Bruhad Gujarat kosha Part 2

SR No.: 016073
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1981
Total Pages: 1294
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 39 MB

Page 949

બંગાળ
લકાતા લૂગડાં-બેળ (-બૅળ) ન. જિઓ લૂગડું' + ગુ. “” બ. લેણદેણને સંબંધી,
[અથાણાંના ખારિયાં ૧. + બળવું.'] જેમાં લુગડાં સહિત નાહવાનું હોય તેવું લણ-ચાં ન.,બ.વ. [જ એ લુણુ” દ્વારા] મીઠું ચડાવેલાં ૨નાન. (૨) ક્રિ.વિ. એવું સ્નાન થાય એમ
લુણલાં ન., બ.વ. જિઓ લુણ દ્વારા.] વરરાજના કુશળ લગડું ન પહેરવામાં આવતું કોઈ પણ પ્રકારનું (સીવેલું છે માટે નાની બહેન કળશલીમાં મીઠું નાખી વરના માથા સીવ્યા વિનાનું કપડું, વસ્ત્ર, ઉતરાવવાં (ઉ.પ્ર.) ઉપરથી ઉતાર્યા કરે છે, લણ ઉતારવાની ક્રિયા સંબંધ છેડી રવા. (૨) લુંટી લેવું. (૩) પાયમાલ કરી લૂણહરામ વિ. [+ અર.], -મી' વિ. [+ગુ. ' ત.પ્ર.] નાખવું. ૦ ઉતારી લેવાં (રૂ.પ્ર.) બંટી લેવું. માં ઉતારીને (લા.) જેનું અનાજ ખાધું હોય તેવું જ બરે થનારવાંચવાનું (ઉ.પ્ર.) મરણના સમાચાર, કાં કરવાં (ઉ.પ્ર.) કરનાર. નિમ-હરામ, કૃતન બહેન દીકરીને કપડાં કરી આપવાં. હાં ખંખેરવાં (ખ- લણહરામી જી. [+ગુ. ઈ'ત...] લુણુ-હરામ થવું એ, ખેરવાં) (રૂ.મ.) પોતાની પાસે કશું નથી એમ બતાવવું. નિમકહરામી, કૃતજ્ઞતા
[કૃતજ્ઞ - ચહ(દ્રા)વવાં (રૂ.પ્ર.) સગાઈવાળ કન્યાને સાસરા લુણહલાલ વિ. [+ અર.] (લા.) વફાદાર, નિમકહલાલ, તરફથી કપડાં મોકલવાં. -હાં તપાસવા (.) ઝડતી લૂણુ-હલાલી કી. [+ગુ. “ઈ' ત.પ્ર.] વફાદારી, નિમકલે. -હાં લેવાણાં (રૂ.પ્ર.) લૂંટાવું, ગાવું. (૨) ફજેતા થવા, હલાલી, કતરાતા | [આડું જડેલું લાકડું -હાં લેવાં (રૂ.પ્ર.) આબરૂ લેવી. (૨) લુંટવું. -તાં સસ્તાં લુણિયું ન. ગાડાની ઊધની નીચે માંચડાને બાંધવા માટે કરવાં (ઉ.પ્ર.) લુંટી લેવું. (૨) આબરૂ એછી કરવી. લૂછી રહી. [સં. વળિ%>પ્રા. રોળિયા] એક ખારી ખાટી -હાં સેતુ સંભળાવી દેવું (ર.અ.) પી વા1 ખુલી કરવી. ભાજી. (૨) આટાપાટાની રમતમાંની પાટડી. (૩) એ (૨) મેઢામે કહી દેવું. -હાંમાં સી નાગું (રૂ.મ.) રમતમાં જાત બતાવવા બહાર આવી લેવાતી ધુળની ચપટી પિતે પિતાનો દુર્ગણ જાણતું હોવું. લાજે લૂગડાં પહેરવાં લૂણી-પાટ કું. [+જુઓ “પટ.'] આટાપાટાની દેશી રમત (-પેરવાં) (રૂ.પ્ર.) શરમને લઈ કામ કરી આપવું. - ૧ પું. [સ. > પ્રા. ૪૩૧મ-, છળ-] ખારી અત્ર(રૂ.પ્ર.) રમીએ રજસ્વલા થયું].
ભીનાશને કારણે જમીન ભાંતળું દીવાલ પથ્થર વગેરેમાં લૂગડું-લ, તું ન. જિઓ લુગડું દ્વારા] લુગડાં અને બીજે લાગતો ક્ષાર. [૦ લાગ (રૂ.પ્ર.) ધસારે લાગવા માંડવો] એ માલસામાન
સૂતા પી. સિં] કીડી. (૨) કળિયે લુગદી સ્ત્રી. પ્રવાહી ભેળવી બનાવેલ ચોકણે લે. (૨) -વર્ગ . [સં.] કળિયે વીંછી વગેરે પ્રકારના સંતપતંગનો દોર પાવા બનાવેલા કાચના ભકા સાથને પક- એને વર્ગ, “અરે નીડિયા વેલા લોટને દે, માંજે પાવાની પરી
તાતુ (તન્ત) ૫. સિ.] કરેળિયાનું જાળું ચવું જ “લુંચવું.' લુચવું કર્મણિ, કિં. લુચાવવું સૂતાતંતુન્યાય (તન્ત” છે. [સં.] કરોળિયો પોતાની લાળપ્રેસ.ક્રિ.
માંથી જાળું રચી એના ઉપર ખેડ્યા પછી પાછો ગળી લૂચી સી. પૂરી
જાય તે પ્રમાણે બ્રહમ પિતામાંથી સૃષ્ટિ કરી અંતે સૃષ્ટિ છણું ન. જિઓ “વું' + ગુ. “અણ કુમ.જુઓ પિતામાં સંકેલી લે એ છત સિદ્ધાંત. (દાંત) લુંછણું.'
[કિ. લુછાવવું છે.,સ.જિ. લૂપ સ્ત્રી. [.] ગર્ભનિરોધ માટે પેનિમાં મુકાતી આંકડી લૂછવું સક્રિ. [.મા. હું જ “લૂંછવું.' લુછાવું કર્મણિ, લૂમ (-મ્ય) સ્ત્ર. [સં. સુવી) ઝાડમાંથી ફળોના ગુને લૂટ (ય) રજી. જિઓ “વું.”], લુટણ ન. [+ ગુ. અણ લટકતો આકાર (કેળાંની નાળિયેરની સેપારીની ખરકુ.પ્ર.] જુએ “લૂંટ-લૂંટણ.”
ખલેલાંની દ્રાક્ષની વગેરેનો), લંબ, મોટો ઝમખો ટણનીતિ સી. [+સં.) એ “લૂંટણનીતિ.”
મકું, કે જઓ “લ મખું,-ખે.” લૂટફાટ (ટ-ફાટય) અ.[+જઓ ફાટવું.']ઓ “લૂંટ-ફાટ.' લૂમખી જી. જિઓ “મ' + ગુ. ‘ઈ’ સ્ત્રી પ્રત્યય,]. સૂવું સકિ. [સં. સુરચ- >પ્રા. સુર્દી ઓ “લૂંટવું. લુટાવું નાની લુમ (દ્રાક્ષ વગેરેનો), માખી કર્મણિ, ક્રિ. લુટાવવું એસ.કિ.
લૂમખું(કું) ને, (ક) . જિઓ “લૂમ + ગુ. લૂટ-લૂટા (ટલૂટા, લૂટા-લૂટ (-2થ) જતી. જિઓ “લૂટ” “ખું- ત...] નાની ભરેલી લૂમ, નાનાં ફૂલે-ફળે નાને દિવ+ગુ. “આ.] જાઓ “વંટલુંટા-લૂંટા-લૂંટ.” ગુચ્છ, ઝમખું, ઝુમખે. -(કે) લે ઉ.પ્ર.) મે કવું અ, જિ. [સં. રશ્ય-> પ્રા. સુઠ્ઠી લેવું. આળોટવું. ફાયદો મેળવવો લુકાનું ભાવે. ક્રિ. ઉઠાવવું છે.સ.ફ્રિ.
લૂમઝૂમ (લુખ્ય-મ્ય) કિવિ. [+જએ “મવું] લૂમ લૂણ ન. [સં. વળ>પ્રા. ૪૩ળ, જૂળ પ્રા. તત્સમ) લવણ, ઉપર લૂમ જામી હોય તે રીતે, લંબ-બ મિ, નમક, સબરસ. [૦ ઉતારવું, વળાવવું (ક) લૂમઝૂમવું અ.ફ્રિ. [+જ ઝૂમવું.] લૂમ લટકતી હોવી સુરતી કાકડીને માથાને ભાગ કાપી એના ઉપર મીઠું લૂમવું અક્રિ. જિઓ “મ'ના.ધા.1 જ લંબવું.” લગાડી ઘસી એનું ઝેર કાઢી નાખવું. (૨) નાની બહેને માવવું પ્રેસ ક્રિ. વરરાજા માથે કળશલી ફેરવી ખખડાવવી –અલાબલા દૂર લૂખી રાત. એ “લૂમખી.” [લી' (પદ્યમાં) થવાની ભાવનાથી. ખાવું (રૂ.પ્ર.) કોઈનો રોટલો ખાઈ લડી સ્ત્રી, જિએ “લૂલી' + ગુ. “s' સ્વાર્થ ત.પ્ર.] જુએ હા કરો, વફાદારી રાખવી. • પાણી (૨) અંજળ, ભૂલતા . જિઓ “લલુતા.'] જુઓ “લલુતા.” (પઘમાં)