________________
આળપંપાળ]
[આંખ
આળપંપાળ વિ૦ મિથ્યા (૨) સાચું નહિ એવું; આડુંઅવળું(૩) આંકડી (૨) સ્ત્રી એક અથવા બંને છેડેથી વાળેલો સળિયે; કડી; પટામણું (૪) ન૦ આશ્વાસન (૫) ભૂતપ્રેતાદિ
હુક” (૨) ગળ (૩) આંતરડામાં થતી પીડા; ચેક (૪) તાણ આળવણ ન૦ જુઓ આળ] બટ્ટો; બદનામી
[રેગ] (૫) [લા.] સખત વાંધે; વિરોધ; અણગમે. [–આવવી આળવાળ પં; ન [જુઓ આલવાલ] ક્યારે
= તાણ કે ચૂંકનું દરદ થવું કે હેવું. -ચઢાવવી, દેવી = કડીથી અળવીતરું વિમસ્તીખોર;તોફાની.-રાઈસ્ત્રી, અળવીતરાપણું બારીબારણું વાસવું. (પેટમાં) રાખવી = મનમાં વાંધાવચકે કે અળવીતું વિ૦ જુઓ આળવીતરું.
ડંખની લાગણી સંઘરવી; પિ વાંધો વિરોધ સેવવો.] વેંકડી આળસ સ્ત્રી; ન [. માઢ્યસ્થ, . મારÍ] એદીપણું, સુસ્તી. | સ્ત્રી. આંટીઘૂંટી [–આવવી(-૬),-ચઢવી(–વું) =આળસ થવું; સુસ્તી લાગવી. આંકડે (૦) ૫૦ [જુઓ અંકેડો] છેડેથી વાંકે સળિયો; “હુક' -કરવી(–વું) = આળસવું; મંદ કે સુસ્ત થવું. -ખાવી (–વું) (૨) માછલી પકડવાને ગળ (૩) (વીંછી, ભમરી ઈ૦ ને) ડંખ = આળસુ પડયા રહેવું; થા ક ખા. -મરવી = આળસ દૂર (૪)(છ) આંકડે પાડેલે વળ.-અધ્ધર ને અધ્ધર,-ઊંચે કરવા શરીર આમ તેમ મરડવું; અંગમાંથી સુસ્તી કાઢવી.] ને ઊંચે રહે = મિજાજ કે તેર નરમ ન પડ; મગરૂર રહેવું. આળસવું અ૦ ક્રિ. [જુઓ આળસ] આળસ કરવી; મંદ પડવું -માર= ડંખ માર.-મકે મગરૂરી છેડવી; નરમ થવું (૨) બંધ પડવું; અટકી જવું
(૨) જુઓ આંકડો પાડ. આંકડાની સ્ત્રી, જલેબી (પુષ્ટિઆળસાઈ સ્ત્રી આળસવું તે; આળસ
માર્ગમાં). નમક નરમ પડવું; ગર્વ જવે.] આળસાવું અકિં. “આળસવું'નું ભાવવું સક્રિ. તેનું પ્રેરક | આંકડે (૦) ૫૦ [4. મં] સંખ્યા; સંખ્યાની નિશાની (૨) લેણઆળસુ વિ૦આળસવાળું; મંદ; સુસ્ત.[–નો ઢગલો –ને પીર = | દેણને હિસાબ - કાગળ (૩) બિલ (૪) (સુ.) વરને આપવાને જબરું ભારે આળસુ
ચાંલ્લો; પરઠણ, [-કર = લેણદારની રકમ નક્કી કરવી,હિસાબ આળાપવું સત્ર ક્રિટ જુઓ આલાપવું
કર–પાઠ = લખવું (૨) જુઓ આંક પાડે. -સૂકો = આળસું છું. સંસારની આશા-તૃષ્ણા; લાલચ
આંકડે કે નક્કી રકમ લખવી; આંકડે પાડે. બે આંકઠા આળિયું ન૦, - ૫૦ બખેલ; ખાડો (ખાસ કરીને કુવાની | (ભણવા,આવડવા) = ડુંક સામાન્ય (ભણવું,આવડવું).- = દીવાલમાં) (૨) ગોખલો; હાટિયું
પરઠણ કે ચાંલ્લો લે.]. -કાવહી સ્ત્રી, ભરતિયાં નોંધવાને આળી સ્ત્રી (સં. માછી] સનીની અંગીઠી મૂકવાની ઊંચી એટલી પડે.-દાશાસ્ત્ર નવ હકીકતના આંકડા એકત્ર કરવાની, તેનું આળીગાનું વિ૦ આલીગારું; અટકચાળું; તોફાની
વર્ગીકરણ કરવાની અને તેનો ઉપયોગ કરવાની વિદ્યા; “સ્ટેટિઆળું વિ૦ [4. માર્કં, . મત્સ્ય] લીલું; ભીનું (૨) તાજું ઉતરડેલું; સ્ટિકસ'. –ડાશાસ્ત્રી પુ. આંકડાશાસ્ત્રને વિદ્વાન કાચું (ચામડું) (૨).જરા અડકવાથી દુખાવાય એવું (૪) [સર૦ સે. | આંકણ (૦) ૧૦ [આંકવું] આંકવું તે (૨) ઊપણતાં સારું સારું
મા નરમ; પિચું (૫) નવ આળ; તહોમત [‘દુધાળું” અનાજ જુદું પાડવું તે. –ણી સ્ત્રી, આંકવાનું - લીટી દોરવાનું -આળું પ્રચય, નામને લાગતાં ‘વાળું” અર્થમાં વિબનાવે છે. ઉદા૦ સાધન (૨) કસ - કિંમતનો અડસટ્ટો કાડ તે. –ણું ન આંકઆળું ભેળું વિ૦ ભોળું; નિષ્પા૫; બાલિશ (૨) ન૦ બાળક વાનું એજર (સુતારી) (૨)-દાગીના પર ચીતરવાનું સનીનું ઓજાર આ અ૦ એળે (૨) ન૦ + આલય (પ.).
આંકફરક (૦) ૫૦ (અમુક આંકડાના ફરક પરથી) ખેલાતો એક આળેખવું સત્ર ક્રિ૦ જુઓ આલેખવું
પ્રકારને સટ્ટો આળોટવું અ૦ ક્રિ. [સં. માટ] સૂઈને એક ઠેકાણેથી બીજે | આંકલું (૦) નવ કલાનું ફળ. – ૫૦ જુઓ અંકેલ ઠેકાણે એમ ગબડવું; લોટવું. –ણ વિ૦ આળોટવાની ટેવવાળું આંકવણી સ્ત્રી અંકિત કરવું કે આંક નક્કી કરવો તે; “લેટમેન્ટ (૨) ન૦ આળોટવું તે; આળોટવાની તલબ
આંકવું (૨) સક્રિ. [સં. ચં] અકે કે નિશાની પાડવી; માપ આળાવણ ન જુઓ આયણ(જૈન) [ અર્થ બતાવતા ઉગાર દર્શાવતા અકા પાડવા (૨) (લખવા માટે સીધી) લીટી દોરવી આં (આ) અ૦ (ર૦) હાં; એ (૨) ઠીક, ભલે વારુ ઈત્યાદિ (૩) કસ- કિંમતને અડસટ્ટો કાઢો (૪) ડામીને નિશાની આંઉ (૦) અ૦ (ર૦) એક નકાર કે ના પસંદગી સૂચક ઉદ્દગાર પાડવી જેથી ઓળખાય (૫) [લા.] ખાસ કામ માટે નામ પાડી આંક (૦) પં[સં. ] સંખ્યાની નિશાની (૨) ભાવ; મૂલ્ય, કે ફંડ કે રકમ અલગ કરવી (‘ઇયર-માર્ક'); અંકિત કરવું (ફંડ). તે યા તેનું માન બતાવતે અંક; “ઇડેકસ નંબર’. (૩) જાડાઈ કે [અકેલે સાંઢ, ગ =ડામની નિશાની કરી ધરા મુકેલો પાતળાઈ ને હિસાબ (સૂતરનો) (૪) નિશાની (૫) અડસટ્ટો (૬) | -મહાજાનિયે આખલે.] સીમો; હદ (૭) પં. બ૦ ૧૦ ઘડિયા; પાડા. [–કરવા = ઘડિયા | આંકહ (૦) વિ૦ + જુઓ અંકુશ; દાબ ગોખીને તૈયાર કરવા. –કા = સૂતરને આંક નક્કી કરે આકિક વિ૦ [.] અંકને લગતું (૨) આંક - ભાવકે અડસટ્ટો કરે-પાઠ,માંઢ = આંક | આંકે (૯) પં. [સં. ] નિશાનીની લીટી (૨) અડસટ્ટો (૩) કે કિંમત ચા ભાવ નક્કી કરે. બલવા = ઘડિયા (યાદ કરી હદ; નેક.-પાઠ = કે કે નિશાની કરવી.-રાખવો =હદ જવા તે) બોલવા.] ૦ચાળણી સ્ત્રી, ઝીણા છિદ્રવાળી ચાળણી કે મર્યાદા જાળવવી.]
[એથી ઊપજતે શ્વાસ આંક (૧) પું [સં. અક્ષ] ધરી
આંશિયા (૦) ૧૦ બ૦ ૧૦ પાંસળાં (૨) સખત પ્રયત્ન (૩) આંકડાની,આંકઢાવહી,આંકડાશાસ્ત્ર-સ્ત્રી જુઓ “આંકડો'માં | આંખ(૨) સ્ત્રીલિં. અક્ષ] ચક્ષુ; નેત્ર (૨) [લા.) જેવાની શક્તિ; આંકડિયું (૦) વિ. આકડાવાળું; નિશાનીવાળું
નજર (૩) નિઘા; ધ્યાન; દેખરેખ (૪)(કેઈ ચીજનું, આંખ જેવું)
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org