Page Text
________________
ભગવદ્ધા
૧૬૪૮
ભગવ-મુખારવિંદ
"ન
ઉપદેશેલું અથવા જેમાં ભગવાનના સ્વરૂપ વિશે તેમજ ભગવદાકાર વિ. [સં. માવત્ + મા-૨, સધિથી] ભગવતમય, એમની ભક્તિ વગેરે વિશે નિરૂપણ થયું હોય તેવા ભગવપ. (૨) ભગવાનમાં તલીન
[હુકમ, શાસ્ત્ર-ગ્રંથ
[આસ્થા, પ્રભુમાં વિશ્વાસ ભગવદાશા સ્ત્રી, [સ, મળવત્ + આશા, સંધિથી] ભગવાનને ભગવછ દ્ધા અકી. સિં. માવૈ + શ્રદ્ધા, સંધિથી] ભગવાનમાં ભગવદારાધન ન., -ના સ્ત્રી. [સ.] ભગવાનની ભકિત ભગવત પું. (સં. માવત્ નું સીધું ગુ. રૂપ જ “ભગવાન.' ભગવદી વિ. સિં, માવઢી], દીય વિ. સં.] ભગવાનને ભગવત વિ, શ્રી. [સં.] એશ્વર્યશાળા શ્રી. (૨) દુર્ગા લગતું. (૨) ભગવાનની ભક્તિમાં રહ્યું-પર્ફે રહેનાર, વગેરે માતાનું તે તે સ્વરૂપ
ભગવત્પરાયણ, (૩) (લા.) ભેળું, નિકપટી ભગવતી વિ. જિઓ “ભગવત' + ગુ. “ઈ' તે. પ્ર.] જએ ભગવદ્દગીતા વિ., સ્ત્રી. [સં. મજાવતા , સંધિથી] મહા
ભગવદી.” [ દીક્ષા (રૂ. પ્ર.) જૈન પ્રકારની પ્રવળ્યા. ભારતના ભીષ્મપર્વમાંના “ભગવદ ગીતા પર્વમાંનું ભગવાન (જૈન)]
શ્રીકૃષ્ણ અને પાંડવ અજન વચ્ચેના સંવાદરૂપનું કર્મ જ્ઞાન ભગવકીર્તન ન. સિં.] ભગવાનનાં ગુણગાન. (૨) જેમાં ભક્તિ વગેરે વિષયોનું એક ઉચ્ચ કોટિનું ૭૦૦ શ્લોકોનું ભગવાનની વિવિધ લીલાઓનું નિરૂપણ હોય તેવું ભિન્ન પુસ્તક, ગીતાજી. (સંજ્ઞા.) ભિન ર અને તાલમાં ગવાતું પદ (‘ભજન'માં સ્તુતિ ભગવદ્-દષ્ટિ સ્ત્રી, સિં. મજાવત્ + દૃષ્ટિ, સંધિથી] ભગવાનની પ્રાર્થના તેમ જ્ઞાન વગેરેનું નિરૂપણ હોય છે; “કીર્તન'માં નજ૨ કે ભગવાનને જોવું એ. (૨) જગતના જડ-ચેતન લીલાઓનું નિરૂપણ હોય છે, જે કીર્તિગાન છે.)
બધા જ પદાર્થ ભગવાનનું જ સ્વરૂપ છે એવી સમઝ ભગવત્કૃપા સી. [સં.] ભગવાનની મહેરબાની, પ્રભુકૃપા, ભગવદ્-ભક્ત છું. [સં. માવત્ + મગર, સંધિથી] પ્રભુને ઈશ્વરકૃપા
ભક્ત, ભગવદ્ભક્તિ કરનાર વ્યક્તિ ભગવત્કીટા સ્ત્રી. [સં.] જએ “ભગવલીલા.'
ભગવદ્-ભક્તિ સ્ત્રી, સિં. માવત + માવત, સંધિથી] શાસ્ત્રમાં ભગવ૫ર, કવિ. [સ.] ભગવાનને લગતું, ભગવાનને કહ્યા પ્રમાણેની શ્રવણ કીર્તન મરણ પાદસેવન અર્ચન ઉદેશીને રહેવું. (૨) ભગવતપરાયણ
વંદન દાસ્ય સખ્ય અને આત્મ-નિવેદન એ નવ સાધન ભગવ૫રાયણ વિ. સં.] સતત ભગવાનનાં સ્મરણ ચિંતન ભક્તિ અને દસમી નિઃસાધન પ્રેમલક્ષણા ભક્તિ મનન વગેરેમાં તકલીન
ભગવદ-ભજન ન. [સં. માવત્ + મનન, સંધિથી] ભગવાનનું ભગવસ્ત્રસાદ મું. [સં.] એ “ભગવકૃપા.” (૨) ભગવાનને ભજન, ભગવદ-ભક્તિ. (૨) જેમાં ભગવાનની સ્તુતિ ધરાયેલ નૈવિઘ કે સામગ્રી ધરાયા પછી ભક્તોને વાંટવામાં પ્રાર્થના વગેરે હોય તેવું ગેય પદ આવે છે તે, પ્રસાદી, પરસાદ
ભગવદ્ભાન ન. [સ. માવ + માન, સંધિથી સર્વત્ર ભગભગવસ્ત્રાપ્તિ સ્ત્રી. [સં.] ભગવાનને પામવું એ, પરમ વાન છે એવી સમઝ, ભગવદ્રષ્ટિ મોક્ષ. (૨) (લા.) અવસાન, મરણ, મૃત્યુ
ભગવદ્ભાવ . [સ. મળવત્ + માવ, સંધિથી] ભગવાનના ભગવત્સંગી (સગ) વિ. [સે, મું.] ભગવાનમાં જેની ભક્તો ભગવદ્રપ છે એવી લાગણી
આસક્તિ છે તેવું, ભગવદ્-ભક્ત [છે તેવો અનુભવ ભગવઘશ છું. [સં. મજાવત્ + રાષ્ટ્ર ન. ભગવાને કરેલા ભગવર્તિ સ્ત્રી. સિં.] જડ ચેતન સર્વ પદાર્થોમાં ભગવાન ભક્તોના ઉદ્ધારને લગતાં કાર્યોની મળેલી કીર્તિ ભગવમૅરણ મી. સં.] ભગવાનના સ્વરૂપ અને એની ભગવદ્ધાર્તા સ્ત્રી. [સં. માવત + વાર્તા, સંધિથી ભગવાન લીલાઓને યાદ કરવાની ક્રિયા. (૨) પુષ્ટિમાર્ગીય વૈષ્ણવોને સાથેની વાતચીત. (૨) જેમાં ભગવાનના સ્વરૂપ વિશે પ્રભુને યાદ કરવાને ઉગાર, (પુષ્ટિ.)
વિચાર હોય અને જેમાં ભગવાનની લીલાનું નિસ્પણ હેય ભગવસ્વરૂપ ન. [સં.] ભગવાનનું દિવ્ય રૂપ. (૨) ઠાકોરજીનું તેવી ચર્ચા અને તેવા ગ્રંથોનું વાચન. (પુષ્ટિ.) કાષ્ઠ ધાતુ કે પથ્થર વગેરેનું બનેલું મૂર્તિરૂપ. (૩) વિ. ભગવક્રિભૂતિ જી. [સં. માવત્ + વિતિ, સંધિથી] ભગભગવાનના સ્વરૂપ તરીકે માનપાત્ર (ગુરુ આચાર્ય વગેરે) વાનનું એકાદ એથયે જેમાં ઉતરી આવેલું હોય તેવી ભગવદધીન વિ. [સં. માવત + અધીન, સંધિથી] પ્રભુને વશ વ્યક્તિ કે અવતારી પુરુષ
[લગતું રહેલું. (૨) પ્રભુની ઈચ્છા પ્રમાણેનું. (સં. શબ્દ મહીના ભગવદ્વિષયક વિ. [સં. માવત્ વિવાળ સંધિથી] ભચવાનને હોઈ “ભગવદાધીન' હું રૂપ છે.) [“ભગવર્તિ .' ભગવદ્ કેમ. (સં. માવતનું સંબોધન માવન] હે ભગવાન, ભગવદનુભવ છું[સં. માવત્ + અનુ-મવ, સંધિથી જ હે પૂજ્ય પુરુષહે મહાનુભવ-આવા પ્રકારને ઉગાર ભગવર્ચન ન., -ના સ્ત્રી. [સં. મળવત્ + અર્ચના-ના, ભગવનિષ્ઠ વિ. [સં. માવેત્ + નિષ્ઠા, બ.વી., સાંધેથી]. સંધિથી ભગવાનના સ્વરૂપનું કે મર્તિનું પૂજન
ભગવાનમાં પરમ આસ્થાવાળું, પ્રભુમાં પ્રબળ શ્રદ્ધાવાળું ભગવદર્થ ૫. સિં. માવત + અર્થ, સંધિથી] જેમાં ભગવાન ભગવનિષ્ઠા સ્ત્રી. [સં. માવત +, સંધિથી] ભગવાનમાં નિમિત્ત છે તેવા કોઈ પણ હેતુ. (૨) વિ. જઓ ભગવદર્ષક. પરમ આસ્થા, પ્રભુ-નિષ્ઠા ભગવદર્થક વિ. સં. માત્ર + ] ભગવાનને નિમિત્ત ગણી ભગવન્માર્ગ કું. [સ માવત + મા, સંધિથી ભગવાનને કરેલું, ભગવાન જેમાં હેતુરૂપ હોય તેવું, ભગવદ્વિષયક પામવાના રસ્તે, ભક્તિ માર્ગ, હરિનો મારગ ભગવદવલંબન (લમ્બન) ન. [સં. મવત્ + અરજી, ભગવન્મુખારવિદ (મૂંખારવિદ) ન. [સં. મજાવત્ + HH + સંધિથી ભગવાનને આશ્રય, પ્રભુનું શરણ
માવિ, સંધિથી ભગવાનનું કમળ જેવું સુંમળ મેટું
Jain Education International 2010_04
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 016073 |
| Book Title | Bruhad Gujarat kosha Part 2 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Keshav Shastri |
| Publisher | University Granth Nirman Board |
| Publication Year | 1981 |
| Total Pages | 1294 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 39 MB |