________________
જૈન ધાર્મિક પારિભાષિક શબ્દકોશ ૧૦૧
મંગળ મદિરાપાન
મંગળ : સુખ આપનાર, આત્માને તન્મયતા.
ધર્મમાં જાડ તે, મને આ | મઘાનારકી : સાત નારકીમાંની ૧ સંસારથી જે ગાઈ (પેલે પાર નારકી, છકી નારકી. ઉતારે) તે મંગળ.
મઠ ઃ આશ્રમ, ધર્મકાર્ય માટેનું મંગળમય (નવકાર)ઃ મંગળસ્વરૂપ, સ્થાન, મનુષ્યોની વસ્તીથી દૂર મંગળને જ કરનાર, જેનાં
ધર્મકાર્ય માટે સ્થાન. પદેપદ મંગળ છે તે.
મતિકલ્પના : પોતાની બુદ્ધિ પ્રમાણે મંગલસૂત્ર : મંગળ કરનારું પવિત્ર
વસ્તુની કલ્પના કરવી તે. સૂત્ર અથવા કંઠમાં પહેરાતું
મતિવિપર્યય ? ઊલટી બુદ્ધિ થવી અને વ્યવહારથી મંગલમય
તે, બુદ્ધિની વિપરીતતા, જે એવું આભૂષણ.
વસ્તુનું એવું સ્વરૂપ ન હોય તે મંડલ : માંડલું, ગોળાકારે રહેલું વસ્તુને તેવી માનવી. ચક્ર, જંબૂદીપાદિમાં સૂર્ય
મતિવિભ્રમઃ ઊલટી બુદ્ધિ થવી તે, ચંદ્રાદિને ફરવાનાં માંડલાં, !
મતિમાં ખોટી વાત ઘૂસી જવી સૂર્યનાં ૧૮૩, અને ચંદ્રનાં ૧૫
મસ્યગલાગલ ન્યાય : નાના મંડલક્ષેત્ર માંડલાનું ક્ષેત્ર, સૂર્ય-ચંદ્રને
માછલાને મોટું માછલું ગળે, ફરવામાં રોકાયેલું ક્ષેત્ર, ઉપર
મોય માછલાને તેનાથી પણ કહેલા માંડલનું પ૧૦,
મોટું માછલું ગળે, તેમ નાને ૪૮૬૧ ચારક્ષેત્ર.
મોટો દબાવે, તેને તેનાથી મોટો મંથન : વલોવવું, મંથન કરવું, હોય તે દબાવે, ગળી જાય,
જોરજોરથી ગોળગોળ ફેરવવું. વગેરે. મંથાન : રવૈયો, કેવલી ભગવાન | મદઃ અભિમાન, અહંકાર, જાતિ
કેવલી સમુદ્દઘાત વખતે આત્મ- નો, કુળનો, રૂપનો, વિદ્યાનો, પ્રદેશોને ચારે દિશામાં વિસ્તૃત ધનનો જે અહંકાર તે, મદ
કરે છે, તૃતીય સમયવર્તી ક્રિયા. | કુલ ૮ જાતના છે. મગ્નતા : એકાકાર, ઓતપ્રોત, | મદિરાપાન ઃ દારૂનું પીવું, મદિરા
મંડલ.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
