Sarth Gujarati Jodni Kosh

SR No.: 016105
Original Sutra Author: N/A
Author: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publisher: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publication Year: 1967
Total Pages: 950
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 28 MB

Page 126

આમથી ]
આમથી જુએ ‘આમ’ અ॰ માં આમદ,ની,દાની સ્ત્રી॰ [hī.] આવક (ર) પેઢારા; ઊપજ આસનસામન અ॰ સામસામે; માંહેામાંહે; પરસ્પર આમનું વિ॰ જુએ ‘આમ’ અ॰ માં (૨)(આ’મ) સ૦ ‘આનું’ સનું બ૦ ૧૦. (‘આમનાથી, આમનામાં, આમને’રૂપે તેનાં છે.) આમન્યા સ્ત્રી૦ આજ્ઞાપાલન (૨) મર્યાદા; સભ્યતા. [−પાળી, માનવી, રાખવી = આજ્ઞા પ્રમાણે વર્તવું; આજ્ઞા માથે ચડાવવી (૨) મર્યાદાને ભંગ ન કરવેશ – તે સંભાળવી, –માં રહેવું=... ની આજ્ઞા કેમર્યાદા ન લેાપવી, તેને વશ વર્તવું. —રહેવી =મર્યાદા સચવાવી; તેના ભંગ ન થયો.]
|
આમ પ્રા સ્રી॰ જુએ ‘આમ’ વિ॰ માં આમય પું॰ [સં.] રેગ [ પર્યંત રહેનારું આમરણ(—શાંત) અ॰ [ä.] નિંઢગીપર્યં ત (ર) વિ॰ મરણ આમરસ, વસિયું, “સી જુએ ‘આમ’માં આમલક ન॰ [i.] જીએ આમળું આમલ(-ળ)સારા ગંધક પું॰ [સર॰ હિં. માવજીાસારાંધTM] એક જાતના ગંધક (જરા ખાટો હોય છે ને સાફ વધારે હોય છે.) ‘રૅશમ્બિક સલ્ફર’ (૨. વિ.)
આમલી સ્ત્રી॰ [સં. મસ્જિ]] એ નામનું ઝાડ; આંબલી (૨) તેનું ફળ. [—ના બંધ =પાકે (આમલીની ડાળ જેવા) મજબૂત અંધ. --નાં પાનમાં સૂઈ ન્ત = મર, ટળ, દીસતા રહે (એવે અર્થ બતાવે છે.)], પીપળી સ્ત્રી॰ એક રમત, આંબલીપીપળી, [~રમાડવી = ઊંધું-છતું સમાવીને ભરમાવવું, ફાંફાં મરાવવાં, ગૂંચવવું.] [‘આમ’માં આમવર્ગ, આમવાત(-યુ), આમસભા, આમસરા જીએ આમળ સ્ત્રી; ન॰ આંતરડાના ચેક નીચલા ભાગ (૨) જનનનાળ; આંબેલ
૮૧
જો – ૬
Jain uucation International
આમાતિસાર પું॰ [i.] જુએ ‘આમ’ હું માં આમાત્ય પું॰ [i.] અમાત્ય
આમાદા વિ૦ [I.]તૈયાર; તત્પર. —દગી સ્ત્રી॰ તૈયારી; તત્પરતા આમાન્ન ન[ä.] કાચા ચેાખા (ર)બ્રાહ્મણને અપાતું કાચું અનાજ આમાશય ન॰ [ä.] જુએ ‘આમ’ હું માં [વપરાય છે.) આમિક્ષા સ્ત્રી॰ [સં.] દહીં દૂધમાંથી બનતી એક વાની (યજ્ઞમાં આભિખ ન॰+જુ આમિય [જાતના માણસ આમિલ પું॰ [i.] અમલદાર; અધિકારી (૨) સિંધની એક હિંદુ આમાષ ન॰ [.] માંસ (૨) ગલ; લાલચ આમીન અ॰ [હિબ્રૂ, મ.] તથાસ્તુ (અંતનું આશીર્વચન) આમુખ ન॰ [ä.] પ્રસ્તાવના; ઉપેાત આસુત્રિક, આસુષ્મિક વિ॰ [સં.] પારલૌકિક; પરલોકનું આમૂલ અ॰ [સં.]મૂળથી; શરૂથી. -લાય અ॰ મૂળથી ટોચ સુધી આમેજ વિ॰ [I.] સામેલ; ભેળવેલું
આમેદ પું [સં.] આનંદ (૨) સુગંધ
આમ્નાય પું॰[i.]વેદ, શ્રુતિ(૨)સંપ્રદાય; મત(૩)શિષ્ટાચાર; રૂઢિ આમ્ર પું॰ [સં.] આંબા, કુલ(~ળ) ન૦ કેરી. મંજરી સ્રી આંબાની મારેલી ડાંખળી. ૦૨સ પું॰ [i.] કેરીના રસ. ૦૧ન ૧૦ આંબાવાડિયું
આય ન૦ (૫.) જીએ આયખું
આમળવું સ૦ ક્રે॰ વળ દેવા; મચડવું. [આમળાવવું (પ્રેરક)] આમળસારા ગંધક પું॰ નુએ આમલસારા ગંધક આમળિયું ન॰ બાળનું પગનું એક ઘરેણું (જાડા તારને વળ દીધેલું – આમળેલું તે હાય છે (૨) તંતુવાદ્યના તારને ખેંચવાની ખંડી, જે આમળીને તેમ કરાય છે (૩) આંતરડાનું આમળ આપળી સ્ત્રી [સં. મામળ] આમળાનું ઝાડ
આમળું ન॰ [સં. માન] એક ફળ. [આમળા જેવું મીઠું= મેટો ભમરડો; પૂરી નિષ્ફળતા]
આમછું કે આમળિયું કાઢવું = ખૂબ થકવવું કે મારવું આમળેા પું॰ વળ (૨) ટેક; અભિમ!ન (૩) દ્વેષ; ખાર. [–ચઢવા =અમળાઈ ને વળ આવવે (૨) દ્વેષ કે ખાર નીપવા. –દવા =આમળવું; વળ ચડાવવા. –રાખવા = ટક કે દ્વેષનો ડંખ હોવા કે મનમાં સેવવે]
આમંત્રણ ન॰[સં.] ખેલાવવું તે; નાતરું, ૰પત્રિકા શ્રી॰ આમંત્રણ
ત
આપવા માટે મેકલેલી પત્રિકા - કાગળ. —ણા સ્ત્રી॰ આમંત્રણ. -ગુાજ્ઞાપત્ર[+આજ્ઞાપત્ર] ન॰+(ન્યાયાધીશને ત્યાં -- અદાલતમાં આવવાના) આમંત્રણનું આજ્ઞાપત્ર - હુકમ; ‘સમન્સ', આમંત્રનું અક્રિ॰ [તું. આામંત્ર ] એલાવવું; નેતરવું આમંત્રિત વિ॰ [સં.] આમંત્રેલું આમંત્રી પું॰ [સં.] (સભાનું) આમંત્રણ આપનાર; ખેલાવનાર; - આયના પું॰ [ા. જ્ઞાનદ] આઈન; અરીસા
આયના સ્ત્રી॰ +[જીએ આજ્ઞા] આમન્યા આયનિત વિ॰ જુએ ‘ આયન’માં
[‘કન્વીનર’
[આયના
આય સ૦ (૨) વિ॰ (પારસી) આ
આય પું॰ [ä.] લાભ; આવક; ફાયદો (૨) પેદાશ (૩) જનાનખાનાના રક્ષક કે નાજર, ૦કર પું॰ આવકવેરો. દાય પું॰ લેવડ દેવડ; વ્યય પું॰ આવક અને ખર્ચ આય (આ’ય) સ્ત્રી॰ શક્તિ; આંગમણ (૨) હિંમત આય(~)ખું ન॰ [સં. યુષ્ય] આવરદા
આયડુ પું॰ આઢિયા; ગોવાળિયા, −હું ન॰ ઢોરાનું ચરવા જવું તે આયત વિ॰ [સં.] લંબચેારસ (ર) લંબાયેલું (૩) દીર્ધ (૪) પું૦ (ગ.) જાયચતુષ્કોણ (૫) સમકણે; જાયચતુરસ; ‘રેસ્ટૅન્ગલ’. ખાત પું॰ ‘રે ગ્યુલર પૅરેલલાપાઇપ્ડ’
આયત સ્ત્રી॰ [મ.] કુરાનનું વાકય
આયતન ન॰ [É.] રહેઠાણ; સ્થાન આયતા સ્રી પાંચમાંની એક શ્રુતિ (સંગીત)
આયતું વિ॰ [સં. મયત્ન ? ઞાયત ? કે પ્રા. અાયંત =આવતું સર૦ મ. માયતા] અનાયાસે મળેલું; મફતિયું. [આયતા પર રાયતું ભેગાં કરેલાં નાણાંમાંથી ખરચવું તે.] —તારામ પું॰ આયતા – મરતના પર જીવનાર
આયત્ત વિ॰ [i.] અધીન; તાએ
આયદા પું॰ ભાગિયાના ભાગ – મુકરર હિસ્સા
આયન ન॰ [.] (૨. વિ.) વીજ-ભારવાળા પરમાણુ અણુ કે સંયેાજનનું અંગ. ॰વું સ॰ ક્રિ॰ આયન છૂટાં પાડવાં; ‘આયનાઈઝ.’ ૦૮ ન૦ આયન છૂટાં પાડવાં તે; તેની ક્રિયા. માપક ન૦ આયન માપવાનું યંત્ર કે સાધન. ધ્વનિત વિ॰ આયનનની ક્રિયા થયેલું; આયનાયેલું