Bruhad Gujarat kosha Part 2

SR No.: 016073
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1981
Total Pages: 1294
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 39 MB

Page 776

મુક્ત-સંગ
સુક્ત-સંગ (સ) .વિ. [સં.] આસક્તિના ત્યાગ કર્યાં હોય તેવું [ઉદાર, (૩) ક્રિ વિ. ઉદારતાથી મુક્ત-હસ્ત વિ. [સં] ખુલા મઢેલા હાથવાળું. (૨) (લા.) મુક્તહસ્ત-વ્રુક્ષાસન ન. [સં] યાગનું એ નામનું એક આસન (યાગ,) મુક્તા શ્રી. [સં.] મેતી
છૂટેલે
મુક્તા-કલાપ પું. [×.] મેાતીનું ઝુમખું મુક્તાત્મા પું. [સં. મુમર + આમા] જીવન-મરણથી જીવાત્મા. (૨) કર્મ-બંધનથી છૂટો થયેલેા જીવ સુકતાદ ન. [જએ મુખતાઇ.'] વાર્ષિક શ્રાદ્ધ. (પારસી.) મુક્તાધારા સ્ત્રી. પું [સ,, સ્રી.] જઆ ‘મુક્ત-ધારા.’ મુક્તા-પુંજ (-પુ-૪) પું. [સં.] મેતીએને ઢગલે (ના,6.) સુક્તા-કુલ(-ળ) ન. [સં.] જ મુક્તા.' મુક્ત વલિ(લી,- ળિ,-ળી) *. [સં] મૈતીની સેર. (૨) માતીની માળા [આસન. (યાગ.) મુક્તાસન ન. [સં, મુજ્ઞ + આસન] એ નામનું યોગનું એક મુક્તા-સેર (-૨૫) સ્ત્રી, સં. મુણ્ડા + જુએ ‘સેર.’] મેતીની સેર, મેાતીની હારડી મુક્તા-હાર પું. [સં.] મૈતીના હાર
મુક્તાહાર` વિ. [સં. મુત્તુ + બા-દા] જેણે ખાવાનું બંધ કયું હોય તેવું, અનશન-વૃત્તિ મુક્તિ સ્ત્રી. [સ,] છુટકારા, એમ્નેસ્ટી.' (૨) મેાકળાશ, (૩) જીવન-મરણમાંયી છૂટી જવું એ, મેક્ષ.[॰ આપવી(રૂ...) મુક્ત કરવું, છૂટું કરવું, પામવી ( પ્ર.) મેક્ષ મળવા ૦ મળવી (રૂ.પ્ર.) છુટકારો થવા] મુક્તિ-ક્ષેત્ર ન. [સં.] જીવન-મરણથી જ્યાં મુક્તિ થવાની સુવિધા હોય તેવી જગ્યા કાશી, મુક્તિપુરી મુક્તિદાતા વિ, હું.] મેક્ષ-દાતા મુક્તિ-દાત્રી વિ., સ્ત્રી. [સં.] મેક્ષદાતા (ભક્તિ) મુક્તિ-પત્ર હું. [સં.,ન.] એક-બીજાના બંધનમાંથી છોડાવનારું લખાણ, ફારગતી, ફીડ ઑફ રિલીઝ' [જન્સ' મુક્તિ-પત્રિકા સી. [સં.] સજાને માટેના મુક્તિ-પત્ર, ‘ઇન્ડમુક્તિ-પદ ન. [સં.] મેક્ષનું સ્થાન, પરમ ધામ મુક્તિ-પુરી . [સં.] એ ‘મુક્તિ-ક્ષેત્ર’-મેાક્ષ-પુરી.’ મુક્તિ-ફાજી. [ + જએ કેાજ.'] (લા.) ખ્રિસ્તીધર્મમાં લાવી લેાકાના ઉદ્ધાર કરવાના મિશનથી કામ કરનારી ખ્રિસ્તી મિશનરીઓની ધાર્મિક મંઢળી. (સંજ્ઞા ) મુક્તિ-માર્ગ પું. [સં.] મેાક્ષ-માર્ગ, જ્ઞાન-માર્ગ મુક્તિ-યજ્ઞ પું. [સં.] (લા.) સ્વતંત્રતા મેળવવા માટેના
પ્રબળ પ્રયત્ન
મુક્તિ-રમણી અી. [સં.] મુક્તિરૂપી સુંદર સ્ત્રી (રૂપક) સુખ ન. [સં.] મેઢુ. (૨) આગલેા ભાગ. (૩) આરંભ, શરૂઆત. (૪) મારું અને નદી જ્યાં ખારામાં પડતી હોય તેટલા પ્રવાહ. (૬) નાટયરચનાની પાંચ સંધિઓમાંની પહેલી સંધિ. (નાટય.) [નાં મલેખાં કરવાં (૩.પ્ર.) મેઢ મીઠું મોઢું બેટલી સારું લગાડવું] સુખ-કમલ(-ળ) ન. [સં.] કમળના જેવું સુંદર મેાઢું સુખ-કલા(-ળા) સ્રી. [સં.] મેઢાનું સોંદર્ય, મેઢાની સુંદર
Jain Education International_2010_04
૧૮૧૧
સુખ-પરીક્ષા
સિકલ
સુખ-ગણિત ન. [સં.] માત્ર મનથી જ ગણતરી કરતાં જેમાં જવાબ આયે જવાના હોય છે તેવી ગણિતની પદ્ધતિ. (ગ.) સુખ-ગત વિ. [સં.] મેઢામાં જઈ રહેલું, મેઢામાંનું. (ર) મૌખિક, એરલ’ (ન. ભે।.)
સુખ-ચર્યા શ્રી. [સં.] મુખના હાવન્સાવ સુખ-ચંદ્ર (-ચન્દ્ર) પું. [સં.] ચંદ્રના જેવું સુંદર મેઢું સુખ-ચિત્ર ન. [સં.] પુસ્તકના પૂંઠા ઉપરનું ચિત્ર, ‘કન્ટિ
સ્પાસ'
મુખ-જ(જ)માની સ્ત્ર. [+જુએ ‘જ(-g)બાની.’] મેઢેથી આપવાનો સાક્ષી [બખ્તર મુખટેપ પું. [+જુએ ‘ટોપ,'] મેઢાનું એક પ્રકારનું મુખતું ન. [જએ ‘મુખડું’+ ગુ. ‘લ' ત.પ્ર. પરંતુ સ્વાભાવિક ‘લ’ મધ્યગ = ‘સુખલડું.'] જ ‘મુખલડું.' (પદ્યમાં.)
મુખડું ન. [ સં. મુલૢ + ‘હું' સ્વાર્થે ત.પ્ર.] સુખ, મેઢું (પદ્મમાં.) સુખ- પું. [જ એ ‘મુખડું.”] સંગીત શરૂ કરતાં પહેલાં તાલના બાંધવામાં આવતા મહારા. (સંગીત.) (૨) વહાણનું માઢું. (વહાણ.) સુખતાદ જએ મુક્તાદ.’
સુખ-તાલ પું. [સં.] જએ 'મુખ-ડૉ.' (સંગીત.) મુખતસર વિ. [અર. મુખ્તસર્] સારરૂપ, મુદ્દાનું, મુદ્દાસરનું (૨) અગત્યનું (ખાસ કરી લખાણ) મુખત્યાર વિ. [અર. મુખ્તાર્ ] પેાતાની મરજીમાં આવે તેમ કરવાની જેણે સત્તા હાથ કરી હોય તે, અષિકૃત કુલ અખત્યારવાળું, ‘એથેાઇઝ ડ,' એટની) મુખત્યાર-નામું ન. મુખત્યાર-પત્ર પું. [+ સં.,ન.] સંપૂણૅ અધિકાર આપવાનું લખત, અખત્યાર-પત્ર, અધિકૃતિ, ‘ચારિક શન-લેટર,’ પ્રેાકયોરેશન,' ‘લેટર ઑફ એટર્ની,’ પાવર ઓફ એટર્ની
મુખત્યારી સ્રી. [અર. મુખ્તારી] મુખત્યારપણું, અપાયેલા અખત્યાર, ‘ઍથારિક શન'
સુખ-દુર્ગં ધ (દુર્ગન્ધ) પું [સં.], (દુર્ગ) સ્ત્રી. [ + ગુ ], -ધી (-દુર્ગન્ધી) સ્ત્રી.[ + ગુ. 'ઈ' ત. પ્ર.] દાંતના રોગને કારણે મેઢામાંથી નૌકળતી બો રાષ સુખ-દ્રેષ પુ. [સં.] (લા.) ખેાલવામાં થયેલૌ ફૂલ, વાણીસુખ-દ્વાર ન. [સં.] મકાનનું મુખ્ય બારણું, સિંહ-દ્વાર, ←ક્રેઇડ' (સ. ઝ.) [ચંદા, ‘ડાયલ' સુખ-પટ પું. [સં.] એઝલ, બુરખા. (૨) ઘૂમટા, (૩) સુખ-પત્ર ન. [સં.] પુસ્તક વગેરેનું આગલું પાનું, મુખપૃષ્ઠ, ‘ટાઇટલ પેઇજ' (મ.સ.) (૨) અમુક મંડળ કે સંસ્થાનું પેાતાનું સમાચાર-પત્ર, ‘ઑર્ગન’ (વિ.ક.) મુખ-પત્રિકા શ્રી. [સં.] મમતી. (૨) જુએ ‘મુખ-પત્ર(ર).’ સુખ-પદ્મ ન. [સં.] જએ ‘મુખકમલ,’ મુખ-પરીક્ષા સ્ત્રી, [સં.) મેઢાનાં સામુદ્રિક ચિહના ઉપરથી કરવામાં આવતું નિદાન. (ર) મેઢા ઉપરનાં કે અંદરનાં ચિહ્નાથી કરવામાં આવતું રેગનું નિદાન. (૩) મૌખિક તપાસણી, ‘એરલ એક્ઝામિનેશન,’ એલ ટેસ્ટ'