Page Text
________________
પ્રતિ
૩૪૮
પ્રહેતિ (૩) વૃત્રાસુરને અનુચર એક રાક્ષસ. પ્રાચીનબહિં સ્વાયંભુવ મન્વેતરમાં એક રાજા. પ્રહલાદ ય ધુને પેટે હિરણ્યકશિપુને થયેલા ચાર દક્ષ પ્રજાપતિએ યજ્ઞ કર્યો અને જે વખતે સતીનું પુત્રમાં મોટે. એ ગર્ભમાંથી જ ભગવનિષ્ઠ અપમાન થવાથી તેણે દેહત્યાગ કર્યો, તે સમયે આ થયો હતો. (કયાધુ શબ્દ જુઓ) એ જમ્યા ત્યારથી રાજા ભરતખંડાધિપતિ હતો (૧. દસ શબ્દ જુઓ.) જ વ્યાપક પરમાત્મા-વિષ્ણુનો ઉપાસક હતું. આથી પ્રાચીનબહૈિ (૨) ઉત્તાનપાદ વંશના હવિર્ધાના હિરણ્યકશિપુએ એને બહુ હેરાન કર્યો હતો. છેવટે રાજાને હવિર્ધાનીને પેટે થયેલા બહિષદ નામના વિષ્ણુએ નૃસિંહરૂપ ધારણ કરીને, હિરણ્યકશિપુને પુત્રનું બીજું નામ, શતદ્રુતી અથવા સવર્ણા નામની મારી એનું સંરક્ષણ કર્યું. | ભા . એ ચાલ સમુદ્રકન્યા એની સ્ત્રી હતી. એને પેટે એને પ્રચેતસ મન્વતરમાં દૈત્ય દાનવોને અધિપતિ હેઈને એને સંજ્ઞાવાળા દસ પુત્રે થયા હતા. દક્ષ નામને રાજા, આયુષ્માન, શિબિ, બાક્કલ, વિરોચન, કુંભ, નિકુંભ
જેને પ્રાચેતસ દક્ષ કહેતા તે, આ રાજાને પૌત્ર હતા. ઈ. પુત્રો હતા.
પ્રાચીવાન પુરુના પુત્ર જન્મેજયને પુત્ર. એની સ્ત્રીનું પ્રહલાદ (૨) ભારતવર્ષીય દેશ | ભાર૦ ભીમ
નામ આસ્માકી અને પુત્રનું નામ શયાતિ હતું, અ૦ ૮.
પ્રાચીસરસવતી એક નદીવિશેષ ! શ. ૩૮-૩૬, પ્રજ્ઞાચક્ષુ અંધ હાઈને કેવળ બુદ્ધિના પ્રભાવ વડે બધું પ્રચેતસ વાલ્મીકિ ઋષિનું નામ | ભાગ ૦ જાણનાર હોવાથી ધૃતરાષ્ટ્રને પ્રજ્ઞાચક્ષુ કહેવામાં અ૦ ૧૧. આવે છે.
પ્રચેતસ (૨) સોમવંશી ઘુકુળત્પન્ન પ્રચેતા રાજાના પ્રાકામ્ય આઠ સિદ્ધિઓમાંની એક.
સે પુત્રનું નામ. એઓ ઉત્તરમાં અધિપતિ પ્રાકેટક એક જાતિવિશેષ | ભાર૦ ૦ ૩ર.
થયા હતા. પ્રાકુશગવાન ગાલવવંશોદ્દભવ એક ઋષિ. (કુણિ
પ્રાચેતસદક્ષ બગડાની સત્તાવાળા પ્રાચીનબહિ ગંગ શબ્દ જુઓ.)
રાજાને પૌત્ર. દસ પ્રચેતાઓને મારીષા અથવા પ્રાગાથ એક બ્રહ્મર્ષિ (૩. અંગિરા શબ્દ જુઓ.)
વાક્ષને પેટે થયેલો પત્ર. એને સાઠ કન્યાઓ હતી. પ્રાજ્યોતિષપુર શાકલ દેશની ઉત્તરને દેશ અને
(એ કોને કોને આપી તે સંબંધે છે. દક્ષ શબ્દ જુઓ.) પરવિશેષ (મૂળમાં શાકલદીપ કહ્યો છે, પરંતુ તે
પ્રાચેતા એક બ્રહ્મર્ષિ (૩. ભગુ શબ્દ જુઓ.) ઘણું દીપ નથી.) અહીં પાંડવોના સમયમાં નરકાસુરને
કરીને એ વાલ્મીકિ પોતે જ પુત્ર ભગદત્ત રાજા રહેતા હતા. આસામમાં આવેલું કામરૂપ અગર કામાણ્ય તે જ / ભાર૦ સભા
પ્રાચેય બ્રહ્મર્ષિ (ર. કશ્યપ શબ્દ જુઓ.) અ૦ ૨૬,
પ્રાગ્ય દેશવિશેષ. પ્રાતિષપુર (૨) મદદેશાધિપતિ શલ્ય રાજાને પ્રાણ સ્વયંભુવ મવંતરમાંના ભગુ ઋષિને પૌત્ર નગર. ઘણું કરીને શાલનગરથી આ નગર જુદું
અને વિધાતા ઋષિને પુત્ર. એને વેદશિરા નામે છે. | ભાર ઉદ્યોગ અ૦ ૫૫૦ લે૩.
પુત્ર હતો. પ્રાગ્રાથણ એક બ્રહ્મર્ષિ (૨, કશ્યપ શબ્દ જુઓ.) પ્રાણ (૨) સ્વરચિષ મવંતરમાંના સપ્ત ઋષિપ્રાગ્વટપુર કુટિકેખિકા નદીની પાસે આવેલું એક માંને એક નગરવિશેષ | વા૦ રા૦ અ. સ. ૭૧,
પ્રાણ (૩) આંગિરસ દેવામાંને ચાલુ મવંતરમાં પ્રાચીતત સોમવંશી પુરુપુત્ર જન્મેજયના પુત્ર એક દેવ. પ્રચિન્વાનનું બીજુ નામ.
પ્રાણ (૪) દેવવિશેષ (સાધ્યદેવ શબ્દ જુઓ.) પ્રાચીન ભઈ એકની સંજ્ઞાવાળા સારસ્વત ઋષિને પ્રાણ (૫) અષ્ટ વસુમાંના ધર વસુને પુત્ર. એની નામાંતર.
માનું નામ મહરા.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 016088 |
| Book Title | Pauranik Kathakosha Part 1 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dahyabhai P Derasari |
| Publisher | Granthlok Ahmedabad |
| Publication Year | 1988 |
| Total Pages | 362 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 22 MB |