Bruhad Gujarat kosha Part 2

SR No.: 016073
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1981
Total Pages: 1294
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 39 MB

Page 855

રસાસ્વાદ
૧૮૯૦
રત્પાદક
કર” (વિ.ર.).
પસાડવાની ક્રિયા, “ઇનાકયુલેશન” “વેકસિનેશન રસાસ્વાદી વિ. [સં૫.] રસાસ્વાદ લેનારું
રસીદ સહી. ફિ., હિંદીમાં રૂ; સર૦ અં. ‘રિસીટ.”] પહોંચ, રસાળ વિ. [સં. ર + ગુ. ‘આળ? ત.પ્ર.] ફલપ. (૨) પાવતી. [૦ કરવી (રૂ.પ્ર.) પાવતી તૈયાર કરવી. . કાવી
પ્રવાહીથી ભરેલું. (૩) કાવ્યગત રસવાળું. (૪) સ્વાદિષ્ઠ (ઉ.પ્ર.) પાવતી લખી ફાડીને આપવી]. રસાળ (-ળ્ય) સ્ત્રી. [સં. રત દ્વારા. દસરૂપતા રસીદ-ગી સ્ત્રી. [+ ફા. પ્રત્યય] પહોંચવું એ, (૨) મેળવવું એ રસાળું વિ. [સં. રસ + ગુ. “આળું' ત...] જ “રસાળ.' રસીદી વિ. [+ગુ, “ઈ' ત,..] રસીદને લગતું રસ્તાંતર (રસાન્તર) ન. [સં. રસ + અન્તર] કાવ્યગત ચાલુ રસીલું વિ. [સં રસ + ગુ. ઈલું' ત..] ઓ “સિક.' રસના નિરૂપણ કે અભિનયમાં બીજા રસનું આવી પડવું (૨) સ્વાદ આપે તેવું મીઠું એ. (કાવ્ય.)
રસૂલ છું. [અર.] પેગંબર લિઈ ને આવેલ દૂત રસિક વિ. [સં.] જેમાં કાવ્યગત રસ રહેલો છે તેવું. (૨) રસૂલે-ખુદા ૫. [અર.] ખુદાને પિગંબર, ઈશ્વરને સંદેશ રસને સમઝનાર, રસજ્ઞ, સહૃદય. (કાવ્ય.). (૩) વાર્તા રસેષુ, ૦૭ વિ. [સ] જુઓ “રસાભિલાષી.” [શ્રીકરણ
પણ કરનારું. (૪) ઈકની વાતોથી પિતાનું રસેશ, શ્વર છું. [સં. રસ + હરા,a] સર્વ રસેના સ્વામીઅને સામાનું દિલ બહેલાવનારું
[(મ.પા.) રસેંદ્રિય (રસેન્દ્રિય) સ્ત્રી. [સં. રન્ન + ઇન્દ્રિય, ન] રસનારસિક-કલા શ્રી. [સં.] સંદર્યપૂર્ણ કળા, “ફાઈન-આર્ટ ઈદ્રિય, જીભ. (૨) (ના) લાગણ, ફીલિંગ’ રસિક-ચૂડામણિ [સં.] (લા.) ખૂબ જ રસિક માણસ રસૈકાથન વિ. [સ. રસ + ળાવન] કાવ્યગત રસને અનુભવ રસિકડી વિ, સ્ત્રી. [૪ “રસિક- + ગુ. “ઈ' પ્રત્યય.] રસૈકાયની વિ. [સં છું.] કાવ્યગત રસને અનુભવ કરનાર રસિક સ્ત્રી. (પદ્યમાં)
[‘રસિક(૨,૩,૪). ૩ ૫. [સં. રિ-> પ્રા. સિક- દ્વારા મેટું દેરડું રસિક-હું વિ. [સં. રસ + ગુ‘ડું' સ્વાર્થે ત...] જ રસેજ પું. [સ રસ->પ્રા. રસમ-] અથાણાં શાક વગેરે. રસિક-તા સ્ત્રી. [સં.] રસિક હોવાપણું. (૨) આસ્વાદ, “
ટેસ્ટ' માં પ્રવાહી ઘાટ કે પાતળો સવાદિષ્ટ રસ રસિક-રાજ . [સં.] રસિકોના રાજા-શ્રી કૃષ્ણ
રાઇ ૫. [જ એ “રાઈ' + ગુ. “થયું ત.ક.] ધંધાદારી રસિઈ સ્ત્રી. [સં. રસ + ગુ. “આઈ'ત...] રસિકપણું રસોઈ કરનાર પાચક, રસોયા, પાકશાસ્ત્રી રસિત વિ. [સં.] સ્વાદવાળું. (૨) કાવ્યગત રસવાળું. રાજય(-)ણ (-રય) સ્ત્રી. જિઓ ફસાઈ + ગુ. “અ(૩) ઢાળ ચડાવેલું. (૪) મધુર અવાજ કરી ઊડેલું. (એ)ણ સ્ત્રી પ્રત્યય.) રસેઈ ને ધધો કરનારી સ્ત્રી, રાંધણ (૫) ન. અવાજ, ચીસ
[ણ.'] રસિક સ્ત્રી રસેઈ સ્ત્રી. [સં. રસવતા > પ્રા. રસરzઅr] રાંધવાની રસિયા-જેણુ (-શ્ય) સ્ત્રી. [એ “રસિયું + ગુ. “અ૮-એ- ક્રિયા, રાંધણું. [૦ ચઢ(-)વી (ઉ.પ્ર.) ચલે પાક તૈયાર થવો. રસિયા કું., બ.વ. [સં. રસ ઉપરથી હિ.] ફાગણ મહિનામાં ૦ દેવી (રૂ.પ્ર.) સેાઈ કરાવી ભેજન કરાવવું. કાચી ગવાતા વ્રજ ભાષામાં રચાયેલા કાગ. (પુષ્ટિ.)
રાઈ (ઉ.પ્ર.) દાળ ભાત શાક રોટલી વગેરે. પાકી રસિયાવ છું. [સં. દ્વારા શેરડીના રસમાં પકવેલા ચોખા રાઈ (રૂ.પ્ર.) ઘી ગેળ કે ધી-ખાંડને મિષ્ટાન. રાઈ રસિય વિ. સં. સિરાજ->પ્રા. રથમ-] જાઓ “રસિક.” રાંધી રહેવી (-૨વી) (રૂ.પ્ર) કામ અધર રહી જવો]
(૨) (લા) ચડસીલું, મમતીલું. (૩) શોખીન, વિલાસી રઈ-પાણી ન., પ.બ. [+જુઓ “પાણું.”] (લા.) ભોજન રસિણ (-શ્ય) સ્ત્રી. જુઓ “રસિયણ.
અને એને લગતું કામકાજ રસિયો છું. [ઓ “રસિયું.'] ચિચોડામાં રસની કંડીમાંથી રસેટ (ટય) સ્ત્રી. એ “રસવંતી.” [કામ સંભાળનાર
ભરવાનું વાસણ, (૨) એવી રીતે વાસણથી રસ કાઢતો રસેટ-દાર વિ. [ જુઓ “રસોડું' + ફા. પ્રત્યય ] રસોડાનું માણસ
[શ્રીકૃણ રસેટા-ખાતું ન. [જ “રસે ડું' + ખાતું.’] રસેડાની રસિયા- પું, બ.વ. [+માનાર્થે “જી.] (લા.) રસિકરાજ- જગ્યા, રાંધણિયું. (૨) રસોડાને લગતું કામકાજ રસી સ્ત્રી. [સં. કિમન>પ્રા. સિ%I] પાતળું દોરડું સેઢા-ધર્મ શું [જ “
રડું' + સં.] રાંધેલી રસેઈને રસી સી, સિં. >પ્રા. લિમા] ગેળ વગેરેને પ્રવાહી અડવા-ન અડવામાં જ સમાઈ જતે આચાર-ધર્મ પાતળો રસ
રસોડું ન. [ઓ ‘
રઈ' દ્વારા] રાઈ કરવાની જગ્યા, રસી . [દે.પ્રા. લિમાં પરુ, પચ. (૨) રોગનાં જંતુ- રાંધણું, રાંધણિયું. (૨) રાંધવાની ક્રિયા
એના વિનાશ માટે બનાવેલી પ્રવાહી દવ (જે ચામડી રાત (૨ઍવ્ય) સ્ત્રી, [હિ. રસોત્ત] દારૂ હળદર વગેરે વનદ્વારા અપાય છે; હવે મોઢા વાટે પિવડાવીને પણ), સ્પતિનાં મૂળિયાંમાંથી કાઢેલો અષધીય રસ ‘પૅસિન.” [૦ મૂકવી (રૂ.) સોયથી રસી ચામડીમાં રસેટ વિ. [સં. રસ + ૩ર2] જ “રસ-પૂર્ણ.' નાખવી. ૦ મુકાવી (રૂ.પ્ર) સાયથી રસી ચામડીમાં રસેકર્ષ પું. [સં. રસ + ૩w] રસોની ઉચ્ચ માત્રાએ નખાવવી).
અભિ-વૃદ્ધિ. (કાવ્ય.) રસી-ખેંચ (-ખેંચ્ચ) સ્ત્રી. [જુઓ રસી" + “ખેંચ.] જુઓ રત્તમ . [સં. રસ + ૩૧] સર્વ શ્રેષ્ઠ રસ (શંગાર રસ) રસાખેંચ.”
રસોત્તેજના શ્રી. સિ. રસ + જેના] રસવૃત્તિને સતેજ રસી-કાઈ (- ) સ્ત્રી. [ઓ “રસી + ટંકાઈ.”] કરવાની ક્રિયા
ચેપી રોગ સામે શરીરમાં રોગનિરોધક રસ છિદ્રો દ્વારા ર સ્પાદક વિ. [સં. રસ + ૩રપાટ રસ-વૃત્તિ ઉત્પન્ન કરનાર