ વુિં. ઊધડું; ઊચક. ૦ગામિતા વિ. ઉચ્ચગામી | કાઢતું (૩) ઊઘડેલું; પૂર્ણ ખીલેલું [પ્રકરણ (૪) જોળિયું 'હોવું તે. ૦ગામી વિ૦ ઉન્નતિ તરફ જનારું. ૦ગ્રાહ ! ઊંચે | ઉચ્છવાસ j[i] શ્વાસ લે મૂકવા તે (૨) આશા (૩) કાંડ;
આદર્શ.૦ગ્રાહિણી વિન્ની ઊંચા આદર્શવાળી. ૦ગ્રાહી વિ૦ ઉછરંગ કું. [પ્ર. ૩૪૭ પરથી ?] આનંદ, આનંદનો ઉછાળે. ઉચગ્રાહવાળું..તમ વિ. સૌથી ઉચ; ઊંચામાં ઊંચું. ૦ર વિ. | -ગી વિ૦ આનંદી; ઉમંગી; હર્ષઘેલું વધારે ઉચ્ચ. છતા સ્ત્રી. ૦ત્વ ન. ૦વર્ણ ડું ઊંચી વર્ણનાત, ઉછરાવવું સક્રિ. “ઊછરવું'નું પ્રેરક ૦ ,૦વર્ણ વિ. ઊંચી વર્ણનું. વિહારિતા સ્ત્રી ઉચ્ચવિહાર ઉછળાટ ૫૦ ઊછળવું તે; ઉછાળો કરવો તે; ઉચ્ચગામિતા
[ઉચ્ચારણ કરવું | ઉછળામણી સ્ત્રી જુએ ઊછળવું] હરીફાઈ (૨) લિલામ; હરાજી ઉચ્ચરવું સત્ર ક્રિ. [. ૩શ્વર આચરવું; બાલવું (૨) ઉચ્ચારવું; ઉછળાવવું સક્રિ. “ઊછળવું'નું પ્રેરક ઉચ્ચરિત વિ. [i] ઉચ્ચારેલું
ઉછંક–ખ)ળ–ણિત) વિ. [પ્રા.૩છંa] + જુઓ ઉખલ ઉચંડ વિ. [ā].અતિ ચંડ – કોપી કે ભયંકર યા ઉગ્ર ઉડંગ [સં. વસંત, બા.૩૪]–ગી વિ૦ જુઓ ‘ઉછંગમાં ઉચ્ચાટન [સં.1 એક અભિચાર; (મંત્ર તંત્રથી) ઉચાટ કરાવવો તે | ઉછાનીકન +બાળક પાસું ફેરવતું થાય ત્યારે કરાતી ઉસવક્રિયા ઉચ્ચાભિલાષ પું, –ષા શ્રી. [] ઉચ્ચ -ઉન્નત અભિલાષ | ઉછામણી સ્ત્રી, જુઓ ઉછળામણી ઉચ્ચાર ! [4.] મોંમાંથી બનેલ કાઢવો છે કે તેમ કરવાની ઢબ.. ઉછાહ ૫૦ [૩. ઉતાહ, પ્રા.૩છાત્ ] + ઉત્સાહ, ઉમંગ; હર્ષ
[-કા = ઉચ્ચારવું. -નીકળ = ઉચ્ચાર થ; ઉચ્ચારાયું.] | ઉછાળ મી. [જુઓ ઉછાળવું] ઉછાળો. ૦ણુ સ્ત્રી ઉછાળવું તે (૦ણ ન ઉચ્ચાર (૨) કથન. ૦૬ સ૨ કિ. [૪. કાર ] (૨) જુએ ઉછળામણી. ૦૬ સક્રિ. [૪. ઉછાટ ] ઊંચે ઉચ્ચારણ કરવું (૨) બોલવું. શાસ્ત્ર ન ઉચ્ચારનું શાસ ફેંકવું (૨) ઉપર તળે કરવું (જેમ કે, શાક ઈ૦) (૩) (ગમે તેમ) ઉચ્ચાલન ન. [૪] ઊંચું કરવું તે (૨) વજન ઊંચું કરવાની એક ખરચવું વાપરવું.-ળાબંધ અ૦ ઉછાળાભેર;ઉછાળા સાથે.–ળાવું
જના; “લિવર” (૩) કંપ; ધ્રુજારે. –ક વિ૦ ઉચ્ચાલન કરે એવું અ૦િ , -ળાવવું સક્રિ. “ઉછાળવું” નું અનુક્રમે કર્મણિ ને (૨) નવ ઉચ્ચાલનનું સાધન (પ. વિ.)
પ્રેરક. –ળિયું વિ. ગમે તેમ ખરચીને બગાડ કરનારું (૨) નવ