Sarth Gujarati Jodni Kosh

SR No.: 016105
Original Sutra Author: N/A
Author: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publisher: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publication Year: 1967
Total Pages: 950
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 28 MB

Page 118

આડુંઅવળું]
૭૩
[આત્મ
વાંકાબેલું, બેટાબેલું. અવળું વિ૦ (૨)અ આડું અવળું; આણવી તે તેડું(૨)કન્યાને સાસરે વળાવતાં કરાતી રીત,કરિયાવર. આમતેમ; ઊંધું-છતું; આઘું પાછું (૨) [લા.] કશા ક્રમ કે નિયમ | [-આવવું= વહુને સાસરેથી તેડું આવવું–તેને વળાવવાનું કહેણ વગરનું; ઢંગધડા વિનાનું (૩) ખોટું; . [–લેવું=ખૂબ આવવું. –કરવું = આણું મોકલવું (૨) આણું વાળવાની રીત ધમકાવવું, વઢવું (૨) લાંચ ખાવી]. ૦ઊભું વિ૦ આડું અને ઊભું; કરવી.–મોકલવું-વહુને સાસરે આણવા તેડું મોકલવું. -વાળવું લાંબું ને ઊભું. (તે)ડું વિ૦ (૨) અ૦.આડુંઅવળું વાંકુંચૂકું; =કન્યાને સાસરેથી આણું આવ્યું તેને વળાવવી. આણે આવવું, ઊલટું સૂલટું. ૦૮ વિ૦ આડુંઅવળું; ઊંધુંચતું (૨) ન૦ તેવી જવું = આણું કરવાને માટે આવવું, જવું.]. –ણત વિ.સ્ત્રી વાત. –ડે અ૦ વચમાં (૨) સામે; વિરુદ્ધમાં. –ડે દહાડે અ (કા.) આણે વળાવાતી કે આણું કરી પાછી આવતી.–ણાસુખડી અમુક દિવસ સિવાય બીજે કઈ વખતે (૨) ટાણું કે તહેવાર સ્ત્રી, આણ વખતે અપાતી મીઠાઈ વગેરેની ભેટ. [આપવી સિવાયના હરકઈ દિવસે
= રજા આપવી] આડેધ(–ડે) અ૦ ધડે રાખ્યા વિના; જેમ આવે એમ આણે (આણે.) સ૦ આ માણસે (ત્રીજી વિભક્તિ, ઉદા૦ આણે આડે અટકાવ; વિષેધ (૨) આડ; હઠ; આડાઈ
મને માર્યો) (બ૦ ૧૦ આમણે) (૨) આનાથી (કરણ અર્થે આડે આંકj૦ સીમા; અવધેિ (જુઓ “આડુંમાં)
આ'ની ત્રીજી વિ૦) આડો ખોબો પુત્ર અડધે ; પિશ
આણે વાણે અ૦ જ્યાં ત્યાં આડેહાઈ સ્ત્રી (ક.) જુઓ આડાઈ
આતતાયી વિ. [ā] મહાપાપી (૨) ખૂની આડેઢિયે પં. એક જંગલી જાતને માણસ
આતપ j૦ [.] તાપ. ૦ત્ર ન છત્તર; છત્રી આડેધડ વિ. સાવ આડું-નિયમ બહારનું
આતમ ૫૦ આત્મા (૫). ૦તા સ્ત્રી આત્મતા (પ.). ૦પ્યાનું આપુ ન૦ (કા.) કોઈના કામમાં મદદ કરવી તે (૨) આડકતરી વિત્ર આત્મા મેળવવા માટે તરસ્યું; જિજ્ઞાસુ. ૦મૂળી સ્ત્રી, સૂચનાથી અમુકની વતી કામ કરી આપવું તે
એક ઔષધિ, ધમાસો. શલ્ય નવ એક વનસ્પતિ; શતાવરી. આશપાડોશપું [જુઓ અડોશપડોશ] આરપાસને રહેઠા- 1 -મા (૫) આત્મા. ૦રામ પં૦ આત્મા [ દિવસે લીપવું તે
ણને ભાગ - લત્તો (૨) આસપાસ રહેનારાઓને સમહ; આસ- | આતર્પણ ન. [૪] ખુશ કરવું તે (૨) સંતુષ્ટ કરવું તે (૩) ઉત્સવને પાસને વસવાટ (૨) સ્ત્રી નજીકની – પાસેની બાજુ
આતવાર પું. [જુઓ આદિત્યવાર] રવિવાર આડેસીપાડેશી ; ન આડોશપાડોશમાં રહેનારું તે આતશ(-સ) j૦ [. માતિરા] અગ્નિ (૨) બળતરા (૩) ઇંધ. આ૮ પં. ઢગલો (૨) પૂંજી (૩) રઈ માટે કરેલો છાણાના ૦૫રસ્ત વિ. અગ્નિપૂજક (૨) પં. પારસી. બહેરામ [. કકડાને ઢગલો
વઢામ] ૫૦ પારસીઓની અગિયારી. બાજી સ્ત્રી, દારૂખાનું આટક ૫૦; ન [] આઠ શેર અનાજમાય તેવડું લાકડાનું માપ ફેડવાની વિવિધ બનાવટે; આગખેલ–શિ–સિ)યું વિ૦આતશ આહક સ્ત્રી, તુવેર
[પ્રેરક) -અગ્નિના રંગનું. –શિ–સિ) પુંઆગિ. –ી(ન્સી) આઢવું અ ક્રિ(ઢેર) ચરવા – રખડવા જવું (આઢવવું સક્રિ) વિ. અગ્નિયુક્ત; ગરમ (૨) ગરમ સ્વભાવનું (૩) સખત આગ આઢિયે ૫૦ રૂની વખાર રાખનાર વેપારી (૨) ગોવાળિયો સહન કરી શકે તેવી (શીશી) આ૦૦ વિ૦ [] ધનવાન (૨) ભરપૂર. ઉદા... “ગુણાઢય’ આતંક . [] વ્યાધિ; રોગ (૨) ભય; ડર -આણ પ્રત્યયઃ ક્રિટ પરથી નવ બનાવે. ઉદા૦ જોડાણ; લખાણ | આતા ૫૦ બ૦૧૦ (જુઓ આતો) દાદા; પિતા (૨) અ [સર૦ આણ (ણ) સ્ત્રી [સં. માશા] આજ્ઞા; દુહાઈ (૨) મનાઈ; શપથ | મ. માતi] હવે (૫). ૦જી પુંદાદાજી; પિતાજી (૩) ઢંઢેરે. [–દેવી = (દેવ દેવી ઈન્ટ નું નામ દઈ) મનાઈ કરવી. આતાપ . [. માત]+ આપ; તડકે (૨) ઘામ; બફાર -કરવી, વર્તવી = હુકમ કે સત્તા ચાલવી.–ફેરવવી, વર્તાવવી | આતિથેય, આતિથ્ય ન૦ સિં] પોણાચાકરી
આણ ફરે એમ કરવું; ઢંઢેર ફેલાવ... દાણુ સ્ત્રી- દાણ- આતિથ્ય-શીલ વિ૦ [4] આતિથ્ય કરે એવું. છતા સ્ત્રી કર વસૂલ કરવાની સત્તા (૨) અધિકાર; સત્તા
આતિવાહિક વિ૦ [ā] સૂક્ષ્મ શરીરને પરલોક લઈ જવાના કામઆણપાણ(ણ, ણ) સ્ત્રી [પાણીનું હિત] આના, પા આને | માં નિમાયેલું (૨) ન૦ પવન કરતાં પણ વિશેષ ત્વરિત ગતિવાળું ઈત્યાદિ દર્શાવનારી આડી ઊભી લીટીઓ. ઉદા ૦ ૦ાા સૂક્ષ્મ શરીર (સાંખ્ય) આણવું સત્ર ક્રિ. [સં. માની] દૂરથી લાવવું; જઈને લાવવું આતી સ્ત્રી [આતો'નું સ્ત્રી ૦] દાદી આણંદ !૦ + જુઓ આનંદ. –દી વિ૦ + આનંદી
આતા(–થી)પોતી(૮થી) સ્ત્રી [મયે+fiા. પોત€ પરથી ?] આથ; આણંદકંકણ ન૦, આણંદદે !૦ + જુઓ અનંતરે પંછ. [–ને ધરમ લગેટી=પૂંજી હોય થોડી ને વધુ હેવાને આણઆણ(ણ) સ્ત્રી ઉપરાઉપરી બધેથી આપ્યા કરવું તે ડોળ કર (એ ભાવમાં બોલાય છે.)] આણત,આણાસુખડી જુઓ “આણુંમાં [ગોર-ગોરાણી | આતુર વિ. [i] –થી પીડાતું; દુઃખી (૨) અધીરંઆકળું (૩) -આણી પુંલ્લિંગ પરથી સ્ત્રીલિંગ બનાવતો એક પ્રત્યય. ઉદા... | ઉત્સુક. ૦તા સ્ત્રી, ૦૫ણું ન૦. સંન્યાસ પુંમરતી વખતે આણી સ૦ + આ. ૦આણી સ૦ +આ, આ. ૦ર,૦ગમ, લીધેલો સંન્યાસ
[પુત્ર (૩) દાદે (કા.) તરફ,૦૫, બાજુ, મગ,મેર અ૦ આ બાજુ. ૦પાર અ૦ | આતે ! [1. માત્મ7] આત્મા જેવો પ્રિય પુત્ર (૨) પાટવી આ પાર કે બાજુ. ૦પેર અ આ રીતે
આદ્ય ન૦ [૩] એક વાઘ આણું ન [ä. માનયન] પિયરથી વહુને વિધિસર સાસરે વળાવી | આત્મ [4] તપુરુષ સમાસના પૂર્વપદ તરીકે “આત્મા કે પોતાની