Bruhad Gujarat kosha Part 2

SR No.: 016073
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1981
Total Pages: 1294
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 39 MB

Page 768

મિર્જાજ-દાર
મિજાજ-દાર વિ. [+ફા. પ્રત્યય] મિજાજવાળું, ઘમંડી, ગીલું મિન્નજી વિ. [અર.] ઘડી ઘડીમાં સ્વભાવ બદલાઈ જાય તેવું, ચીડિયું. ૨) અભિમાની, ગર્વીલું. (૩) (લા.) તરંગી, લહેરી
૧૮૦૩
૭
મિાસ પું. [અર. મિા] જુએ ‘મિાંજ.’ મિાસ-દાર વિ. [+ફા. પ્રત્યય] જુએ ‘મિજાજ દાર.' મિાસી વિ. [અર. મિર્જા] જએક મિન્નછ.' [[જવું એ મિટાવ પું. [હિં, મિટાવવું] મઢી જવું એ, રાગનું શમી મિટાવવું, મિટાવું જુએ ‘મીટનું’માં. મિટ્ટી સ્રી. [સં. મૃત્તિ! > પ્રા. મિટ્ટિ>>હિં.] માટી, મટાઢી. [॰ કરવું (૩.પ્ર.) ગંદું કરવું. (૨) નાશ કરવા, ૦ ખરાબ થવી (૩.પ્ર.) દુર્દશા થવી. ૰ ખાવી (રૂ.પ્ર.) માંસ ખાવું, ॰ ઠંડી થવી (-ઝડી-) (રૂ.પ્ર.) મરી જવું.૦ ૩કાણે પાડવી (રૂ...) દફ્ન કે દહન કરવું. થવી (રૂ.પ્ર.) નબળા થયું. • દાણાદાણ થવી (રૂ.પ્ર.) હેરાન-પરેશાન થઈ જવું. ૰ની સૂરત, ભું પિંજર (-પિ૪૨)(રૂ.પ્ર.) માનવ-શરીર, ૦ના માંદ્યા (-માંદ્યા) (૩.પ્ર.) મૂર્ખ માણસ. ૦ પકઢવી (૩.પ્ર.) જમીન કરડવી. (૨) હઠીલા થવું. (૩) હારવું. • પર શઢ(-t)g (રૂ.પ્ર.) જમૌન માટે ઝઘડવું, પલીત થવી (રૂ.પ્ર.) દુર્દશા થી. ૦ ખગઢવી (રૂ.પ્ર.) દુર્દશા થવી. (૨) સખત માર વાગવે, (૩) કાદવમાં ઘસડાવું. માં મળવું, માં મળી જવું (૩.પ્ર.) પાયમાલ થઈ જવું] મિન ી. [અં.] ક્રિકેટની રમતમાં દાવ લેનારની પીઠે તરફની બાજુએ ઊભા રહેવાની જગ્યા મિડર સ્ત્રી, [અં] ક્રિકેટની રમતમાં દાવ લેનારની સામે તરફની બાજુએ વચ્ચે ઊભા રહેવાની જગ્યા [સત્ર મિઢન્ટર્સ વિ. [અં.] કાઈ પણ એક સત્રની વચ્ચેનું, અર્ધમિડ-વાઈફ શ્રી. [અં,] તાલીમ પામેલી માન્ય સુયાણી મિણાવવું જએ ‘મિણાનું'માં મિણાપું અક્રિ. [જુએ ‘માણા,’-ના.ધા] મોણેા ચડવા (૨) (ઢારે) દૂધ આઉમાં ખેંચી લેવું, પાનેા ખેંચી લેવા. મિણાવવું પ્રે., સ ક્રિ. પરિમિત માપસરનું ત્રિત વિ. [સં.] માપેલું, માપ પ્રમાણેનું, પ્રમાણસરનું, મિત-પાન ન. [સં.] પ્રમાણસર દારૂ પીવે એ, ‘ટેમ્પરન્સ’ મિતરૂપી વિ. ર્સ, મિત્ત-૫ + ગુ. ‘ઈ ' ત, પ્ર.] માપસર ક્રેફી પીણું પીનાર, ટેમ્પરન્ત' (બ.ક.ડા.) [ાલનારી મિતભાષિણી વિ., સ્ત્રી. [સં.] જોઇતું જ ખેલનારી, એ મિતભાષિ-તા સી. [સ.] જોઇતું ખેલવું એ, એન્ડ્રુ બેલવું એ, મેાડરેશન' [નારું, થાડા-ખેલું મિતભાષી વિ. [સઁ. પું.] જોઇતું જ બેાલનારું, ઘેાડું ખેલમિત-ભુજ(-ગ) વિ. [સં. મિત-મુક્તું ૫. વિ. એ.વ. મિત્તમુ[ ], મિતભેાજી વિ. [સં.,પું.] માપસર ખાનાર મિતાહારી [હોવાપણ મિત-ચાગ કું. [સં] સ્ત્રી-યુગમાં પ્રખળ રીતે નિયમિત મિત-યાગી વિ. [સં., પું.] સંસાર-ભાગમાં પ્રમળ નિયમિતતા રાખનારું [‘મેડરેશન' મિત-વાદ પું. [સં.] જેવું જ એટલનું એ, મિતભાષિતા,
Jain Education International_2010_04
મિત્ર-વ
મિત-ભાદી વિ. સં. હું.] જુએ ‘મિતભાષી,’[કરકસ મિત-વ્યય પું., ભિતચિતા શ્રી. [સં.] પ્રમાણસરના ખર્ચે, મિતશ્ર્ચયી વિ. [સં., પું.] કરકસરિયું
મિતાક્ષર વિ. [ + સં, મક્ષર] ગણતરીના અક્ષરાવાળું, ટૂંકાણમાં લખેલું લિખન મિતાક્ષર-તા ી. [સં.] સંક્ષિપ્તતા, ટૂંકમાં લખવું એ, સારમિતાક્ષરી॰ વિ. [સ.,પું.] જએ ‘મિતાક્ષર.’ મિતાક્ષરીર ી. [સં.] જ‘મિતાક્ષર-તા.’ (ર) ટૂંકી
પ્રસ્તાવના
મિતાચાર પું. [ +સં, મા-વાર્] પ્રમાણસરનું આચરણ, વિવેકમર્યાદાવાળું આચરણ, ‘ટેમ્પરન્સ' (મ.ર) મિતાચારી હું. [ + સં., પું.] મિતાચાર શાખનાર મિતાહાર પું. [ + સં. માઁ-T] જુએ ‘મિત-ભક્ષણ,’ મિતાહારી વિ. [સં., પું.] જુએ 'મિતલક્ષી.’ મિતિ શ્રી. [સં.] માપ, માપણી. (૨) તિથિ, તારીખ, મહિનાના તે તે દિવસ. (૩) નિશ્ચિત તે તે સંવત કે વર્ષે. [૦ કાપવી (રૂ.પ્ર.) વ્યાજ કાપી આપવું.૦ ચઢા(-ઢા)વવી (રૂ.પ્ર.) કાગળ-પત્ર પૂરા કરવા. ॰ ગવી (ઉં.પ્ર.) બિલ પાકું થવું, કાચી મિતિ (રૂ.પ્ર.) પૈસા વ્યાજે આપ્યાના પૂર્વના દિવસથી ગણાતું વ્યાજ, પાકી મિતિ (૩.પ્ર.) પૈસા ત્યારે આપ્યાના પછીના દિવસથી ગણાતું વ્યાજ. (૨) પૂરી થયેલી મુદત. મૂળમિતિ (૬.પ્ર.) લેવડ-દેવડ થયાના દિવસ] મિતિ-વાર` ન., ખ.વ. [સં.] તિથિ અને વાર [મુજમ મિતિ-વાર ક્રિ.વિ. [સં.] તિથિ પ્રમાણે, દરેકે દરેક તિથિ મિત્ર પું. [સં.] સૂયૅ. (૨) પાશુપત સંપ્રદાયના સંસ્થાપક લકુમ લીશના ચાર શિષ્યામાંના એક, (સંજ્ઞા.) (૩)વિ. [સં,ન.] દાસ્ત, દાસ્તદાર, મૈત્રી ધરાવનાર. (૪) હિતૈષી, શુભેક મિત્ર-કાર્ય, મિત્ર-નૃત્ય ન. [સં.] દાસ્ત તરીકેનું કામ, દાસ્તનું કામ
મિત્ર-જન પું., ન. [સં.,પું.] જઆ ‘મિત્ર (૩).’ મિત્રા, મિત્ર-તનયા સ્ત્રી. [સં.] પૌરાણિક માન્યતા પ્રમાણે સૂર્યની પુત્રી યમુના નદી
મિત્રતા શ્રી. [સં.], -તાઈ સી. [સં. મિત્ર-જ્ઞાઁ + ગુ. આઈ ’ સ્વાર્થે ત. પ્ર.]. -~ ન. [સં.] મિત્રપણું, મૈત્રી, ઢાસ્તી, દાસ્તારી, કૈાસ્તદારી મિત્ર-દ્રોહ છું- [સં.,] મિત્ર તરફના દા ત્રિદ્રોહી વિ. [સં.,પું.] મિત્ર-દ્રોહ કરનાર મિત્ર-ભાવ પું. [સં.] જુએ મિત્રતા.’ મિત્ર-ભવન ન. [સં.] જન્મકુંડળીમાનું એક ઘર. (જ્યેા.) મિત્ર-મંડલ(-ળ) (-મડલ,-ળ) ન, [સં.] મિત્રોના સમૂહ મિત્ર-રાજ્ય, "દ્ર ન. [સં.] જેની સાથે સંપ હોય તેવું રાજ્યરાષ્ટ્ર, મિત્રાચારી રાખનાર રાજય. (૨) મિત્રનું રાજ્ય મિત્ર-લાભ પું, [સ.] મિત્ર કે મિત્રો મળવા એ મિત્રખું,ખું વિ. સં. મિત્ર + જએ વખા’+ '‘*’ ત.પ્ર.] મિત્ર-વિહાણું [વહાલા હાય તેનું મિત્ર-વત્સલ વિ. [સં.] મિત્રને વહાલું. (૧) જેને મિત્ર મિત્ર-વર્ય પું. [સં.] શ્રેષ્ઠ મિત્ર, સાચા મિત્ર