Page Text
________________
ભાગવત-ધર્મ
૧૬
ભાલેખ
ભાગવત-ધર્મ છું. [સં] જ “ભાગવત(૩).”
ભાગિણુ (શ્ય જુએ “ભાગિયણ.' ભાગવત-પાઠ છું. [સં.] ભાગવત પુરાણના સંશ્લોક બેલીને ભાગી વિ. [૪, .] ભાગ ધરાવનારું, ભાગીદાર સાવંત વાંચવા એ
[(પુરાણી) ભાગી-તૂટી જુએ “ભાંગી-તટી.' ભાગવતપાઠી વિ. [સે, .] ભાગવતનો પાઠ કરનાર ભાગીદાર જ ભાગ-દાર–પાર્ટનર, ભાગવતી વિ, સ્ત્રી, સિં.] ભગવાનને લગતી (કથા દેહ ભાગીદારી ઓ “ભાગદારી’–‘પાર્ટનરશિપ.” વગેરે) (૨) ભાગવત ધર્મને લગતી (દીક્ષા વગેરે). (૩) ભાગીરથી સ્ત્રી, [સં.] ગંગા નદીનું ગઢવાલના પ્રદેશમાં ભાગવત પુરાણને લગતી (થા). (૪) જૈન ધર્મની સાધુ- જાણીતું નામ. (સંજ્ઞા) સાવીની (દીક્ષા)
[હિસ્સે કે કર ભાગીલં વિ.સં. માળ + ગુ. “હું ત.પ્ર.] જ એ “ભાગ-દાર.' ભાગ-વિભાગ કું. [સં.] જના રાજ્યતંત્રમાં અપાતા રાજાને ભાગુ વિ. જિઓ “ભાગવું+ગુ. “ઉ” કુ.પ્ર.] ભાગી છૂટભાગવું અ.ક્રિ. સિં. મન >પ્રા. મા- ભૂ, કુ, ના. નારું, ભાગેડુ. (૨) (લા.) બેઠાખાઉ [ભાઈ (ઉ.પ્ર.) ધા.] નાસી છુટવુભગાવું ભાવે, જિ. ભગાવું બાયેલ, નમાલો માણસ છે. સક્રિ. (અર્થ “નસાડવું')
ભાશું કિ.વિ. [સ. માન દ્રા
લીધે, ને કારણે ભાત-ભાંગવું સ. જિ. [સ. મા, ના. ઘા., જુઓ ભાગુર વિ. ભૂખરા રંગનું
ભાંગવું.'] ભાગાકાર કરવો. (૨) તેડી નાખવું. (૩) અ.ક્રિ. ભાગેડુ વિ. જિઓ “ભાગવું” દ્વારા,] જએ “ભાગુ(૧).’ બંધ થવું, અટકી પડવું. (૪) (લા.) નિરાશ થઈ રહેવું. ભાગેતું . સિ. મrગ દ્વાર.] ઊપજમાં ભાગ ઠરાવી ખેડવા (૫) સ.ક્રિ. (લા.) વળ ચડાવવો. (૬) ધાડ પાડી લુટી લેવું. આપેલું, ભાગામું ખેતર) ભિ(-ભાં)ગી રાત (૨) (૩. પ્ર) મધરાત પછીનો સમય] ભાગેવટ વિ. વચલા વર્ગનું, વચલા વાગાનું, મધ્યમસરનું મ-ભોગાવું? (ભ , કર્મણિ, ભાવે, ફિં.
ભાગે(-ગ)ળ (-ય) જી. ગામ નગર કે કિલ્લાનો દરવાજે. ભાગરી' સ્ત્રી, પાશ, ફાસલે, જાળ. (૨) સંકટ, દુઃખ (૨) (લા.) દરવાજા બહારનું સામેનું મેદાન, પાદર. [ જેવું ભાગશી ન. મસાણ
(..) પહોળું કે વકાસેલું. અને જવું (--) (રૂ. પ્ર.) ભાગ-સ્વામી વિ, સિં, પું.] ભાગ ધરાવનાર, હિસ્સેદાર ગામ બહાર જાજરૂ જવું દીવા કરવા (-) (રૂ.પ્ર.) ભાગળ (-N) આ “ભાગે.'
જાહેરાત કરવી] [પહેરો ભરનાર સૈનિક કે રખેવાળ ભાગળિયો જ “ભાળિયો.'
ભાગ-ગ)ળિયા વિ. પું. [+ગુ. ઈયું' ત...] ભાગળને ભાગાકાર છું. સિં. મા + A- ]] મે ટી ૨કમને નાની ભા(-ભાંગી-ટી કેિ, સ્ત્રી, જિએ “ભાત-ભાં)યું –ટડ્યું+ રકમથી ભાગવાની ક્રિયા અને એનું ફળ. (ગ.)
બેઉને ગુ “ઈ' પ્રત્યય.] જીર્ણ થઈ ગયેલી (વસ્તુ). (૨) ભાગા' . રને હાડકાંવાળે ભાગ
બાલવામાં થોથરાય અને શબ્દો તૂટે એવી (વાણી) ભાગાઠ (-ડથ) સી. ઢોરનાં હાટકાં નાખવાની જગ્યા ભાગ્ય ન. [સં.] નસીબ, કિસ્મત, તકદીર, ભાવિ. [૦ ભાગાધિક વિ. [સં. મારા + અપિન્ન ઘરના વ્યાસને છ રઘવું, કુળવું (રૂ. પ્ર.) સુખી થવું. નું બળિયું ભાગ લંબાઈમાં વધારીને કરવામાં આવેલું (મકાન.). (રૂ.પ્ર.) કમનસીબ. ૦ ફરવું (રૂ.પ્ર.) નબળીમાંથી સારી (સ્થાપત્ય.)
સ્થિતિ આવવી. ફરી વળવું (રૂ.) ખરાબ સ્થિતિમાં ભાગાનુબંધ (બ) પું. સં. મા + અન- ] પૂર્ણાક મુકાવું. ૦ ફૂવું (રૂ. પ્ર.) દુ:ખ આવી પડવું. ૦ રળવું સહિત અપૂર્ણા કને આંકડે. (ગ.)
પિટાભાગ (ઉ.પ્ર.) મહેનત કરી કમાવું]. ભાગાનુભાગ ૫. [સં. મા + મન-માન] ભાગ અને એના ભાગ્ય-ચ ન. [સં.] સારા નરસા નસીબનું આવર્તન
ચ), -ગી શ્રી. જિઓ “ભાગવું ભાગ્ય-ગે કિ.વિ. [+ જઓ અગ' + ગુ. એ' ત્રી. વિ, - દ્ધિવ + ગુ. “ઈ.' કુ. પ્ર.] જુદી જુદી દિશામાં નાસી મ.] નસીબનો સંગ મળતાં, સારે નસીબે થવું એ, નાસાનાસ, નાસભાગ
ભાગ્ય-ન્ય ન. સિં.] કમનસીબી. (ગે.મા.) ભાગામી વિ. [સં. મન દ્વારા ભાગ આપવાની શરતે ભાગ્ય-નિર્માણ ન. [સં.] નસીબમાં નક્કી થઈ ગયેલ ખેડવા આપેલું. (૨) પું. એવી રીતે ભાગમાં ખેડનાર પરિસ્થિતિ ભાગિયો ખેડૂત
ભાગ્ય-પતિ મું. સિં.] નસીબને સવામી-ગુરુગ્રહ. (જ.) ભાગાકું લિ. (સં. માન દ્વારા] “ભાગમી.' (૨) ન. ભાગ્ય-૫વ છું. [સ., ન.] જેમાં નસીબ નાંધાઈ ગયેલું છે વિઘટીને બદલે ભાગ લેવો એ
તે કહપનિક કાગળ. (ના.૪). ભાગિની લિ., અમી. (સં.) નસીબદાર સ્ત્રી [ભાણિયો ભાગ્ય-ભવન ન. સિં.] જન્મકુંડળીમાંનું નવમું ધર. (.) ભગિનેય પું. સિ.] બહેનને દીકરો, ભાણેજ, ભાણે, ભાગ્યવેગ પું. [સં] સારા નસીબને આવી પડેલ સંયોગ ભાગની સ્ત્રી. [સં.] બહેનની દીકરી, ભાણજી, ભાણી ભાગ્ય-રેખા શ્રી. સિં] હથેળીમાંની નસીબને ખ્યાલ ભાયિ (વે)શુ જી. [૪એ “ભાગિયું’ + ગુ. “અ(-)ણ આપતી વરચેની ઊભી રેખા. (સામુ) પ્રત્યય.] ભાગીદાર સ્ત્રી
ભાગ્ય-લક્ષમી સી. [.] ભાગ્યના સ્વરૂપમાં રહેલી સમૃદ્ધિ ભાગિયું વિ. [સ મા + ગુ. ઈયું ત...] ભાગ ધરાવનારું (ના.દ.)
[ગયેલ પરિસ્થિતિ હિસ્સેદાર, “પાર્ટનર,’ (૨) ન. ભાગીદારી, “પાર્ટનરશિપ' ભાગ્યલેખ છું. સિં] નસીબમાં થવા વિશે નિશ્ચિત થઈ
Jain Education International 2010_04
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 016073 |
| Book Title | Bruhad Gujarat kosha Part 2 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Keshav Shastri |
| Publisher | University Granth Nirman Board |
| Publication Year | 1981 |
| Total Pages | 1294 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 39 MB |