Sarth Gujarati Jodni Kosh

SR No.: 016105
Original Sutra Author: N/A
Author: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publisher: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publication Year: 1967
Total Pages: 950
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 28 MB

Page 146

ઉકેલાવવું]
૧૦૧
[ઉઘાડું
(જેમ કે, ખાટલો, ગાંઠ, ગડી ઈ૦) પાછું છતું કરવું (૨) વાંચવું | ઉગ્ર વિ૦ [ā] આકરું; જલદ (૨) કેદી (૩) બિહામણું (૪) (૩) પૂરું કરવું – નિકાલ કર (૪) ઉઘાડવું ખુલ્લું કરવું જબરું, ગંધા સ્ત્રી, એક જાતની ઉગ્ર વાસવાળી વનસ્પતિ (૨) ઉકેલાવવું સત્ર ક્રિ, ઉકેલાવું અ૦ ક્રિ‘ઉકેલવું'નું અનુક્રમે હિંગ, છતા સ્ત્રી૦. ૦રૂ૫ વિ૦ ઉગ્ર રૂપવાળું. ૦વાણ વિ. ઉગ્ર પ્રેરક અને કર્મણિ
[લિત્ય; વાકચાતુર્ય વાણીવાળું ક્રોધી. ૦શાસન વિ૦ કડક આજ્ઞાઓ આપનારું; ઉક્ત વિ. [સં.] કહેલું; બોલેલું. –ક્તિ સ્ત્રી, કથન (૨) શબ્દલા- કડક અમલવાળું. સેન પું(સં.) કંસના પિતાનું નામ.-ગ્રા ઉખામણ ૧૦ ઉખાડવાનું - દવાનું મહેનતાણું
વિ. સ્ત્રી દીપ્તા શ્રુતિને અવાંતર ભેદ (સંગીત) ઉખડાવવું સત્ર ક્રિટ ‘ઉખાડવું'નું પ્રેરક ઉખેડાવવું
ઉઘડાવવું સકિ. ‘ઊઘડવું'નું પ્રેરક [ઈ૦ની વસૂલાત કરવી તે ઉખડિયો ૫૦ [જુઓ ઊખડવું. તવેથો
[દેવી તે | ઉઘરાઈ(–ત) સ્ત્રી[જુઓ ઉઘરાવવું] મહેસૂલ, કર, સાંથ, દેવું ઉખરડું(–ણું) વિ. ઉઘાડું; ખુલ્લું (૨) ન૦ બીજાની વાત કેડી ઉઘરાણિયે પુત્ર જુઓ “ઉઘરાણીમાં ઉખરડે ! એક જાતનું ઘાસ
ઉઘરાણી સ્ત્રી. [જુઓ ઉઘરાવવુંલેણાની વસૂલાત (૨) લેણાની ઉખાણું વિ૦ (૨) ન૦ જુઓ ઉખરડું
માગણી; તકાદો. [-ચઢવી = ઉઘરાણુ વસૂલ કરવાનું કામ ઘણું ઉખરાટું (૦) વિ૦ ઉખરડું ઢાંક્યા વિના નું; ઉઘાડું
એકઠું થવું; તે કામ કરવાનું બાકી હોવું.]. -ણિયે પૃ૦ ઉઘરાણી ઉખરાંટ (૯) પં. ધાતુના વાસણ પર ઘરાળ
કરનાર. ૦૫–)ઘરાણું સ્ત્રી[દ્ધિવ] ઉધરાણીનું કામકાજ. ઉખળાવવું સત્ર ક્રિ. “ઊખળવું'નું પ્રેરક
–ણું ન૦ લખણ; ફાળો; ફંડ. –ત સ્ત્રી, જુઓ ઉઘરાઈ. તદાર ઉખાઇ ૫૦ ઉખાડેલું હોય તે; પોપડો (૨) ખાડે
વિ૦ ઉઘરાતનું કામ કરનાર ઉખા(એ)ડવું સત્ર ક્રિ. 4. વર્તન, મા. ૩dળ, વિહળ] | ઉઘરાવવું સત્ર ક્રિટ સં. ૩ગ્રહપ્રા. વાહિય હાથમાં લીધેલું] ઊખડવું'નું પ્રેરક – ઊખડે એમ કરવું; એટલું જુદું કરવું (૨) | જુદે જુદે ઠેકાણેથી મેળવી એકઠું કરવું. [ઉઘરાવાવું અ૦ ક્રિ મળ ખેંચી નાંખવું (૩) [લા.] પદયુત કરવું; ઉઠાડી મકવું (૪) | ઉઘરાવવું'નું કર્મણિ નાશ કરે
[અનુક્રમે કર્મણિ અને પ્રેરક | ઉઘલાવવું સત્ર ક્રિ. ‘ઊઘલવુંનું પ્રેરક ઉખા(ખે)ઢાવું અ ક્રિ, વિવું સત્ર ક્રિ. ‘ઉખા(–ખેડવું'તું ઉઘલાવે ૫૦ આનંદને ઉછાળો – ઊભરો (૨) વરઘોડો ઉખાણું ન૦, – પં. [. ઉપાધ્યાની સમસ્યા; કેયડે (૨) | ઉઘાઢ પું. [. ૩ઘાટ, કા. ૩ઘe] આકાશ વાદળાં વિનાનું થઈ કહેવત; દષ્ટાંત
તડકે નીકળે તે (૨) [લા.3 ઉદય; લાભ. [-નીકળ= (વાદળાં ઉખાલપખાલ સ્ત્રી, ઊલટી અને ઝાડે
ઈનું ઢાંકણ ખસીને) તડકો પડવો.]. ૦૫મું વિજડા વિનાનું. ઉખા(–ખે)ળવું સત્ર ક્રિ. [૩. ઉન , મા. ૩વવા= ઉખેડવું] બારું વિ૦ ચોરને ફાવે એવું; ઉઘાડું (૨) ન૦ નાઠાબારી; નાસી (કા.) ઉખાડવું (૨) ઉકેલવું (૩) [લા.) ભુલાયેલું તાજું કરવું; છૂટવાને રસ્તે. ભથે વિ. ઉઘાડા માથાવાળું; માથે ટોપી કે ઉકાસવું. [ઉખા(–એ)ળાવું અ૦ ક્રિક, –વવું સત્ર ક્રિ. તેનું સાડી ઓઢયા વિનાનું. ૦વાસ સ્ત્રી ઉઘાડવું અને બંધ કરવું તે અનુક્રમે કર્મણિ અને પ્રેરક]
ઉઘાડવું સક્રિ. [૪. ડઘાટ, . ૩ઘાટ] ઊધડે એમ કરવું; ઉખેઠ વિ૦ ખેડવાને અગ્ય (૨) અણખેડેલું; વિરાન (૩) પું; | ઉધાડું કરવું; ખોલવું (જુઓ ઉઘાડું). [ઉઘાઢાવવું સક્રિટ પ્રેરક, સ્ત્રી, ઉખાડ; પિપડે. ૦૬ સત્ર ક્રિટ જુઓ ઉખાડવું
ઉઘાડાવું અદ્રિ, કર્મણિ ઉખેઠાવું અ૦ ક્રિ; –વવું સત્ર ક્રિટ જુઓ “ઉખાડાવું'માં ઉઘાડું વિ .૩ઘાડ, જુઓ ઉઘાડવું ખુલ્લું; નહિઢાંકેલું; નહિ ઉખેળવું, ઉખેળાવું, ઉખેળવવું જુઓ “ઉખાળવું'માં
વાસેલું; નહિ બિડાયેલું (૨) નહિ ઓઢેલું પહેલું કે શણગારેલું – ઉગટણું ન પીઠી; ઊગટ [જન્મ (૩) ઊગવું તે; ઉદય | (ઓછું કે પૂરું)નાણું(૩)ચેખું; સ્પષ્ટ, સરળ, સૌને સમજાય તેવું ઉગમ પં. [સં. કામ, કા. ૩મામ ઊગમ; મુળ (૨) આરંભ; (૪) પ્રગટ; છોક; જાહેર સૌની નજર સામે પડેલું; ખાનગી નહિ ઉગમણ સ્ત્રી, પૂર્વ દિશા, –ણું વિ૦ પૂર્વ દિશા તરફનું
તેવું (૫)[લા.3નિર્લજજ; નાણું(જેમકે, ઉધાડી ગાળ)(૬)અરક્ષિત. ઉગમદાસ્ત વિ૦, રસ્તી સ્ત્રી, જુઓ ‘ઊગમદાસ્ત’માં
[ઉઘાડાં ઢાંક્યાં આપવાં = છાનુંમાનું કે ઉઘાડું કાંઈ આપવું (પિરઉગાઢ પું, ઊગવું કે ઉગાડવું તે
સણ ઈ૦) (૨) મનની બધી વાત કહેવી. –કરવું, પાઠવું = ખુલ્લું ઉગાઢવું સત્ર ક્રિ. “ઊગવું'નું પ્રેરક; ઊગે એમ કરવું. [ઉગાડાવું જાહેર કરવું () જાહેરમાં બદનામ થાય કે સૌ જાણે ને વગોવે તેમ
અક્રિ , –થવું સ0 કિ. “ઉગાડવું'નું અનુક્રમે કર્મણિ ને પ્રેરક] કરવું ફજેત કરવું–કહેવું = ખુલું,શરમ રાખ્યા વિના,સ્પષ્ટ કહેવું. ઉગામવું ( ક્રિ. [, ટૂમિ ] મારવા ઉપાડવું. ઉગામવું અ૦ –થવું, પડવું = છતું થવું બહાર આવવું; જણાવું (૨) ફજેત થવું; ક્રિક, –વવું સત્ર ક્રિટ “ઉગામવું'નું અનુક્રમે કર્મણિ ને પ્રેરક] ] વગોવાવું–બોલવું = સાફ સાફ, હોય તેવું કહેવું(૨)બેફામ-ફાટ્યું ઉગાર ૫૦ [ઉગારવું] બચાવ; છૂટકે (૨) બચત; લાભ. ૦૬ બોલવું. ઉઘાડે ચેક, ઉઘાડે છોગે, ઉઘાડે બારણે અ૦ છોક; સ૦ કિ. ‘ઊગરવું'નું પ્રેરક; ઊગરે એમ કરવું; રક્ષણ કરવું; બચાવી ખુલી રીતે જાહેરમાં. ઉઘાડે બરડે= પિતા ઉપર ઝીલવાની લેવું (૨) બચત કરવી. –રાવું અ૦ ક્રિ , –રાવવું સત્ર ક્રિ તૈયારીથી; એકલે હાથે; મદદ વિના. ઉઘાડે માથે = શરમ કે ડર ઉગારવુંનું અનુક્રમે કર્મણિ ને પ્રેરક. -રે ૫૦ જુઓ ઉગાર વગર (સારા નરસા બેઉ ભાવમાં) (જેમકે, ઉઘાડું માથું કરીને (૨) [જુઓ ઊગવું] ચોમાસામાં થતા નાના છોડને સમૂહ; બેસવું =શરમ વિના (અજાણ્યાને ત્યાં જમવા બેસવું). ઉઘાડે ઉગા. [ઉગારે પડવું = બચત થવી; ઉગારા ખાતે જવું.] હિસાબ= ખુલ્લે, એખે, કશી ઘાલમેલ વગરને હિસાબફસો ઉગાડું ઊગવું તે; ફૂલવુંલિવું તે (૨) ચોમાસાને ઉગારે | જોઈ કે સમજી શકે તે સ્પષ્ટ હિસાબ.]