________________
શિખંડી
૨૦૮
શિખવાહન
હતો; છતાં આપ યુદ્ધ સારુ સૈન્ય લઈને પાછા રહીશ. એના મરણ પછી તું પૂર્વવત પુરુષ થઈશ. આવ્યા. ભલે, સારું કર્યું. મારી તરફથી યુદ્ધની ને આમ કહીને કુબેર ત્યાંથી ગયા પછી પૂણકર્ણ નથી. હું તૈયાર જ છું પણ કેવળ તમારી કન્યાના વનમાં રહેતો હતો, તેવામાં શિખંડી ત્યાં આવ્યો. જ વચન પર વિશ્વાસ રાખીને વર્તન ન કરતાં, પહેલાં એણે યક્ષની પ્રાર્થના કરીને આભાર માને કહ્યું આપે બીજી સ્ત્રી મારફત તમારા જમાઈની સ્થિતિ કે મારું કામ સર્યું. હવે તારું પુરુષત્વ પાછું વિષે ખાતરી કરી લીધી હેત તો સારું એમ આપવા હું આવ્યો છું. શિખંડીની વાણી સાંભળી કરવાથી અને પક્ષને ઠીક પડશે. આ ઉપરથી યક્ષે બધી બનેલી હકીકત એને કડી. પિતાને થયેલા હિરણ્યવર્માએ કેટલીક સ્વરૂપવાન તરુણીઓ પાસે કુબેરના શાપની વાત કરીને કહ્યું કે હવે તું તારા શિખંડીના પુરુષત્વને અંગે પરીક્ષા કરાવી. પેલી નગરમાં જા અને સ્વસ્થ રહે. મને વચન આપ્યા સ્ત્રીઓએ પરીક્ષા કરીને શિખંડી જોઈએ એવો પ્રમાણે તું મારું પુરુષત્વ પાછું આપવા આવ્યો પુરુષ છે એવો નિર્ણય કરીને હિરણ્યવર્માને જાહેર
તેથી મને સંતોષ થયો છે. આટલું સાંભળતાં જ
શિખંડી આનંદ પામ્યો. એણે પિતાને નગર આવીને કર્યું. હિરણ્યવર્મા આ જાણુને ઘણે લાજ પામે.
આ વાત દ્રુપદને કરી અને પોતે આનંદ કરવા પિતાની કન્યા પર ગુસ્સે થઈને એણે વિનયપૂર્વક
લાગે / ભાર ઉદ્યોગ અ. ૧૮૮-૧૯૨. નગરમાં આવીને દ્રુપદની ક્ષમા માગી. પિતાના
ડા રાજ્યકાર્યમાં બહુ સમજુ હોઈ જમાઈને વસ્ત્ર, અલંકાર, હાથી, ઘેડા, રથ ઇત્યાદિ
શસ્ત્રાસ્ત્રમાં પણ નિપુણ હતો. એને તુંબર નામના યક્ષે અનેક વસ્તુઓ આપી સંતોષ પમાડે. પછી
આપેલી ઘેડાની જોડી એ રથે જોડો. દુપદની દ્રુપદની આજ્ઞા લઈ પિતાને સ્વદેશ ગયે. અહીં
સાથે જ પાંડવોના પક્ષ તરફથી એ ભારત યુદ્ધમાં શિખંડી પોતાની સ્ત્રીની જોડે ઉત્તમ પ્રકારે સુખને
સામેલ થયા હતા. એના બાણથી જ ભીમ ઉપભેગ કરવા લાગ્યું. થોડા સમયમાં એને ક્ષત્રદેવ, પડ્યા હતા. ક્ષદેવ વગેરે પુત્ર પણ થયા.
ભારતના યુદ્ધના છેલ્લા એટલે અઢારમે દિવસે પિતાની અણી સચવાયા પછી પૂણાકર્ણને
એ તંબુમાં નિદ્રા લેતો હતો. અશ્વત્થામાએ તંબુમાં આપેલા વચન મુજબ તેનું પુરુષત્વ તેને પાછું
જઈને અનેક વીરોને સૂતેલા જ કાપી નાખ્યા તેમાં આપવા શિખંડી વનમાં ગયો. પરંતુ ત્યાં તો કાંઈ
શિંખડી પણ મરા. શિખંડીનું મૃત્યુ થતાં જ ઓર જ બનાવ બન્યો હતો. બન્યું એવું કે પોતાનું પરષત્વ શિખંડોને આપી પિતે સ્ત્રી બનીને ધૂણ- શિખાઝીવી ત્રગડાની સંજ્ઞાવાળા અંગિરા કુળને
સ્થણાકર્ણ પૂર્વવત્ પુરુષ થયે ભાવ સૌપ્ત સ૦ ૮. કર્ણ પિતાના વનમાં ગુપ્ત રહેતો હતો. એક વખત એક ઋષિ. કુબેર પિતે એ વનમાં અકસ્માત આવી ચઢયા. શિખાવત ત્રગડાની સંજ્ઞાવાળા ભગુ કુળને એક પતે સ્ત્રી બની ગયો હતો સબબ પૂણકણું કુબેરની ઋષિ. હજુરમાં ગયે નહિ. એ ઉપરથી કુબેરે એને શિખાવત એક ગંધર્વ. શોધવાને દૂત મોકલ્યા. તેમણે એને ખેળી કાઢી, શિખાવત (૨) એક યક્ષ / ભાર૦ ૦ ૧૦–૧૮ આવીને સઘળી સવિસ્તર હકીક્ત કુબેરને વિદિત શિખાવાન એ નામને એક ઋષિ / ભાર૦ સ. અo કરી. કુબેરે થણાકર્ણને પોતાની પાસે તેડાવીને ૧૪–૨૦. એને શા કે તું આ સ્ત્રી ને સ્ત્રી જ રહેજે. શિખવજ એ નામને એક રાજ. ચુડાલાને પતિ. એણે વિનંતી કરી કે મેં કેવળ પરોપકાર માટે આ શિખિધ્વજ (૨) મયૂરધ્વજને પણ આ નામથી રૂપ કબૂલ્યું હતું, માટે મને આટલી સજા ઘટતી નથી. કહે છે. એ સાંભળીને કુબેરે અનુગ્રહ કર્યો કે જા, જ્યાં સુધી શિખિવાહન શિખિએટલે મોરનું વાહન હોવાના શિખંડી આ પૃથ્વી પર હશે ત્યાં સુધી તું સ્ત્રી સબબથી કાર્તિકસ્વામીનું એક નામ,