Sarth Gujarati Jodni Kosh

SR No.: 016105
Original Sutra Author: N/A
Author: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publisher: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publication Year: 1967
Total Pages: 950
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 28 MB

Page 112

આકાશગંગા]
[આખાબેલું
જવું છે. બંને મી આકાશમાં રાતે અસંખ્ય વાંદરાઓને સ્વભાવવાળું; “ઍસિવ’ જે લાંબો સફેદ, ચળકત પટ દેખાય છે તે. ૦ગામી વિ૦-આકાશ- આનંદ ન. [૪] દન; વિલાપ. –દિત વિ૦ આકંઠ કરતું માં ફરનારું (૨) દિવ્ય. ૦ચલી સ્ત્રી આકાશમાં ઊંચે જવાથી આકાંત વિ૦ [.] ઘેરી લીધેલું; જીતી લીધેલું (૨) પગ નીચે વાટેલું કેઈમટી ચીજ ઘણી જ નાની દેખાય છે તે (૨) મદારીની એક (૩) એળગેલું [નિંદા (૩) ગાળ (૪) ઠપકે (૫) શાપ રમત (૩) એક પક્ષી. દીપ(-) j૦ માણેકઠારી પૂનમથી આક્રોશ છું. [૪] ઘાંટો પાડીને બોલવું-રડવું તે (૨) આક્ષેપ દેવદિવાળી સુધી ઝાડ ઉપર કે અગાસીમાં ઊંચા થાંભલા ઉપર આક્ષિપ્ત વિ૦ [૪] નાંખેલું; ફેકેલું (૨)ઝુંટવી લીધેલું (૩) મુંઝાયેલું લટકાવાતે દી(૨)અધ્ધર લટકતે દી. ૦૫થ આકાશને | (૪) નિદાયેલું (૫) ૫૦ સંગીતમાં એક અલંકાર માર્ગ. ૦૫૫,૫૫વત જુઓ આકાશકુસુમ, વત્ ભાષણ | આક્ષેપ ૫૦ [.] ફેંકવું તે (૨) લગાડવું, ચેપડવું, ઘસવું તે (૩) નવ આકાશ સામે જોઈને ઈશ્વરને ઉદ્દેશી કાંઈ બોલવું તે; | આરોપ (૪) વાધે (૫) ઝૂંટવી લેવું તે (૬) નિંદા (૭)એક અલંકાર ઈશ્વરપ્રાર્થના. ૦ભાષિત ન રંગભૂમિ બહારની કોઈ વ્યક્તિ સાથે કે જેમાં જે કહેવા ધાર્યું હોય તે દેખીતી રીતે ખાઈ જવાય છે જાણે વાત કરતા હોય તે રીતે નટે કરેલી ઉક્તિ. ૦મંડલ(–ળ) યા તેનો નિષેધ થાય છે. (કા. શા.) ૦ક પુત્ર આરેપ મુકનાર; ૧૦ પૃથ્વી ઉપરથી દેખાતું આખું આકાશ; ખગોળ. ૦માર્ગ ૫૦ નિંદક, ૦ણ ન૦ આક્ષેપ મૂકે તે; આળનું આપણ–પાક્ષેપી આકાશમાંને રસ્તો. મુનિ પું. ઊંચું મેટું રાખ તપ કરનાર સ્ત્રી આક્ષેપ સામે પ્રતિઆક્ષેપ-એમ થયા કરવું તે (૨) ઊંટ, વ્યાન ન૦ વિમાન. વ્યાવી, થાની પુંવિમાની; આક્ષેભ ૫૦ [ā] ક્ષેભ [ટિચાવું (૩) લડી પડવું વિમાનમાં વિચરનાર. ૦૧લી સ્ત્રી એક વનસ્પતિ; અમરવેલ. આપવું એ ક્રિ. [4. માલ્વ ] રખડવું (૨) ઠોકર ખાવી; ૦વાણી સ્ત્રી, દેવવાણી (૨) રેડિયેની વાણી. ૦વાસી વિડ| આખડિયું ન૦ [જુઓ આખડવું] ઠોકર ખાઈને પડી જવું તે આકાશમાં રહેનારું (૨) પં. દેવ. ૦વેલ સ્ત્રી આકાશવલી. આખડી સ્ત્રી બાધા; માનતા. ૦વૃત્તિ વિ૦ વરસાદ ઉપર જ જેના જીવનને આધાર હોય તેવું આખન પું[] ખોદવાનું ઓજાર–કેદાળી પાવડે (૨) સ્ત્રી અસ્થિર પેદાશવાળો ધંધે (૩) ઈશ્વર આપે તે ઉપર આખર !૦ અક્ષર (પ.) (૨) [.] પાવડો (૩) ખાણમાં કામ ગુજારો કરે છે. સ્થ વિ. આકાશમાં રહેલું. ૦ફટિક ૫૦ કરનાર - ખાણિયે કરા.—શિકા સ્ત્રી અગાસી. –શિયું વિ. જેના પાકને આધાર આખર સ્ત્રી [મ. માહિર] અંત (૨) અ૦ અંતે. [-આવવી વરસાદ ઉપર હોય એવું (૨) ન૦ ઘઉંની એક જાત. –શી વિ. =પૂરું થવું, છેડો દેખાવ કરવી =હદ કરવી; છેલ્લી હદે જઈ ને આકાશનું કે તેને લગતું (૨) દિવ્ય. –ીય વિ૦ જુઓ આ કાશી વર્તવું.]. ૦ઘડી સ્ત્રી છેલ્લી ઘડી (૨) મોતને વખત. ૦નામું નવ (૨)[લા.] આકાશ જેટલું ઊંચું કે અતિ ધણું–શે અ૦ આકાશ આખરી નિર્ણય કે કહેણ યા તેનું ખત; “અલ્ટિમેટમ'. સમ ભણી જોઈને (રંગભૂભિ પર આકાશભાષિત બતાવવા વપરાતું પદ) સ્ત્રીમેમને પાછલે – છેલ્લો ભાગ. ૦સરવાળે અવે છેવટે; આકાંક્ષા સ્ત્રી [.] ઇચ્છા; આશા (૨) [વ્યા.] સાંભળનારને પરિણામે, સાલ સ્ત્રી વર્ષને છેલ્લે ભાગ અથવા વખત (૨) બીજા પરની અપેક્ષા રહે એવી પ્રથમ પદની અપૂર્ણતા. –ક્ષિત મરણનો વખત. -રી વિ. આખરનું અંતિમ. -રે અ. છેવટે વિ૦ ઇચ્છેલું. –ક્ષી વિ૦ કાંક્ષી; આકાંક્ષા રાખનારું
(૨) નિરુપાયે આકિલ વિ. મ.] આકેલ; અક્કલવાળું; બુદ્ધિશાળી
આખરવું સ૦ ક્રિ૦ અધરકવું. –ણુ ન૦ મેળવણ; અધરકણ આકીન પુનમ, યકીન] શ્રદ્ધા. ૦દાર વિ૦ કીનવાળું આખર-સાલ, આખરી, આખરે જુએ “આખરમાં આકીર્ણ વિ૦ [i.] વ્યાપ્ત; પથરાયેલું (૨) સંકુલ
આખલા ઉધામી, આખલિયું જુઓ “આખલે'માં આકુલ(–ળ) વિ. સં.] અસ્વસ્થ; ગભરાયેલું. તે સ્ત્રી૦. | આખલો છું. [સં. અક્ષત - આખું પરથી ?] સાંદ્ર; ખસી ન કરેલ વ્યાકુલ(–ી) વિ. ખૂબ ગભરાયેલું
એલ. લાઉદ્દામી જી. આખલા જેવું તફાન; ધિંગામસ્તી. આકુંચન ન [] સંકેચ. આકુંચિત વિ. [i] સંકુચિત નલિયું નવ નાનો બળદ આકૃત ન૦, તિ શ્રી. ઇરાદે આશય; વિચાર
આખવું સત્ર ક્રિ. [. માથા] ભાખવું; કહેવું (૫) આફર ન૦ (કા.) શક્તિ; તાકાત (૨) ર્તિ; ચેતના
આખળ(–ળી) સ્ત્રી, પથ્થર ઘડવાની જગા (કા.) આલું નવ આકડાનું ઍડવું; આ કાદોડી
આખળિયે પુંછે. આડણી આકૃત વિ. [સં.] (પ્રાયઃ સમાસમાં) આકારનું. ઉદા. મકરાકૃત આખળી સ્ત્રી, જુઓ આખળ આકૃતિ સ્ત્રી[] આકાર (૨) મૂર્તિ (૩) રેખાથી દોરેલો આકાર આખલ [.] (સં.) ઇદ્ર આકૃષ્ટ વિ. [.] આ કલું; ખેંચેલું
આખા S૦ બ૦ ૧૦ [સં. અક્ષત] અક્ષત; વણભાગેલા ચોખા. આકેબત સ્ત્રી [મ, માલિત] જુએ અકબત
[જેવઢાવવા= ભૂત કે શું વળગ્યું છે તે જોવા ચોખા નંખાવવા; આકેલ વિ. [મ. મા]િ જુઓ આકિલ
નાંખવા =(જતિ ભૂવાએ) ચેખા નાંખી તે વડે વળગણ વિષે આકલિયું ન જુએ આભૂલું
તપાસવું.] આમ કું. [] પરાક્રમ (૨) ચઢવું તે (૩) પગરણ (૪) આગ્રહ આખાખાઉ વિ૦ જુઓ “આખુંમાં (૫) ધોરણસર ચાલવાને માર્ગ. ૦ક વિ૦ આક્રમણ કરનાર. ૦ણ આખા +જુઓ આષાઢ. ૦ભૂતી વિ. અષાઢમાં થયેલું નવ ચઢાઈ હુમલો (૨) પરાક્રમ (૩) ઉત્કર્ષ ૦ણકાર | (૨) પુંછ ધર્મઢેગી; ધુતારે. –ડીલું-હું વિ૦ અષાઢને લગતું જુઓ આક્રમક. ૦ણુશીલ, ૦ણાત્મક વિ૦ આક્રમણ કરવાના | આખાબેલું વિ૦ જુઓ “આખું” માં
[ કુંડળ