Page Text
________________
વસાણું
૨૩
વસ્તી-શાય
વસાણું ન. [સં. વાત- સુગંધિત પદાર્થ દ્વારા] શરીરને વસુમતી, વસુંધરા (વસુધરા) સી. [સં.] જુઓ “વસુધા.' સુધારી દઢ કરે તેવાં વનસ્પતિનાં મળ પાંદડાં ફળ વગેરે વસૂકવું અ.ક્ર. સિં, વિરુ->વિદુર વિ, -ના.ધ.] સુગંધી દ્રવ્યો (ગાંધીને ત્યાંથી મળતાં
(પશુ માદાનું) ગર્ભ ધારણ કરવાનું બંધ થવું. વસુકાનું વસાત જ “વિસાત.”
ભાવે, જિ. સુકાવવું છે., સ.કિ. વસાતરાં ન., બ.વ, ચેમાસામાં ઊગી આવતાં એક શાક વસૂલ ન. [અર.] માગણ પેટે ચુકવાઈ ગયેલી ૨કમ. પ્રકારનાં ફળ
[જવાને એક રોગ
(૨) આવક, આમદાની. (૩) મહેસુલ, “રેવન્યુ.” (૪) વસા-મેહ છું. [ ] પેશાબ સાથે ચરબી જેવો ઘાટે પદાર્થ ક્રિ. વિ. ચકાતે આવી જાય એમ (૪) (લા.) સાર્થક, સફળ. વસાવવું, વસા ઓ “વસમાં.
[આપવું (રૂ.પ્ર.) ચૂકતે આપવું. કરવું, ૦ લેવું (રૂ.પ્ર.) વસાવવું, વસાવું જુએ “વાસવું'માં.
માગી ચૂકતે લેવું. ૦ થવું (રૂ.પ્ર.) ચૂકતે રકમનું આવી જવું] વસાન ૫. વસ્તીન ચાકી કરનારો ચોકીદાર, રખેપિય વસૂલ-દાર વિ. [+ કા. પ્રથય] વસૂલ કરનાર અમલદાર વસાર . દક્ષિણ ગુજરાતને કાળી પરજને એક વસૂલદારી સ્ત્રી. [+ ફા. પ્રત્યય] વસલદારનું કાર્ય ફિરકે અને એને પુરુષ. (સંજ્ઞા)
વસૂલાત કી. [અર, બ.વ.] વસુલ આવી જવું કે કરવું વસાહત સ્ત્રી. [સં. વાસ દ્વારા એક સ્થાનેથી ઊપડી અન્ય એ, માગણું એકઠું કરી લેવું એ, રિકવરી.” (ર) જમીન
સ્થાને જઈ કરવામાં આવતું વ્યાપક રહેઠાણ. (૨) ઉપર લેવાત કર, સાંથ, “લેવી' વસ્તીવાળો વિશાળ નિવાસ.(૩) સંસ્થાન, કેલોની' (ન.મા.) વસુલાત-જાતું ન. [+જ “ખાતું.'] જમીનની સાંથ વસૂલ વસાહતી વિ. [+ ગુ. ઈ' ત.પ્ર.વસાહતને લગતું, કરનારું સરકારી કાર્યાલય સાંસ્થાનિક, “કેલોનિયલ.” (૨) વસાહત કરી રહેનાર, વસૂલાતી વિ. [+ગુ. “ઈ' ત...] વસૂલાતને લગતું કેનિસ્ટ.' [૦ સ્વરાજ્યન. [+ સં] “ડોમિનિયન સ્ટેટસ” વીસેક જ “વશે.' (શ.વિ.)]
સેકાઈ જ “વશેકાઈ' વસિડાવવું, વસિડાવું જ “વસીઠમાં.
વસેડી સી. એ નામનું એક ઝાડ વસિયત રહી. [અર. વસિય્યત] વારસો
વસે છું. એ નામને એક વેલો - વસિયતનામાં ન. જિઓ “નામું.'] વારસા વિશેન વસે . ાિ. વિસ્વહ] જમીનનું એક માપ (વીરાને ૨૦મ દસ્તાવેજ, “વિલ” (મ.રૂ.), ટેસ્ટમેન્ટ'
ભાગ). [ અનેક વસા (રૂ.પ્ર.) અનેક રીતે. વીસ વસા વસિયત વિ. [+ગુ. “ઈ' ત..] વસિયતને લગતું (રૂ.પ્ર.) સોએ સો ટકા. (૨) તદ્દન ખરું. હજાર વસા વસિયાણ જિઓ “વસ' દ્વારા વસવાનું સ્થાન, રહેઠાણ (રૂ.પ્ર.) હજારો રીતે] વસિયર ઓ “વશિયર.”
વસુંધરા સી. [સં] કઈ પણ દેવની પ્રીતિ માટે જલ વસિ(-શિષ્ઠ પુંસિં] વેદના છઠ્ઠા મંડળને ગાતા દૂધ વગેરેની ધારાવડી કરવાની કર્મકાંડનો એક ક્રિયા
એક ઋષિ. (૨) કફવાકુવંશના કુલગુરુ અને બ્રાહમણોના વઢેરુ વિ. [જ “વર' દ્વારા. વચલું, બે વચ્ચેની વસિષ્યગોત્રના મૂળ પુરુષ. (સંજ્ઞા.). (૩) મોટા સપ્તર્ષિના મયમ કક્ષામાં કે વયમાં રહેલું સાત તારાઓમાંને નજીકના નાના અરુંધતીના નારા સાથે વસ્તર ન. [સં. વર્ણ, અર્વા. તદ્દ ભવ) વસ્ત્ર, કપડું તારો. (ખગોળ.)
વસ્તર-સેવા કી. [+સં.] ઠાકોરજીનું ગુરૂએ વસ્ત્ર પધરાવી વસી જુઓ વશી."
આપ્યું હોય તેની ઠાકોરજી તરીકે સેવા. (પુષ્ટિ.) વસીર છું. [અર.] પાતાં ગામને વહીવટ કરનાર વસ્તાર ! [સં. વિહૃC] છોકરા-ચાંની સારી એવી વસીધું સ.જિ. છેડી દેવું. (૨) વહેતું મૂકવું. (૩) તરછોડવું. વૃદ્ધિ. (૨) બહોળું કુટુંબ હોવું એ
વસિડાવું કર્મણિ, જિ. વસિઠાવવું છે, સ.જિ. વસ્તારિક વિ. [+ સં. ત.., અસ્વાભાવિક રીતે ઉમેરેલ], વસીલાદાર વિ. જિઓ વસીલો' + કે. પ્રત્યય લાગવગ વારી વિ. [+ ગુ. “ઈ' ત.ક.] ઘણાં છોકરાં-છયાંવાળું. વાળું, વગદાર
[સિફારસ (મોટાઓને ઉદેશી) (૨) મેટા કુટુંબ-કબીલાવાળું વસીલો ! [અર, વસીલ] લાગવગ, વગ. (૨) ભલામણુ વસ્તી જી. [સં. વસતિ, સીને અર્થ રહેઠાણ, આનો અર્થ વસુ છું. [સં.] એ નામનો આઠ દેવામાંનો પ્રત્યેક. (સંજ્ઞા.) “પ્રજા,', એટલે જ એ “વસવું' + ગુ. “તું' વર્ત. ફ + ગુ. “ઈ' . (૩) ન. દ્રવ્ય, ધન, દલિત. (૪) સેનું
પ્રત્યય અને ઉચ્ચારણ-લાધવ] તે તે વિસ્તારની પ્રજા, વસુ વિ. સં. તરી- >પ્રા. વલમ-] વશ, અધીન
તે તે વિસ્તારમાં રહે તે માનવ-સમુદાય, રૈયત, જનતા, વસુકાવવું, વસુકાવું એ “વસકવું'માં.
પિયુલેશન' વસુદેવ પં. [સં.] યાદવોમાંના સૂરના પુત્ર એક યાદવ વસ્તી-ગણુતરી બી. [+જુએ “ગણતરી.'] લેકોની ગર્તા, (શ્રીકૃષ્ણ અને બળરામના પિતા). (સંજ્ઞા.)
જનસંખ્યા લેવી એ, “સેન્સસ-ઓપરેશન, “સેન્સસ' વસુધા સી. સિં.] પૃથ્વી, ધરા, ધરણી
વતી-પત્રક ન. [સં.) જનસંખ્યાની નામવાર યાદી, વસુધાધિ૫, ૫તિ મું. [+ સં. વિા, વિપત્તિ વસુધા- “સેન્સસ-રે કે'
[સંખ્યા-વૃદ્ધિ ધીશઅર પં. [+ સં. રા,શ્વા], વસુધા૫તિ મું. સિં.1 સતી-વારે . [+ જ એ “વધારે.”] પ્રજાની થતી આવતી વસુધેશ,-થર કું. [+ સં. દરા,-a] પૃથ્વી-પતિ, રાજા વસ્તીશાસ્ત્ર ન. [+ સં] વસ્તીના વધારા કદ ગીચતા
Jain Education International 2010_04
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 016073 |
| Book Title | Bruhad Gujarat kosha Part 2 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Keshav Shastri |
| Publisher | University Granth Nirman Board |
| Publication Year | 1981 |
| Total Pages | 1294 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 39 MB |