Bruhad Gujarat kosha Part 2

SR No.: 016073
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1981
Total Pages: 1294
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 39 MB

Page 707

મન-ગતિ
૧૭૪૨
મને-મેહક
મને ગતિ સ્ત્રી. સિં, મન + ]િ મનને વેગ, “ઇપસ.” પડવાની સ્થિતિ, ઉત્સાહ-લંગ, નાસીપાસી (૨) મનની ઇચ્છા
પસંદ મને-ભાવ હું. [સં. મનસ્ + માંa] મનને વિચાર, આશય, મન-ગમ વિ. સં. મનન + ] મનમાં ગમે તેવું, મન- ઉદેશ, મતલબ, ઇરાદે, “આઈડિયા' મનગમતા મી[સં.] મનગમ-પણું
મનેભાવના ઢી. [સં. મનસ્ + માવના] મનની ઈરછા, મનની મને ગમ્ય વિ. [૪] જ્યાં મન પહેાંચી શકે છે. સર્વ વૃત્તિ, મનની લાગણી જાણી શકે તેવું
મને-ભાવિત વિ. [સં મન + માવત] મનમાં વિચારેલું મને વેગી વિ. [સં. મનસ્ + મurી, સંધિથી] મનથી મને ભિરામ વિ, સિ. મનસ્ + રામ-રામ] એ “મનોહારી.” પણ વધુ ગતિથી આગળ વધનારું
મને ભૂ છું. [સં.] એ “મોજ.” મને-પ્રહ પૃ. [સં. મન +8] મનમાં રહેલું એકપક્ષી મને-ભૂમિ સ્ત્રી. સિં. મન + ભૂમિ] સામાનું સમઝવા આગ્રહી વલણ, બાયસ”
માટેની મનની પરિસ્થિતિ કે ભમિકા મન-વાહ વિ. સં. મન + પ્રાર્તા] ગ્રહણ કરી શકાય તેવું, મને-ભેદ છે. [સે, મન + મેઢ માનસિક મત-ભેદ, કોઈ સમઝી શકાય તેવું, મન-ગમ્ય
પણ બેનાં મને વચ્ચે વિચાર-ભેદ મને-જ, અજન્મા છું. [સં. મન +ન, બન્મા] કામદેવ મને-ભ્રમ છું. (સં. મનસ્ + ગ્ર] બુદ્ધિને ભ્રમ, કાંઈને મને-જન્ય વિ. [સં. મનસ્ + ] મનમાંથી ઉત્પન્ન થાય બદલે કાંઈ સમઝવાની પરિસ્થિતિ તેવું, મનમાં વિકસે તેવું
[મનઃસંયમ મને-બ્રશ (-ભ્રંશ) પું. સિં મનસ્ + અંદા] મગજની મને-જય . [સં. મનસ્ + ] મન ઉપર વિજય, શૂન્યતા, ગાંપણ, દીવાનાપણું મનેજથી વિ. [સ. ૫.] મનઃસંચમો [ગતિથી દોડનારું મને-મથન જુએ “મને-મંથન.” મને-જ પં. [સં. મનસ્ + 74] મનને વેગ. (૨)વિ. મનની મને-મન કિ.વિ. [જુએ “મન,”-કિર્ભાવ.] એકબીજાના મનો-જ્ઞ વિ. સં. મન + $] સુંદર, રમ્ય, મનોહર મનની પરસ્પર એકતા હોય એમ માણતા જી. [સં.] મનોજ્ઞપણું
મને-મય વિ. [સં. મન + મ ત..] મન-રૂપ, મને રૂપ, માતા સી. (હિ. મનોતી) નાણું ધીરનારને ખ્યાજ ઉપરાંત મનના રૂપનું. (૨) વુિં . એ નામને એક આંતરિક કોશ આપવામાં આવતી રકમ, “કમિશન.' (૨) વીમાન હતું. (કર્મો દિય ઉપર અધિકાર છે તે.) (વેઢાંત.) પ્રીમિયમ'
મનેમય-સૃષ્ટિવાદ પું. [.) આદર્શવાદ, “આઈડિયાલિઝમ' મને-દશા શ્રી. [સં. મનસ્ + ઢા] મનની હાલત, મનની (મન.રવ.. સ્થિતિ, મઠ' (ચં.ન), “સ્ટેટ ઓફ માઈન્ડ” (નિ. મનેમથી વિ. સ્ત્રી. [સ.] મનમાં તાદશ થઈ રહેલી (કોઈ ભગત.).
[વાની ક્રિયા પણ આકૃતિ વિચારણે વ્યક્તિ વગેરે) મ ર્દ (-દડ) છું. સં. મન +0] મનને વશ રાખ- મને-મ(મ)થન (-મ(થ)ન) ન. [સં.] મનની ગડમથલ, મને-દુર્ણ વિ. [સ.] માનસિક્ર રીતે દુતિ, અંતર મેલું મનમાં થતી વિચારની ઘડ-ભાંગ [મકાન (૩૫) મને-દુઃખ ન. સિં. મન ટુલ] જાઓ “મન-દુખ." મને-મંદિર -મન્દિર) ન. સિં. મન + મન્દિર] મનરૂપી મને-દેવતા મું, સ્ત્રી. [સં. મન +ફેવતા સ્ત્રી.] અંતરાત્મા, મને-માપન ન. [સં. મન + માન] મનની પરીક્ષા
અંતઃકરણ, કેલ્સિયસ' (ઉ.કે) [(૨) લાચારી મને-માલિન્ય ન. [સં. મન + માસિT] મનનું મેલાપણું, મને-દૌર્બલ્ય ન. સિં.] મનની દુર્બળતા, મનની નબળાઈ. કામ ક્રોધ વગેરે છ શત્રઓથી ઘેરાયેલા મનની પરિસ્થિતિ મને-દ્વાર ન. સિં.] મનનું બારણું, મનરૂપી બારણું. (૨) મને-મિતિ શ્રી. [સં. મનસ + મિ8િ) જુએ “મન-માપન.”
સુપ્ત દશામાંથી જ્ઞાનદશા તરફ જવાનો દરવાજો (૨) માનસશાસ્ત્ર ધરાવતી વિભિન્ન ક્રિયાને ખ્યાલ મ-ધર્મ મું. [સં. મનસ્ + ] મનને ધર્મ, મનને ગુણ મેળવવાની વિદ્યા, “સાઇકોમેટ્રી' મને ધર્મ-વિધા સ્ત્રી, [સં] માનસશાસ્ત્ર, “સાઈલેજ' મને-મિલન ન. [સં. મનસૂ +fમ7] એ મન-મેળ.” (ન.)
વિર્તક બંધ થવા એ મને-મુકુર પું. [સં. મનસ્ + મુસ) મનરૂપી અરીસ, મને-નાશ પું. (સં. મન + નાશ] મનનો નાશ. (૨) તર્ક સ્વચ્છ મન મને-નિગ્રહ (સં. મનસ +નિવ્ર જાઓ “મન:સંયમ. મને-મુખી વિ. [સં. મનસ્ + મg, S.] પોતાની મેળે
કૂલ(-ળ) વિ. સિં. મનસ્ + અનુક, સંધિથી] મનને માનસિક રીતે ખ્યાલ આપતું. [વૃત્તિ (રૂ..) માનસિક માફક આવે તેવું
દર્દીનું વિજ્ઞાન, “સાઈકેપથી']. મામની સી. પગની એ નામની એક મુદ્રા. (ગ.) મન-મુગ્ધ વિ. નિ. મનસ્ + ] મનમાં મોહ પામેલું, મને-બલ(ળ) ન. સિં, મન + ] મનની શક્તિ, માન- મેહ પામેલા મનવાળું, મુધ સ્વરૂપ, દયાન-મૂર્તિ સિક તાક્રાત, ‘વિલ-પાવર,’ મેન્ટલ એનર્જી
મનેમતિ સ્ત્રી. [સં. મનQ + મઉં) મનમાં ચીતરાઈ રહેલું મને-ભવ ૫. સિં. મન + મ જ “મજ.' મને-મેલ પુ. ઈસ. મન + જ મેલ.'] જુએ “મન-મેલ.” મનેભવતંત્ર (તન્ત્ર) . [સં. કામવાસનાની જાગૃતિ. મને મેદ છું. [સ. મનસ્ + મોઢ મનને આનંદ, મનની (ગે.મા.).
પ્રસન્નતા મને-ભંગ (-ભ) . સિ. મન + મ] મન ભાંગી મને મોહક વિ. સં. મન + મોઘ જ મનમોહક.”
મિની જ એ મન-મેળ .
= ૧ થવા એ મને-કકર
ની ૫. સિં. મનસ + 7