Bruhad Gujarat kosha Part 2

SR No.: 016073
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1981
Total Pages: 1294
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 39 MB

Page 972

વછી
૨૦૦૦
વજ
વછી સ્ત્રી, એક વિલે, વેવડી
તેલું, કાટલું [“કાઠા.'] કાઠા ધઉંની એક જાત વછુટાવવું, વછુટાવું જ “વટલુંમાં.
વજર-કાઠા !..બે ૧. [સં. વઝ, અ. તદભવ + જુએ વછૂટવું અ કિ, સિં. વિષ્ણુરચ>પ્રા. વિષ્ણુટ્ટ-] છુટું પડવું, વજર-અ, ૬ ન. [સિંહલી “ભચર-બટ] એક પ્રકારનું મિલન અલગ થવું. (૨) સ્થાનથી દૂર તરફ ફેંકાવું. (૩) (સુ) મલબાર વગેરે તરફ થતું ઝાડ પ્રસતિ થવી. વછુટાવું ભાવે, જિ. વછુટાવવું, પ્રેસ ક્રિ. વજર મૂઠિયું ન. [સં. % અ. તદ્દ ભવ + જ મડિયું.] છેવું કર્મકરૂપ
[અલગ પડેલું સોનું ઘંટવા માટેનું લાકડાનું એક સાધન વછૂટું વિ. [એ “વટ' + ગુ. “ઉ” કુ.પ્ર.] પૂરું પડેલું, વજવું અ,કિ. છાજ, શોભ. (૨) હદ બહાર જવું. વછેરી સ્ત્રી, જિઓ “વછેર + ગુ, “ઈ' પ્રત્યય.] ડીનું વિનય મુકાઈ જવો
માદા બચ્યું. (૨) ગધેડીનું માદા બચ્ચું, ખેલકી વજનવેલ (હય) સી. [સં. વઝ-વહી) એ નામની એક વેલ વછેરું ન. સિં. વરસત પ્રા. જછવામ-] ડાનું બન્યું. વજંતર (વજનર) ન. એ “વાજંતર.” (૨) ગધેડાનું બરચું, ખેલકું
વજાઈ ઝી, ઊતરતા દર જે આવવું એ વછેરે છું. [ઓ “વ છે.”] ડાનું નર બચ્ચે. (૨) વજાવું, વજાડાવું જ એ “વાજમાં ગધેડાનું નર બચ્ચું, બલકે. (૩) (લા.) જુવાન નાદાન વજારત સી. નિંદા, બદઈ માણસ
જાહત આપી. [અર.] માન, આબરૂ વછેલું ન. જિઓ “વચ્છ' દ્વારા] વાઇરાનું ચામડું વજી સી. સુતાર-કામનું એક હથિયાર ૧છે . પ્રા.
વિહ, વિદોન-] વિગ, વિરહ, વિજેગ. વછતરાઈ બી. મેટાઈ, વઢાઈ (૨) વિક્ષેપ, વિચ્છેદ, ફાટ-ફૂટ
વછતું વિ. જાહેર
જિમીનદાર વછવું જ “વછટ'-એ કર્મક રૂપ, વટાવું કર્મણિ, વજીફ-દાર વિ. [જઓ “વજી'+ ફા. પ્રત્યય] જાગીરદાર, ક્રિ. વોરાવવું પુનઃ પ્રેસ.કિ.
વફાદાર વિ. [જ “વજીફ-કાર.] જાગીર મેળવનાર વટાવવું. વછેટાવું જઓ “વછેડમાં. વછુ.” વજીરે ધું. [અર. વકફ ] ઈનામી બાગાયતી જમીન. વોડું વિ. જિઓ “વછોડવું' + ગુ. “ઉ” ક...] જઓ (૨) જાગીર, ગરાસ. (૩) નિવૃત્તિ-વેતન, પે-સન.(૪) વછાયું વિ. [દેખા વિશ્લોરિ-] ઇટું પડેલું. (૨) વિનાનું વતન, પગાર. (૫) નજરાણું વછવાવવું વવાવું જ “વવું'માં.
વજીર ૫. [અર.] પાદશાહ કે સુલતાનના મુખ્ય સલાહકાર વહેવું સ કિ. [પ્રા. વિછોય- છઠું પાડવું. અલગ કરવું અમલદાર. (૨) શતરંજની રમતમાં પાદશાહથી ઉતરતા વાવાળું કર્મણિ, ક્રિ. વછવાવવું સ.જિ.
પ્રકારનું મહોરું વજ છું. [સં. વવા, સ્ત્રી. દ્વારા] એક પ્રકારની વનસ્પતિ વછરાઈ હી. જિઓ “વજીર' + ગુ. “આઈ' ત..], “ત સી. વજડ (-ડથ) સ્ત્રી અજાયબી, અદભૂતતા, નવાઈ, અચરજ [અર. વિજારત ], વછરી પી. જિઓ વછર’ + ગુ. વજડાવવું, વજાવું એ “વાજ'માં. [મસ્તી. ઈ' ત...] વજીરની ફરજ તેમ હોદ્દો વિવાં એ વજદ શ્રી. [અર વઇ ૬ ] ખુશી, પ્રસનતા, આનંદની વજ ન. [અર. ગુજજ] નમાજ પઢવા માટે હાથમાં વજન ન. [અર. વન્] બેજ, ભારે, તલ, ભારેપણું. વજૂદ ન. [અર. ગુજજ૬ ] ખરાપણું, સત્ય, સાચ, વાસ્ત(૨) દબાણ. (૩) વાણીના શબ્દોમાં અંતર્ગત ૨વર વિકતા. (૨) (લા.) મૂળ પાપ, આધાર ઉપરનું તે તે નિશ્ચિત દબાણ, બલાત્મક સ્વર-ભાર, સ્ટ્રેસ વજે સ્ત્રી. [અર. વઅ] ખેતરમાં થયેલા પાકનું એસન્ટ.” [ કરવું (રૂ.પ્ર) તળવું, જોખવું. ૦ ૫૬ અનાજના રૂપમાં લેવામાં આવતું મહેસૂલ, ગણેતર (૨ પ્ર.) પ્રભાવ પડવો, શેહ પડવી. ૦ રાખવું (રૂ.પ્ર.) વર સ્ત્રી. [અર. વજહ] જેનાથી ગુજરાન ચાલે તેવી માન સાચવવું]
વસ્તુ (જમીન પગાર વગેરે) [વડા જેવું લાકડું વજનદર્શક વિ. [ + સં.] તેલ બતાવનાર
વજેડું ન. કડલાં કાપવા માટે નીચે રાખવામાં આવતું વજનદાર વિ. [+ ફા.પ્રત્યય] વજનવાળું, ભારે, તોલ-દાર. વજેતા સમી. (સં. રૈનાન્સી, અર્વા. તદભવડે ગાળ દાણું (૨) (લા) પ્રતિષ્ઠિત-આબરૂદાર
અને વચ્ચે પાંદડીવાળી એક પ્રકારની સોનાની માળા વજનદારી સ્ત્રી. [ + કા. ઈ' પ્રત્યય] ભારબોજ હેવાપણું. વજેદાર બી. મગદળની જેડીનો એક પ્રકારને દાવ (૨) (લા,) વક્કર, શક્તિ, તાકાત
વરી સ્ત્રી. ગઢની અંદર ચાકી માટેની ચિખં, એરડી. વજન-પેટી સી. [ + જુઓ “પેટા.'] તોલાં રાખવાની પિટી. (૨) ગેખ. (૩) અમીર લેકની એવી બેઠક (૨) મોટા વજનદાર પદાર્થનું વજન કરવાને ભૂગર્ભમાંની વજે-વળતિયું ન. [જ એ વિજે” + “વળવું' દ્વારા ] વ્યાજ યાંત્રિક રચનાવાળો કાંટે
(ઉ.) ખાતે મંડાય અને ભાડું જમે થાય એ પ્રકારની શરતવાળું વજન-મૂલક વિ. [ + સં] ગુણવત્તાવાળું, “કૉલિટેટિવ' લખત
રિપતું મહેસૂલ અને રોકડ કર વજન-વાર ન.,બ.વ. [+જુઓ “વકર.] પ્રતિષ્ઠા, મે, વજે-વેરા ન બ,વ, જિઓ વજે' + ‘વિરે.'] અનાજના મરતો
[પ્રમાણે, તેલ પ્રમાણે વરૈયા પું, બ.વ. [સં. વિનય દ્વારા] વિજયા દસમીથી લઈ વજન-સર જિ.વિ. [ + જ “સર” (પ્રમાણે).] વજન દિવાળી સુધીના વીસ દિવસ
[વયે, વાદક વજનિયું ન [ + જ “ઈયું'તું.પ્ર.] વજન કરવાનું સાધન, વજીયા . [જ અવાજs' દ્વાર.] વાદન વગાડનાર બજ