Bruhad Gujarat kosha Part 2

SR No.: 016073
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1981
Total Pages: 1294
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 39 MB

Page 832

યેગશુદ્ધિ
૧૮૬૭
યાગ-શુદ્ધિ સ્ત્રી, [સં.] યુગની પ્રક્રિયામાં કશે પણ ભૂલ ન થવાની સ્થિતિ થયેલી સમાધિની દશા ચેગ-સમાધિ સ્ત્રી. [સ.,પું.] યોગ સિદ્ધ કર્યે જતાં પ્રાપ્ત યેાગ-સંસિદ્ધિ -સંસિદ્ધિ) સ્ત્રી. [સં.] યાગની પ્રક્રિયામાં આગળ વધ્યે જતાં બાહ્ય વાસનાઓના નાશ થવા એ ચાગ-સાધના સ્ત્રી, [સં] યાગની પ્રક્રિયાએ કર્યે જવી એ ચાગ-સિદ્ધ વિ. [સં.] જેને વેગમાં ઉચ્ચ કૅટૅ પ્રાપ્ત થઈ ચૂકી છે તેવું
ચાગ-સિદ્ધિ સ્ત્રી, [સં] ચેંગ-સાધનાની ઉચ્ચ કક્ષાએ પહાંચતાં અણિમા મહિમા વગેરે પ્રાપ્ત થવાં એ યોગ-સૂત્ર ન. [સં] પતંજલિના યોગ-દર્શનને સૂત્રાત્મક ગ્રંથ યોગસૂત્ર-કાર વિ., પું. [સં.] યોગસૂત્રના કર્યાં પતંજલિ ચેગસ્થ વિ. [સં.] યોગની સાધનામાં રચ્યું-પચ્યું રહેનાર યુગાચાર પું. [ + સં. મા-] ગીતે અનુરૂપ આચરણ (જેમાં ચિત્તવૃત્તિએ ના નિરોધ મુખ્ય વસ્તુ છે.) [ક્રિયા યાગાધ્યયન નં. [+ સં. મધ્યયન] ગ્રંથા દ્વારા યાગ ભણવાની યેગાનંદ (-નન્દ) પું. [સં. મનā] યોગ સિદ્ધ થતાં મળતે બ્રહ્માનંદ ક્રોટિના ઉત્તમ આનંદ
યોગાનુયેન્ગ કું. [ + સં. મનુથો] એક યાગ પછીને બીજો યાગ, જોગાનુજોગ, તાકડો, (૨) ક્ર.વિ. સંયેાગ પ્રમાણે ચેાગાનુશાસન ન. [ + સં. અનુ-રાપ્તિન] ચેગ-શાસ્ત્ર, ચાગદર્શન
યોગાભ્યાસ પું. [ + સં. અભ્યાસ] યોગની તાલીમ ચાગાભ્યાસી વિ. [સં., પું.] યેાગની તાલીમ લેનાર, યાગ સત્તત કરનાર અનુભવી
યોગાયેાગ પું. [ + સં. બોન] અનુકૂળ અને પ્રતિકૂળ સમય યાગારૂઢ વિ. [ + સં. અઢ] યાગની પ્રક્રિયામાં સતત લાગુ રહેલ [ભાવિક અર્થ યેગાર્થ પું. [ + ર્સ. મર્ય] શબ્દની વ્યુત્પત્તિથી થતા ચણાસન ન. [ + સં. આત્તન] ધ્યાન વગેરે કરવા માટે તે તે ચાક્કસ પ્રકારની બેસવા-ઊઠવા-વા વગેરેના રૂપની ક્રિયા. (યાગ.)
સ્વા
યાગાંગ (યેગાડું) ન. [+ સં, મજ્ઞ] યોગનાં આઠ અંગા યમ નિયમ આસન પ્રણાયામ પ્રત્યાહાર ધારણા ધ્યાન અને સમાધિમાંનું તે તે અંગ. (યેાગ.) યેષ્ઠાંતર-ઘાત પું. [+ સં. અત્તર-વાત] બે સંખ્યાના સરવાળા અને એ જ બે સંખ્યાની બાદબાકીના ગુણાકાર. (ગ.) યામાંતરાય પું. [+ સં. અત્તરાય] યાગમાં આવતું વિઘ્ન યાગિની વિ., સ્ત્રી, [સં.] શ્રી યાગી, (૨) પાર્વતી અને શિવની તહેનાતમાં રહેનારી તે તે ઉપદેવી. (૩) લૌકિક માન્યતા પ્રમાણેની તે તે મેલી દેવી, જોગણી. (૪) ગ્રહાની દશા જેવા માટેની એક પદ્ધતિ (પડવે તથા મે પૂર્વમાં, ત્રીજ તથા અગયારસે આગ્ન ખૂણામાં, પાંચમ તથા તેરસે દક્ષિણમાં, ચેાથ તથા ખારસે નૈઋત્ય ખુણામાં, છઠ તથા ચૌદસે પશ્ચિમમાં, સાતમ તથા પૂનમે વાયન્ય ખૂણામાં, બીજ તથા દસમે ઉત્તરમાં અને આઠમ તથા અમાસે ઈશાન ખૂણામાં યાગિનીનું સ્થાન કહેવાય છે. સંમુખ કે જમણે રાખવાથી મુસાફૅરી અશુભ અને પાછળ
Jain Education International_2010_04
યાજના-સિદ્ધિ
કે ડાબે રાખવાથી શુભ ગણાય છે.) (જ્યા.) યાગિની એકાદશી સ્ત્રી. [સં.] જેઠ વદ અગિયારસની તિથિ. (સંજ્ઞા)
યાગિની-ચક્રન [સ.] તાંત્રિકાનું જોગણીઓને સાય કરવાનું મંડળ. (ર) જએ ‘યાગિની(૪).' (જયેા.) યાગી વિ.,પું. [સ,,પું.] યાગની પ્રક્રિયા કરનાર સાધક. (૨) યાગ જેને સિદ્ધ થઈ ચૂકયો હોય તેવા સિદ્ધ, ‘મિસ્ટિક,' ‘મિસ્ટિકલ' (વિ.ક.)
+
ચેમી-રાજ, યાગી-ગર પું. [સં. યોનિ-રાગ, યોશિવર, ગુ. સમાસ,], યાગીશ, શ્વર પું. [સં. યોશિય્ + $I,-શ્ર્વર, સંધિથી] ઉત્તમ યેગી, (ર) મહાદેવ, શંભુ ચેાગીશ્વરી શ્રી. [સં.] દુર્ગાદેવી [‘યેાગી-રાજ,' યેાગીં (યાગીન્દ્ર) પું. [સં. યોશિન્ + દૃન્દ્ર, સંધથી જુએ યોગેશ, -શ્વર પું. [ સં. થોળ + ફ્રેંચ,-શ્ર્વર ] યોગની પરમ સિદ્ધિ પ્રાપ્ત કરી હાય તેવા સિદ્ધ પુરુષ. (૨) શ્રીકૃષ્ણ યાગશ્ચર્ય ન. [સં. થોળ + જ્ઞેશ્વf'] યાગથી પ્રાપ્ય પરમ સિદ્ધિ યેાગ્ય વિ. [સં.] યુક્ત, ઉચિત, વામી, ઘટતું, છાજતું, લાયક, (ર) બંધબેસતું, ‘એપ્રેપ્રિયેટ.' (૩) કાયદેસરનું, ‘લેજિટિમેઇટ,' ‘જસ્ટ.' (૪) જેવું, ‘રિઅનેબલ' યાય-તમ વિ. [સં.] તદ્દન બંધબેસતું, ‘ફિટેસ્ટ' (મ.સ.) ચેાન્યતા, [સં] યેાગ્ય હોવાપણું, ઉચિતતા, ‘ટિટ.’ (૨) લાયકાત. (૩) શક્તિમત્તા, ‘ઍબિલિટી’ યેાગ્યાધિકાર પું. [+સં. મહિ-ળાī] છાજતી સત્તા કે હુક્ક યેાગ્યાયેાગ્ય વિ. [+ સ. -યો] વાજબી અને ગેરવાજબી યાજક વિ. [સં.] જોડવાની ક્રિયા કરનાર, જોડનાર. (ર) યોજના કરનાર, ઑર્ગેનાઇજીર' (કિ.ઘ.). (૩) રચના કરનાર, ગાઠવનાર, ‘કન્સ્ટ્રક્ટર.' (૪) લેખક યાજક-તા સ્ત્રી, [સ,] ચેાજક હાવાપણું ચેન્જન પું, [ર્સ,] ચાર ગાઉં, આઠમાઇલ, આરારે તેર કિલેામીટર (અંતર)
યાજન-ગંધા (ગધા) વિ., શ્રી. [સં.] યેાજનના અંતરે હાય ત્યાંથી ખુશ! કૈં ગંધ આપનાર સ્ત્રી-એલવંશી રાજા ાંતનુની બીજી રાણી-મત્સ્યગંધા, સત્યવતી. (સંજ્ઞા.) (ર) (લા.) કસ્તુરી
યાજના શ્રી. [સં.] ગે।ઠવણી, વ્યવસ્થા. (૨) રચના. (૩) તે તે કાર્યની ગતિ-વિધિ માટેની વિચારણા અને એને મુસદ્દો, ‘કીમ,’લૅન,' પ્રેજેક્ટ.' (૪) આલેખન,
‘ડિઝાઈન' (ન.લા.) ચેાજનાકીય વિ. [સં.] યાજનાઓને લગતું, ‘સ્કીમૅટિક' યાજના-ચાતુર્ય ન. [સં.] યોજના કરવાની ચતુરાઈ યાજના-પત્ર પું. [સં.] યાજનાને લગતા મુસદ્દાને કાગળ કે પુસ્તિકા, ‘પ્રાસ્પેસ' [રીત, પ્રાજેક્ટ-મેથડ’ યાજના-પતિ શ્રી. [સં.] રક્ષણશાસ્ત્રની એ નામની એક યાજના-પૂર્વક વિ. [સં.] વ્યવસ્થિત માળખું તૈયાર કરીને, યેજના-બદ્ધ રીતે
ચેજના-બદ્ધ વિ. [સ.] જેનું વ્યવસ્થિત માળખું તૈયાર કરવામાં આવ્યું હોય તેવું [સફળતા, પ્લૅન-પર્ફોર્મન્સ યાજના-સિદ્ધિ શ્રી. [સં.] ચેાજનાની કે યાજનાઓની