Sarth Gujarati Jodni Kosh

SR No.: 016105
Original Sutra Author: N/A
Author: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publisher: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publication Year: 1967
Total Pages: 950
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 28 MB

Page 125

આદિક]
[ આમણે
આબ્દિક વિસં.] વાર્ષિક (૨) ન૦ વર્ષે પ્રગટ થતું સામયિક આભિમાનિક વિ. [ä] અભિમાનને લગતું; અભિમાનયુક્ત. આભ ન [સં. મઝ] આ કાશ (૨) વાદળું. [>Gળમાં લેવું, -કી વિ૦ સ્ત્રી
[રી સ્ત્રી, આભીરની સ્ત્રી --ની સાથે બાથ ભીડવી કે બાંય ભરવી = ગજા ઉપરાંત આભીર ૫૦ [4.] આહીર, ગોવાળિ; ભરવાડ (૨) એક છંદ. હામ ભીડવી; ખોટું સાહસ ખેડવું; વધારે પડતી હિંમત કરવી. | આશું વિ. સં. સર્વે મુત, ગા. મમુથ] ચકિત; હિંગ. [–બનવું= -જમીનને ફરક કે ફેર = ધણો મેટ ફરક. –ડીંગણું થવું સ્વર્ગ ચકિત થઈ જવું; સ્તબ્ધ કે દિંગ થવું.] પાસે આવ્યા જે આનંદ થ; ભારે લાભ થવો. –તૂટી પઢવું આભૂષણ ન૦ [] ધરેણું = અતિશય દુઃખ આવી પડવું, –ના તારા ઉખેડવા કે ઉતારવા આભૂત વિ. સં.] ભરેલું; ભરપૂર; સમૃદ્ધ = જુઓ “આકાશમાં. -ને તારા દેખાવા = ખૂબ વિતાડવું. આભેસ બ. વસ] સઢ. [–કરવું=સઢ ચડાવ! –ના તારા દેખવા = સ્વર્ગનું સુખ જાણે મળ્યું એમ લાગવું-તેનો આમેક . હિં. મામો] વાળી લેવું-સમેટી લેવું તે (૨) ગર્વ હોવો; સુખના અને રાજ્યમાં રમવું. -ને તારા ખરવા = ધ્રુપદને ત્રીજે-છેલો ભાગ (૩) કબજે; ભેગવટે. [–વાળ= ભારે ખળભળ મચવી, ઉકાપાત થવે.ના તારા ગણવા = ઊંધ | ઉપસંહાર કરો] ન આવવી; ઉજાગર થવે. -ને (અને) જમીન (ધરતી) એક | આબેગ કું. [i] ઉપભેગ; ભેગવવું તે (૨) ઘેરા વિસ્તાર થવા= આકાશ પાતાળ એક થવા માટે અનર્થ થ – પ્રલય (૩) ધ્રુપદના ત્રણ ભાગમાં ત્રીજો [સંગીત] (૪) સાપની ફેણ થવો. –ને ભ દે = આભ પડતું રોકવું એવું પરાક્રમ કરવું. | આત્યંતર(–રિક) વિ. સં.] અંદરનું; માંહેલું (૨) ખાનગી -પરવું = જુઓ આભ તૂટી પડ્યું. -ફાટવું =ન રેકાય એવું આભ્યાસિક વિસં.] અભ્યાસ– મહાવરામાંથી પરિણમતું (૨) અફાટ કાંઈ થવું. (જેમ કે, વરસાદ, દુઃખ, લેકને સમૂહ) (તે અભ્યાસી. –કી વિ. સ્ત્રી, પરથી આભ ફાટ્યું ત્યાં થીગડું દેવું = અશકયને શક કરવા | આમ [] કા મળ; જળસ (૨) મરડે. ૦રસ ૫૦ પેટને વ્યર્થ ફાંફાં મારવાં.]. ૦ઊઢણ વિ૦ આભમાં ઊડે એવું (૨) પું કાચા મળ.૦૨સી વિ૦ કાચું; અપકa.૦વાત(યુ) j૦ આમને ઘેડાની એક જાત, ફાઠ વિ. આકાશને ફાડી નાખે એવું. લું | લીધે થતો સંધિવા. –માતિસાર પં. [+અતિસાર ] મરડો; ન આકાશ; આભ (૨) વાદળું (૩) દર્પણ (૪) ન૦ (કા.) ઝીણે
સંગ્રહાગી. -માશય ન [+ આશય] જ્યાં આમ રહે છે તે પિટને ગોળ કાચ (કાઠી સ્ત્રીઓ વગેરે વસ્ત્રમાં ચેડે છે તે). -ભાલાડુ ' ભાગ ૫૦.(કલ્પી લીધેલો) માટે ન– ફાયદો (૨) મોટી વાત આશા | આમ સ્ત્રી [૪. માત્ર] કેરી. ૦ચૂર ન- કેરીનો છેદે એનું અથાણું. [કલ્પી લીધેલી] (૩) અશક્ય આશા
૦રસ ૫૦ કેરીનો રસ. ૦રસિયું, ૦૨સી વિ૦ કેરીના રસ જેવું આભડછેટ સ્ત્રી [આભડવું + છેટ-રે.fછત્ત = અડકેલું] અભડાવું આમ અ૦ આ પ્રમાણે (૨) આ તરફ; અહીં. [–તેમ= અવ્યવ- - તે (૨) અમુકના સ્પર્શથી અભડાઈ જવાય તેવી માન્યતા (૩) | સ્થિત રીતે ગમે તેમ (૨) અહીં તહીં. –તેમથી =ગમે તે રીતે રજસ્રાવ અટકાવ (૪) પ્રસવ સમયે એર, લોહી ઈત્યાદિ નીકળે (૨) ગમે ત્યાંથી; અહીંથી તહીંથી. -ને આમ હોય તેમનું તેમ;
[તે કે તે પ્રસંગ જેમનું તેમ.] ૦થી ૮૦ આ બાજુએથી, નું૦ વિ૦ આ બાજુનું. આભડથું ન આભડવું તે (૨) રમશાનયાત્રામાં આભડવા જવું [આમને સૂરજ આમ ઊગ-પૂર્વને સૂરજ પશ્ચિમમાં ઊગ; આભઢવું અક્રિ. [AT. અમ=મળવું; સંગ કરે ઉપરથી 8] સામાન્યતઃ ન બને એવું બનવું.]
અભડાવું; અશૌચ થવું (૨) અડવું. [આભવા જવું =ઈ મરી | આમ વિગ.] સામાન્ય; ખાસ નહિ એવું. જનતા, પ્રજા સ્ત્રી ગયું હોય ત્યાં તેની ઉત્તર ક્રિયામાં – જવું]
સાધારણ લેકે (અમીર ઉમરાવ નહિ). ૦વર્ગે ૦ સાધારણ આભરણ ૧૦ [.] અલંકાર; આભૂષણ; શણગાર
લેકેને વર્ગસમૂહ. ૦સભા સ્ત્રી - આમવર્ગના લોકોની સભા આભા સ્ત્રી [સં.] તેજ; દીપ્તિ (૨) કાન્તિ; શોભા
(૨) તેમના પ્રતિનિધિઓની સભા. ૦સરા સ્ત્રી- સરાઈ ધર્મઆભારણું [i.]ઉપકાર, અફેશાન; પાડ; મહેરબાની.[-માનવે | શાળા (૨) મહોલ્લા વચ્ચેની થ્રી સાર્વજનિક જગા [સુકવણી = આભાર છે એમ બતાવવું કે કહેવું.]. ૦દર્શક વિ૦ આભાર આમચું ન આંબોળિયું (૨) કેકમ (૩) કોઈ પણ ખાટાં ફળની દર્શાવતું. દર્શન ન૦ આભાર માને છે. ૦વશ વિ૦ આભારમાં આમચૂર ન૦ જુઓ “આમ” સ્ત્રી માં આવેલું; આભારી. ૦વશતા સ્ત્રી૦. સૂચક વિ૦ આભાર | આમ જનતા સ્ત્રીજુઓ “આમ” વિ૦ માં સૂચવતું. -રી વિ૦ આભાયુક્ત. [...ને આભારી હોવું =.. આમટ વિ. [સર૦ મ. સંવ ખાટું. –ટી સ્ત્રી [મ.] (દખણ ને લઈને થવું; (તે) કારણરૂપ હોવું. ...નું આભારી હેવું = ઢબની) આમલીના પાણીની કદી કેદાળ – પુંજુઓ આમળા –ના આભાર કે ઉપકાર તળે હોવું; –નું કૃતજ્ઞ હોવું]. આમણ (ણ) સ્ત્રી, આંતરડાને છેડાને ભાગ; આમળ(૨) પૈડાને આભાલાડુ છું. જુઓ “આભમાં
એક ભાગ. [–છટકાવવી =(સુ) દમ કાઢ; ખૂબ રગડવું.]. આભાસ પું[સં.સદશ્ય બે વસ્તુ વચ્ચે સરખાપણાને દેખાવ | આમણ –ણુ કૃપ્રત્યયઃ કિટ પરથી અનુક્રમે ન૦ ને સ્ત્રી બનાવે. (૨) ભ્રમ ખટ દેખાવ (૩) ઝાંખો પ્રકાશ (૪) [પ્ર.] ભ્રામક | તે ક્રિયા કે તેની મહેનત મજારી એવો અર્થ બતાવે છે. ઉદા. હેતુ; હેવાભાસ. –સી વિ૦ દેખાતું; પ્રકાશતું (૨) ખોટું દેખાતું; પીંજામણ –ણી આભાસવાળું (૩) –ના સરખું દેખાતું
આમદૂમણું વિ૦ આભારથી દબાયેલું (૨) હતાશ આભિચારિક વિ. [ā] અભિચારને લગતું
આમણત્વલ –ળ)સારે ગંધક ૫૦ જુઓ આમલસારે બંધક આભિજાત્ય ન૦ [ā] કુલીનતા; ખાનદાની (૨) શ્રેષ્ઠતા; સૌંદર્ય | આમણે (આમ) સ૦ આ માણસે (ત્રીજી વિ. ‘આ’નું બ૦ ૧૦)