Page Text
________________
માન્ય ભાષા
૧૦૮૭
માફક
(હી.વ.), “કન્સેશન'
માપ-દર્શ વિ. જિઓ “માપ + સં.] માપ બતાવનાર માન્ય-ભાષા સ્ત્રી. [સં.] વ્યાપક રીતે સ્વીકારાયેલી શિષ્ટ માપદંત (-૬૭) પું. જિઓ “બાપ + સં.] જુએ “માનભાષા, “સ્ટાન્ડર્ડ લેંગ્લેઈજ' (પ્ર. ૫) [ઉત્તમ દંડ –ક્રાઇટેરિયા- “નોર્મ.'
[કેઈલ.' માન્ય-વર વિ. [સં] ઘણું માનનીય, માન આપવા ક્યમાં મા૫-ધોરણ ન. [+જુઓ “ધરણ.] માપાઈ ને નિયમ, માપ ન. સિં. માન ન છે. માપ દ્વારા સં. માપન ન., ના મા૫ન ન. [સં.] એ “માપણો.” રી. છે. પણ માપ નથી; હોય તો છું. હોય. દે.મા. મcવ માપન-શાસ્ત્ર ન. [સં. માપવાનું ગણિત આપતું શાસ્ત્ર, નો અર્થે વાટ' છે. આમ જ એ માપવું.'] લંબાઈ ક્ષેત્રનેતિ , મેસ્યુરેશન.” (મ.ર.) (ગ.) પહોળાઈ વજન વગેરે પ્રમાણ, પરિમાણ, “ગજ, મેર, મા૫નીય વિ. [સં.] જાઓ “માય.” ક વેન્ટિટી' (આ.બા.) વગેરે. (૨) (લા) ગજું, મર્યાદા, મા૫-૫ટી-ઠી સી. સિં.] માપવાની લાકડા ચા લટું વગેરે કેલિબર.' (૩) પ્રતિષ્ઠા, મોભે. (૪) માન-દંડ, સિદ્ધાંત, ધાતુ કે પ્લાસ્ટિક વગેરેની ફિત, માપ-દોરી, “મેઝરિંગ ટેપ” ક્રાઇટેરિયા.' [૦ કરવું, કાઢવું, ૦ જેવું (ર.મ.) અંદાજ “ઈલ” (ગ.વિ) કાવો. ૦૬ (રૂ.પ્ર) માન ગુમાવવું, પ્રતિષ્ઠા ગુમાવવી, મા૫-બંધી (-બધી) સમી. [જ માપ”+ “બાંધવું' + ગુ. વકર છે. ભરવું (રૂ.પ્ર.) માપવું. ૦ રાખવું (રૂ.પ્ર.) “ઈ' ક..] અનાજની માપસર વહેચણી કરવાનું નિયમન, પ્રમાણ સાચવવું. (૨) ધોરણ સાચવવું. ૦ લેવું (રૂ.મ.) રેશનિંગ'
[કરનારું, માપનારું લંબાઈ પહોળાઈ માપવી]
માપલિયું વિ. [ઓ “માપવું' + ગુ. “છયું ત...] માપ માપ-આંકણી સ્ત્રી. જિઓ “આંકણી.] માપનો ખ્યાલ મા૫ણું ન. જિઓ “માપ' + ગુ. “હું' સ્વાર્થે ત.પ્ર.] માપમેળવવો એ, કેલિબ્રેશન”
(મીટર. (૩) માપું વાનું સાધન, માપયું, માપણું, સગાંવહાલાં તેમ વસવાયાંને માપક વિ. [.] માપ કરનારું, માપ આપનાર. (૨) ન. ખેતીના પાકમાંથી અપાતો લાગે. (૩) ખેતમજરેને માપ-કરણ ન. જિઓ “માપ'+ સં.] માપવાની ક્રિયા, અપાતું ખાવાનું માપણી, મોજણી. (૨) ક્ષેત્ર માપવાનું ગણિત, મેસ્યુ- માપેલો છું. [જ “બાપલું.] ગામડાના કારીગરને ખેતીના રેશન”
પાકમાં લાગે. (૨) (લા) પુરુષની જનનેંદ્રિય માપણહાર વિ. [જ “માપવું' + જ.ગુ. “અણુ” પ્ર. + માપવું સક્રિ. (સં. મા ધાતુનું છે. જાપ-, તત્સમ માપ
અપ. “૬ ઇ.વિ, પ્ર. + સં. વI>પ્રા. °સાર] માપ કરવું, પરિમાણ નક્કી કરવું, પ્રમાણુ કાઢવું. (૨) (લા) કરનાર, માપક (જ.ગુ.)
ક્યાસ કાઢવો, કળવું, પારખવું. (૩) પગે ચાલતા થવું. મા૫ણી સ્ત્રી. જિઓ માપવું' + ગુ. “અણુ” ક.પ્ર.] માપ- (૪) સરકી જવું, નાસી જવું. (૫) પડી જવું. મપાવું વાની ક્રિયા, માપ-કરણ, મેજી , “સ'
કર્માણ, ક્રિ. મપાવવું છે, સક્રિ. માપણી અધિકારી વિ, પું. [+સંપું.] જમીનનું માપ માપસર ક્રિપવિ. [ઓ “માપ' + “સર” (પ્રમાણે).] માપ
કરનાર, ખાતાને અમલદાર, મજણીદાર, “સર્વેયર' પ્રમાણે, જોઈએ તેટલા પ્રમાણમાં માપણી અંક (અ) પું. [+ સં] જમીનનું માપ કરતાં મા૫-સાઠવ ન, જિઓ માપ' + સં.] આકારનું ઘાટીલાઆપેલો તે તે ટુકડાનો આંક, “સર્વે નંબર
પણું, “હામેની(બ.ક.ઠા.) માપણી કચેરી સી. જિઓ “કચેરી.] જમીનનું માપણી માપાં ન, બ.વ. [જ એ “માપું.'] પાકનું મહેસૂલ વસૂલ કરનારું સરકારી કાર્યાલય, સર્વે-ઓફિસ
કરતી વેળા ઉધ૨ાવા લાગે માપણીન્જામ ન, જિઓ “કામ.'] જાઓ “માપણું.' માપિત વિ. [સં.] માપેલું
+ જ એ કામદાર.'' જમીનની માપણી માપિસ ન. જિઓ માપવું' + ગુ. ઈયું” કવાચક ક. કરનાર સરકારી માણસ, મજદાર, “લેન્ડ સર્વેયર' પ્ર.] માપ કરવાનું સાધન, માપણું, માપલું, માથું માપણી-ખાતું ન. [+જ “ખાતું.”] જમીનની માપણી માપિયું ન. જિઓ “માપવું' + ગુ. “ઇયું' ક્રિયાવાચક કરનારું સરકારી તંત્ર, “સર્વે-ડિપાર્ટમેન્ટ”
કે ] માપ, માપણી માપણી-તપાસણી જી. [+ “ “તપાસણી.'] જમીનની માપું ન. જિઓ માપવું' + ગુ. ‘ઉં' કવાચક ક.પ્ર.] માપણી કર્યા પછી માપ સાચાં ખોટાં નક્કી કરવાની ફેર- જાઓ “માપિયું.” [૦ ભરવું (રૂ.) માપિયા વડે માપવું] તપાસ, રિવિઝન-સર્વે
[અંક. માથું ન. જિએ “માપવું' + ગુ. “ઉં' ક્રિયાવાચક ક.મ.] માપણી-નંબર (-નમ્બ૨) છું. [+ એ.] જ માપણી- માપ. (૨) લાગે, લેતી માપણીપ્લાગત હત્ય) રજી. [+જએ “લાગત.] માપણી મા વિ. [સં] માપ કરાવા પાન, માપવા જેવું, માપનીય કરવાની સરકારી ફી
માફ ક્રિ.વિ. [અર. મુક્] ક્ષમાપાત્ર, ક્ષેતન્ય, માફી માપણું ન. [જ એ “માપવું' + ગુ. “અણું કર્તવાચક કે આપેલું. [ કરવું (રૂ.પ્ર.) ક્ષમા આપવી. (૨) જમીનપ્ર.) માપવાનું સાધન, માપિયું
વળતર કે અન્ય લેતરી જતાં કરવાં. કરે (રૂ.પ્ર.) માપ-તેલ નબ.વ. જિઓ “મા” “તેલ.] માપવું જવા દે ].
અને તળવું એ. (૨) માપવાથી અને તાળવાથી આવતું માકક કિ.વિ. [અર. મુવાફિક] અનુકુળ, ફાવતું, ભાવતું, , પરિણામ
ગોઠતું. (૨) બંધબેસતું. (૨)-ની જેમ, -ની પેઠે, -ના મુજબ,
Jain Education International 2010_04
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 016073 |
| Book Title | Bruhad Gujarat kosha Part 2 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Keshav Shastri |
| Publisher | University Granth Nirman Board |
| Publication Year | 1981 |
| Total Pages | 1294 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 39 MB |