Bruhad Gujarat kosha Part 2

SR No.: 016073
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1981
Total Pages: 1294
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 39 MB

Page 639

ભાણી
ભાદર
ભાણુ-બા, ઈ ી. [+ જુઓ ,ઈ'] (માન સાથે ભાત મું. જિઓ “ભાતલાં-'] (લા.) ઘઉંને મેણવાળે ભાણજી, ભાણકી
ભાખરે
તિરેહ પ્રમાણે, પ્રકાર પ્રમાણે ભાણું ન. [સં. માનન->પ્રા. માયામ-, માળામ-] પીરસેલું ભાત-વાર (ભાત્ય-૦ કિ.વિ. જિઓ “ભાત + “વાર' ક્રમ.] વાસણ કે થાળી. [ણા ઉપરથી ઉઠાઠ (રૂ.પ્ર.) ગુરાનનાં ભાતિયું ન. જિઓ “ભાત" + ગુ. થયું? ત.ક.) ખેતરે લઈ સાધન ઝુંટવી લેવાં. -ણામાં ધૂળ ના(નાખવી (રૂમ) જવાનું ભાત રાખવાનું વાસણ, “ટી-ફીન.” (૨) ભાત લઈ ચાલતું ગુજરાન ઝુંટવી લેવું. ૦ માંડ્યું (રૂ.પ્ર.) જમવા બેસવું. જવાનું કપડું. (૩) ભાત એસાવવાનું કાણાંવાળું સાધન ૦ સા(-સાંચવવું (રૂ. પ્ર.) કાળજીપૂર્વક જમાડવું છે કે ટોપલો. (૪) ચોખાનાં ખેતરમાં ભમતું એક પક્ષો ખપતું (રૂ.પ્ર.) સપત, નાતનું. તેણે ભળવું (રૂ.પ્ર.) જમ- ભાતીગર, -ળ વિ. જિઓ “ભાત' દ્વારા અનેક પ્રકારની વામાં સાથ આપવો]
ભાતવાળું, ભાતીલું, ભાતભાતનું, તરહેવાર ભાણેજ નું. (સં. મનિપ્રા માળે જ “ભાણજે.' ભાતીઠું ન. જિએ “ભાત' દ્વારા] છાસ પાણું વગેરે ભાણેજડાં ન બ.૧ [+ગુ. “હું' સ્વાર્થે ત...] બહેનનાં રાખવાનું ભરવાડ વગેરેનું વાસણ [‘ભાતીગર. બાળક.
ભાતીલું વિ. [જ એ “ભાત' + ગુ. ઈલું' ત...] જુઓ ભાણેજ-વર છું. જિઓ “ભાણેજી) +સં. ભાણને પતિ ભાતું (-શું ન. [સ. મા ->માસ-] પ્રવાસ માટે લઈ ભાણેજ-વહુ સી. જિઓ ભાણેજ’ + “વહુ.”] ભાણેજની પત્ની જવામાં આવતું ખાવાનું, ટીમણ, (૨) વહાણના માલિક ભાણેજ ન, બ.વ. જિઓ “ભાણેજ' + ગુ. “ઉં' ત.પ્ર.] તરફથી ખારવાઓને અપાતે ખેરાક. [ બાંધવું (રૂ.પ્ર.) એ “ભાણેજડાં.”
[ભાણું સારું નરસું કામ કરવું. મૂઆનું ભાતું (રૂ.પ્ર.) મૃત્યુ સુધી ભાણેજી ની. [જ ભાણેજે + ગુ. ઈ" પ્રત્યય.] ભાણજી, ચાલે તેટલી મૂડી]. ભાણેજે ૫. જિઓ “ભાણેજ' + ગુ. એ' સ્વાર્થે ત.ક.] ભાતું-પોતું ન. [+ જ “પતું.] જાઓ “ભાd(૧).” જુએ “ભાણજો.”
ભાતરિયું વિ. જિઓ “ભાત' દ્વારા પ્રવાસમાં ભાતું લઈ ભાણું છું. સં. માજિદ->પ્રા. માય.] એ “ભાણજે. જવાનું વાસણ ભાત મું. [ર્સ. માર>પ્રા. મ7] રાંધેલા રેખા (હમણ ભાથ !, જિએ “ભાથો] બાણે રાખવાનું સાધન હમણાં “ચોખાના સાદાયે બ.વ. પણ). (૨) ન. ખેડૂતને ભાથડી સ્ત્રી. એક પ્રકારનું ઘાસ ખેતરે પહોંચાડવામાં આવતું ભજન
ભાથડે પું. [ઓ “ભાથો' + ગુ. ડ' વાર્થે ત.પ્ર.] જુઓ ભાત (ત્ય) મી. સ. મલિi> મા. મ7િ] ચિતરામણની “ભાથા.” [-ડે ભરાવું (રૂ.પ્ર.) કસાઈ જવું તરેહ કે વેલબુટ્ટાવાળી છાપ, “ડિઝાઈન,” “પેટર્ન.” [જત ભાથરણું ન, પ્રયાસ, પ્રયન વિના ભાત ન પડે (જાત્ય, ભાત્ય-) (રૂ. પ્ર.) ઉચ્ચ કુળ ભાથરી સી. પટેલ વિના સંસ્કાર ન હોય. ભલી ભાતે (-) (૨.પ્ર.) સારી ભાથરે, -૮ (ટથી રહી. કવડ . (૨) ધણું ખાનારી સ્ત્રી રીતે].
ભાથ ન. ઘઉં અને બાજરાને જરા જોડે આંગળીનાં ભાત-ખાઉ વિ [જ “ભાત ખાવું' + ગુ. “આઉ' ટેરવાંથી ખાડા પાડેલ ભાખરા કે રોટલો કુપ્ર.] (લા) સ્વભાવનું ઢીલું પાડ્યું. (૨) જી-પેજી ભાથારે [દે. પ્રા. માઘ + સં. સ 1 -> પ્રા. ભાત-ખાચર ન. [જ “ભાત' દ્વારા.] ચાખાના પાક મગરમ, મથામ-] બાણ રાખવાના ભાથા બનાવનાર સારે ઊપજે તેવી જમીન, કયારીની જમીન
કારીગર ભાતલડું ન. જિઓ “ભાત" + “હું' + “હું સ્વાર્થે ત...], ભાથિયાદાદા, ભાથિયા-ખતરીયું, બવ. જિઓ “ભાધિ' ભાતરિયું ન. [+ગુ. ઈયુ' સ્વાર્થે ત.પ્ર] જુઓ “ભાત + “દાદ” “ખતરી.'] સાપ વીંછી વગેરેના દંશ ઉતારવામાં (૨).” (૫ઘમાં.)
[ભાત.' (૨) ગંથણ જેની આણ દેવામાં આવે છે તે એક મનાતે દેવી ભાતડી સી. [એ “ભાત"+ ગુ. ‘ડી’ સ્વાર્થે ત..] જ પુરુષ. (સંજ્ઞા.) ભાતણ (ચ) સી. જિઓ “ભાત' દ્વારા] ડાંગર કમેદ ભથિયા, ભાથી પું. [જ “ભા+ગુ. ઈયું -ઈ' ત..] વગેરેની છેતરી
ભાયો બાંધી લડનાર યુદ્ધો. (૨) સંગાથી, સાથીદાર, મિત્ર ભાત-દાળ (ય) સ્ત્રી, જિએ “ભાત" + “દાળ.”] દાળ- ભાથું જ ભાતું.” ભાત. (૨) (લા.) સાદો ખેરાક
[પાણી સાથે છું. [દે મા, મા-] યહાને બાણ રાખવાને એક ભાત-પાણી ન, બ.વ. જિઓ “ભાત"+પાણી.] અન્ન- પ્રકારને ખભાની પાછળ રખાતે કોથળો ભાત-ભાતનું (ભાય-ભાત્યનું) વિ. [જ “ભાત,ખ-દ્વિર્ભાવ ભાદર સ્ત્રી. [સ. મા ->, માં] સૌરાષ્ટ્રની જસદણ
+ ગુ. “' છે.વિ. અનુગ] તરેહ તરેહનું, ભાતીગર નજીકના મદાવાના ડુંગરમાંથી નીકળી પશ્ચિમ તરફ નવીભાતરડી . ગોવાળિયા-રબારીઓ વગેરેની દહાણી બંદર પાસે સમુદ્રમાં પડતી એક નદી. (સંજ્ઞા.) (૨) એવી જ ભાતલડી . જિઓ “ભાત" + ગુ. હું વાર્ષે ત.પ્ર. + પૂર્વ બાજુ વહી ધંધુકા પાસેથી થઈ કચછના અખાતમાં લ” મયગ.] ખાવાનું ભાત (પઘમાં)
પડતી નદી. (સંજ્ઞા) -ના ભ૮ (ઉ.પ્ર.) શુરવીર માણસ. ભાતલ ન., બ.વ. જિઓ “ભાત' + ગુ. હું સ્વાર્થે ત...] [નાં તડ (રૂ.પ્ર.) મુશ્કેલ કામ. -નાં પાણી તરવાં ખેતરે લઈ જવાનું ભાત. (૨) રોટલા
(ઉ.પ્ર.) મુકેલ કામ પાર કરવાં. ની ભાળ (રૂ.પ્ર.)