Page Text
________________
વસ્તાર
વરજંગ
૨૦૧૮ વરજંગ (વરજી), વરજાંગ વિ, પૃ. [સં. વડ્યાં (વઝ+ “વરણ"() (લા) ગણતરી, લેખું જિઓ “વરણાઈ.”
મી. (લા) અત્યંત પ્રબળ શરીરવાળે પુરુષ (આહીર વર* અ. જિઓ “વરણ' + ગુ. ' શ્રી પ્રત્યય.] કારડિયા મેર વગેરે મેમાં પુરુષનું એક નામ). (સંજ્ઞા.) વર મી. જ “વરણાગી.”
[માનનીય વર-ગ (ઐ) લિ., સી. સિં. ઘરન્ધોવા)પ્રા. - વરણીય વિ. સિં] પસંદ કરાવા જેવું. (૨) પૂજ્ય, પૂજનીય,
નri] પરણવાની ઉંમરે આવેલી કન્યા [વર-વેડ.” વરણી-વેશ (-) . [સં. વનિ “સંન્યાસી’ – અર્વા. વર-જે (ડ) સ્ત્રી. સિં. વર+જઓ જોડાવું.'] જાઓ તદ્ભવ + સં.] બ્રહ્મચારીને પોશાક. (૨) બ્રહમચારી વર(-ઝો) ૫. [સં. વર દ્વારા] ફજેતી, નાશી , વરણુ-સમિતિ સી. [જ “વરણી'+ સં.] ઉમેદવારોમાંથી ભવાડે, નાલેશી, અપકીર્તિવાળી ધાંધલ
પગ્યની પસંદગી કરનારી નાની મંડળી, ‘સિલેકટ કમિટી’ વરટ છું. (સં.) હંસ
વરણું ન. જિઓ “વરવું' + ગુ, “અણું' કુ.પ્ર.] વરપક્ષ તરફ બર-૫તિ મું. [૪] હંસાના ટેળાનો આગેવાન નર હંસ થી લગ્ન સમયે છાખમાં મૂકવાનાં લુગડાં વગેરે તે તે પદાર્થ વરય સ્ત્રી. [સં.] હંસણુ, હંસી
વરણે પૃ. [સ. વળવળ-> પ્રા. વામ- એક પ્રકારની વરટાપતિ છે. [સં] જાઓ “વરટ.'
વનસ્પતિ, વાય.વરણ વર કું. [(સુ) જુઓ “વ૮.] જાઓ “વઢભરેડ જે વરત સી., ડું [સં. વળ વાવ વામાંથી કેસ ખેંચવાનું કે (શરીરના ભાગોમાં)
દોરડું. હિવામાં ઊતરી વરત કાપ (રૂ.પ્ર) અધવચાળે કરવું સ.કિ. [૨ ] ઉઝરડા પાડવા. (૨) મરડવું. (૩) દ દે]. વર્ગ પાડવા. વરાવું કર્મણિ. ક્રિ. વરાવવું છે., સ.ફ્રિ. વરત' (૧) સી, સિં, વૃત્તિ, અર્વા. તદભવ કેરની રડાવવું, વરતાવું જ “વરડવું'માં.
ચરાઈનું ગોવાળને અપ્રતું મહેનતાણું. [વાછડી વરતમાં વરડી સી. લખતી વેળા વર્ણન કે છાપવાના બીબામાં ગુમાવવી (વરમાં) (રૂ.પ્ર) વ્યાજમાં ઘર ડબવું]. ઉપર માત્રા અનુસ્વાર રેક-ચિહન અને નીચે વરડુ હંસપદ વરત ન. જિઓ “વરતવું."] ઉખાણું, સમસ્યા, કોયડા
નક વગેરે મુકવામાં આવે છે તે નિશાન અને માત્ર વરતડી સ્ત્રી, જિઓ “વરત" + ગુ. 'હું' સ્વાર્થે ત.પ્ર. + “ઈ' ૧૨ ન. હ્રસ્વ દીર્ઘ ઉ–ી બતાવવા વર્ણની નીચે મુકાતું સ્ત્રી પ્રત્યય.] જુએ “વરત.' કે રાવળિયાની જમીન ' ' એ ચિહમાનું તે તે ચિહન
વરતણ (-શ્ય) જિઓ “વરત* દ્વાર.] ગામ-એકિયાતની વરડું ને. પલાળેલા કઠોળને ફણગે, વર્લ્ડ
વરતણિયે વિ., પૃ. [ + ગુ. “ઇડ્યું' ત. પ્ર.ગામડાના વરણ ન. [સં.) પસંદગી, વરણી. (૨) ધાર્મિક કર્મકાંડમાં ચોકીદાર, પસાયતા. (૨) વળાવો, વળાવિયે, ભૂમિ, સહાયક થવા કરાતી બ્રાહ્મણની તે તે નિમણુક
(૩), ચેર શોધી આપનાર પગી વરણ* . [સં. વળ, અવ, તભવડે જ “વર્ણ.' (૨) વર-તનુ વિ. [સં.બ.શ્રી.] સુંદર શરીરવાળું (ગુ.) સ્ત્રી કેમ, જ્ઞાતિ
વરત-બંધણુ (વરત્ય-) . બ.વ. [જ “વરત" + બંધણું.”] વરણ ન. છાપરાનાં પડાળ કરવાના વાંસડા ખપાટ વળી કોસનાં દેરડાને બાંધવામાં લૂગડાં ચીથરાં સીંદરી વગેરે વગેરે
[પ્રશંસા વરતો . બાળોતિયાને ટકડો વરણવ મું. જિઓ “વરણવવું.'] ખ્યાન. (૨) વખાણ, વરતવું' સે.દિ. ઓળખવું, પિંગણવું. (૨) (લા.) ભવિષ્ય વરણવવું સક્રિ. [૪એ “વર્ણવવું.'] જએ “વર્ણવવું.' કહેવું. વરતાવું કર્મણિ, દિ. વરતાવવું છે. સ કિ.
વરણવાવું કર્મણિ, ક્રિ. વરણવાવવું છે, સ.દિ. વરતવું અક્રિ. [સ- વૃત્ત-વતું, અ. ત૬ ભ] જ વરણાઈ સ્ત્રી. [૬એ ‘વરણ ગુ. “આઈ' ત.ક.] મકાન “વર્તવું.” “વરતાવવું' પ્રેસ.ફ્રિ.
પાછળ બાંધેલી ખપાટિયાંની ઈટ-ચૂનાની કે એવી દીવાલ વરતારો . જિઓ “વરતવું' + ગુ. “આરે' ક.મ.) વરણાગત (ત્ય) સ્ત્રી. એ “વરણાગી.”
એાળખાણ, પિછાણ, (૨) ભવિષ્ય-કથન, કસ્ટ.” [. વરણાગિયું વિ. જિઓ “વરણાગી' + ગુ. “Jયું” ત..] કાહ (રૂ.પ્ર.) ભવિષ્ય-કથન કરવું વરણાગી કરનાર, શરીરને ઘરેણાં વગેરેથી શણગારનારું. વરતાવ મું. જિઓ “વરતવું' + ગુ. “આવ' કુ.પ્ર.] એ (૨) ઇશકી, એલિયું. (૩) કોડીલું
“વર્તન.' વરણાગી શ્રી. શરીર વગેરેને શણગારી કરેલી શોભા. (૨) વરતાવવું જ એ “વરતવું'-વરતવું'માં. લગ્નાદિ પ્રસંગે મકાન વગેરેના આગળના ભાગને કરાતે વરતિક. [સં. વ્રત-દ્વાર] વ્રત પાળવાની કાળજી રાખશકે. (૩) લગ્નાદિ પ્રસંગને શણગારેલો નીકળતો વર- નાર આદમી. (૨) જેન સાધુ મુનિ કે ગોરજી [વૃત્તિ ઘોડ. () વરણાગિયાઓનું સરઘસ
વરતિક ન. [સં. વૃત્તિ દ્વારા] વરસાસન તરીકે મળતી વરણ-ગીર, વરણાગુ વિ. એ “વરણાગિયું. વરતિક ૬. કાંસકી બનાવનાર કારીગર વરણા-વરણ (
૯૩), અણી . [સં. વળ + અ-વર્ગ + ગ. વરતિ વિ, પું. જિએ “વરતિક."] જુએ “વરતિક.' ઈ' વાર્થે ત...1 જ્ઞાતિના અને જેમની કોઈ જ્ઞાતિ વરતિ લિ, પું. જિઓ “વરતવું' + ગુ. ‘ઇયું મ.] નિશ્ચિત ન હોય તેવા લોકોને સમૂહ. (૨) નાત-જાત વરતારે કહેનાર જોશી
[દાનતા વરણવાવવું, વરણવાવું જ “વરણવવું'માં.
વરતી સ્ત્રી. [સં. વૃતિ, અવ. તદ્ભવ] વૃત્તિ, ધંધે. (૨) વરણી સી. [સં. વાળ + ગુ. “ઈ' સતીપ્રત્યય.] જુએ વરતાર વિ, પૃ. [ઇએ “વરતિક.'] જુઓ “વરતિકમાં.
Jain Education International 2010_04
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 016073 |
| Book Title | Bruhad Gujarat kosha Part 2 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Keshav Shastri |
| Publisher | University Granth Nirman Board |
| Publication Year | 1981 |
| Total Pages | 1294 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 39 MB |