________________
સોમ
૨૯૯
સમક
ચન્દ્ર તે જ. એની માનું નામ મનસ્વિની. એને પુત્ર છે અને ઋષિઓ પીતા. એ એ માદક હતું કે વર્ચા. ભાર૦ આ૦ અ૦ ૬૬-૬૭. • અહી વિચા- બ્રાહ્મણ સિવાય બીજા એને જીરવી શકતા નહિ. રવાનું એ છે કે જો આ અત્રિપુત્ર હેઈસેમવંશને સેમ (૯) કુબેરનું નામાન્તર; એ ઉપરથી ઉત્તર સ્થાપનાર હેય તે બુધ એ આને જ પુત્ર; અને દિશાનું નામ સૌમ્ય પડયું છે. જે બુધ અને પુત્ર હોય તે એ રોહિણીની કૂખે સમેક સોમવંશી પુરુકુલેત્પન્ન પાંચાળ વંશના થયેલે એ પણ સ્પષ્ટ છે. રોહિણું પ્રાચેતસ દક્ષની સહદેવ રાજાને પુત્ર. એને જે સ્ત્રીઓ હતી. પણ સત્તાવીસ કન્યામાંની એક છે. ત્યારે આ સત્તાવીસે પુત્ર માત્ર એક જ તું નામ હતું. એક વખત કન્યાનો પતિ હેવો જોઈએ, કેમકે પ્રાચેતસ દક્ષે આ પુત્રને કીડી કરડી તેથી એને ઘણી વ્યથા રોહિણી સહિત બધી કન્યા એકને જ પરણાવી થઈને મરવા જેવો થઈ ગયે. આ ઉપરથી રાજાને હતી. આ બધા ઉપરથી સોમમંડળાધિપતિ આ જ ઘો શોક થયે અને મનમાં આવ્યું કે આ એક હેવો જોઈએ. લિંગપુરાણ પ્રમાણે તે ધર્મ ઋષિને પુત્ર તે વાંઝિયા જેવું છે. આંધળાની એક પુત્ર સેમ સેમમંડળાધિપતિ હતા એમ જણાય છે. આંખ કહેવાય. એવામાં ત્યાં એક બ્રાહ્મણ હતા. આ શી રીતે બને ? એમ જણાય છે કે જેમ ચાલુ તેણે રાજાને કહ્યું કે, જો તારે બહુ પુત્રો હેવાની મન્વેતરમાં પ્રત્યેક જુદા જુદા આદિત્ય સૂર્ય- ઈચ્છા હોય તે તું આ પુત્રને પશુ છે એમ કલ્પી મંડળાધિપતિ હોય છે તેમ સમમંડળના ઉત્તર હું તને કહું એ પ્રમાણે એને અગ્નિમાં હોમ. અને દક્ષિણ અયનમાં સોમમંડળના અનુક્રમે જુદા - પછી એમાંથી જે ધુમાડો નીકળે તે તારી સોએ જુદા અધિપતિઓ હોય- એક ઉત્તરાયનનો અને એક સ્ત્રીઓના નાકમાં જવા દે. એથી એ બધીઓને દક્ષિણાયન – અને લિંગપુરાણમાં માત્ર એક ગર્ભ રહી તેમને દરેકને અકકેકે પુત્ર થશે. એ વિવસ્વાન આદિત્યનું એકલાનું જ નામ આપ્યું ઉપરથી રાજાએ બ્રાહ્મણને કહેવા પ્રમાણે કર્યું છે તેમ અષ્ટવસુઓમાં પણ એક વસુ પ્રધાન કહ્યો એ જ તું પૃષત નામે પ્રસિદ્ધ હતું અને એને હેય, એમ હોવું સંભાવ્ય છે. આ સેમને ભદ્રા અને પુત્ર તે દ્રુપદ રાજા હતા.
સ્ના નામે બે કન્યાઓ હતી. ભદ્રા એ ઉતથ્ય કેટલીક કાળ પછી આ બ્રાહ્મણ અને રાજા થોડી ઋષિને અને ત્રના એ વરુણપુત્ર પુષ્કરને મુદતને અંતરે મરણ પામ્યા. રાજા સ્વર્ગમાં ગયે પરણી હતી.
અને બ્રાહ્મણે નરકમાં પડે. સ્વર્ગમાં ગયા પછી સામ (૫) સમદ્રમથન કાળે તેમાંથી નીકળેલે ચન્દ્ર કે રાજાને આ વાતની ખબર પડી. એ તરત જ આ ચન્દ્રને શંકર ભગવાન ભૂષણરૂપે પિતાને યમની પાસે ગયો અને તેને વીનવીને કહ્યું કે આ જટાજુટ ઉપર રાખે છે.
બ્રાહ્મણને આવી દશા પ્રાપ્ત થવાનું મૂળ કારણ સમ (૬) પાર્વતી સહિત શંકર ભગવાનનું એ હું પોતે છું, માટે એને સ્વર્ગમાં મોકલે. એની યુગનું નામ.
તથી નરક યાતના હું ભોગવીશ. પણ યમે કહ્યું સોમ (૭) એ નામને એક વેલો. યજ્ઞ વખતે કે, “જેનું તેનું પાપ તેણે પિતે જ ભોગવવું જોઈએ એના રસની જરૂર પડે છે. | ભાર૦ શાં૦ ૧૬૩-૫ પણું તું તારે મોઢે કહે છે કે એને સાંસર્ગિક • N, O. Asclepideacoe Asclepias acida, પાપી હું છું, તે એ પાપને કેટલેક હિસ્સો સંદ અવતાને હેમ'. ખરસાણીના કુટુંબની તારે પણ ભોગવવો જોઈએ.” આ ઉપરથી પિતે વનસ્પતિ..
સ્વર્ગમાં ન જતાં રાજા ત્યાં જ રહ્યો. એણે સોમ (૮) સાત અંકસંજ્ઞાવાળા સોમમાંથી બનાવવામાં બ્રાહાણુનું અડધું પાપ એને ભોગવવા દઈ. આવતું પેયવિશેષ. સમરસ યજ્ઞમાં દેવોને અર્પતા બાકીનું અડધું પોતે ભોગવ્યું. ત્યારબાદ સમક