Page Text
________________
ભક્રમ
૧૬૪૬
ભક્ષ્યાભઠ્યપ્રકરણ
ભક્કમ વિ. [અર. મુહમ્] દઢ, મજબૂત
ભક્તિની મુખ્યતાવાળું (-ફખા,ખા, ખા)- બેલું વિ. [૨વા. “ભક + ભક્તિ-ભાવ છું. [સં.] ભક્તિપૂર્વકનો પ્રેમ કે આદર બોલવું’ + ગુ. ‘ઉં' કુ. પ્ર.] મઢાઢ જેવું હોય તેવું ભક્તિ-ભીનું વિ. [+ ઓ “ભીનું.'] ભક્તિ-ભાવથી સંભળાવનારું, આખાબોલું
તરબોળ ભખા-ખ) વિ. સ્થલ અને વજનદાર. (૨) અવિવેકી. ભક્તિ-માન વિ. સિં, “માન છું.] ભક્તિવાળું, ભકિતથી ભરેલું (૩) ભય વિનાનું, નીડર
ભક્તિ-માર્ગ . [સં.] અનન્ય શરણભાવનાથી જેમાં ભગવાનભકખા-ખા, ખા)-બેલું એ “ભકા-બેલું.'
ની ભક્તિ કરવામાં આવે તેવો સંપ્રદાય, ભક્તિ દ્વારા ભત વિ. [સં.] જેને વિભાગ કરવામાં આવે છે તેવું, ભગવપ્રાતિના પંથ ફાળવેલું. (૨) જેની સેવા ક૨વામાં આવી છે તેવું. (૩) ભક્તિમાગી વિ., [સં., પૃ.], ગાય વિ. [સં.] ભક્તિમાર્ગને જેની ભક્તિ કરવામાં આવી છે તેવું. (૪) જેને લગની લગતું. (૨) ભક્તિમાર્ગની રીતે ભક્તિ કરનારું લાગી છે તેવું. (૫) વફાદાર. (૬) વળગીને રહેનારું. (૭) ભક્તિ-મીમાંસા (-મીમાંસાસ્ત્રી, સિં.] ભક્તિના સ્વરૂપને ભજન કરનાર વ્યક્તિ. (૮) પું. આશરે આવીને રહેલ અને એના દ્વારા ભગવટાતિની શાસ્ત્રીય વિચારણા અને પુરુષ કે વ્યક્તિ. (૯) ના પ્રવાસમાં લઈ જવાનું ભાતું, ભાત એનું શાસ્ત્ર
[ભક્તિ કરવાની પ્રક્રિયા ભક્ત-ઉદ્ધારક, અણુ વિ. સિ. સંધિ વિના] ભક્તને ઉદ્ધાર ભક્તિવેગ કું. [સં.] અનન્ય-શરણની ભાવનાથી પ્રભુની કરનાર (પરમાત્મા ગુરુ વગેરે)
ભક્તિ-ગી વિ., પૃ. સિં, ૫.] ભક્તિ દ્વારા ભગવત્માપ્તિ ભત-કથા રd, સિં] પ્રભુના ભક્તોની વાતો, ભક્ત-ચરિંત પ્રયત્ન કરનાર ભક્ત
(રહેનારું, ભક્તિ-પરાયણ ભક્તગણુ છું. સં.] પ્રભુના ભક્તોને સમૂહ, ભકત-મંડળી ભક્તિ-રત વિ. [સં.] ભગવાનની ભક્તિમાં ર... પચ્યું ભક્ત-મણિ પું. [સં.] ઉત્તમ કાટિ ભક્ત
ભક્તિ રસ પું. [સ.] પ્રભુના ભજનને પરમ આનંદ. (૨) ભક્ત-માલા(-ળા) . [સં.3, -ળ જી. સિં. મારા] ભક્તોના મેડના કાવ્યશાસ્ત્રીઓએ સ્વતંત્ર રસ તરીકે સ્વીકારે ચરિતોનું વર્ણન આપતે ગ્રંથ
ખારો રસ. (કાવ્ય.)
[ભગવાન) ભા-રાજ ૬. [સં.] ભક્તોમાં શ્રેષ્ઠ ભક્ત, ભકત-મણિ, ભક્તિ-વશ,-શ્ય વિ. [સં.] ભક્તિથી અનુકૂળ થઈ રહેનાર ભત-શિરોમણિ
[તેવું (પરમાત્મા) ભક્તિ-શાસ્ત્ર ન. સિં.1 જુએ “ભક્તિ-મીમાંસા.' ભક્ત-વસુલ વિસ.] ભક્ત કે ભક્તો જેને વહાલા છે ભક્તિ-સૂત્ર ન. [સં.] ભક્તિનું સ્વરૂપ અને એના પ્રકારે ભક્તવત્સલ-તા . [સં.] ભક્તવત્સલ હોવાપણું
વિશે વિચારણા આપતે તે તે સુત્રરૂપ ગ્રંથ (શાંડિલ્ય તેમ ભક્ત-વર,ર્ય વિ, પું. [સં.] ઉત્તમ ભક્ત ભિક્તાધીન નારદને નામે આ એક એક સૂત્રગ્રંથ જાતિ છે.). ભક્ત-વશ્ય વિ. [સં.] ભક્ત કે ભકતોને અધીન (ભગવાન), ભસત્યાસક્ત વિ. [+ સં. માં-] ભક્તિમાં આસતિભક્ત-વૃંદ (-૧૬) ન. [સં] જએ “ભક્ત-ગણ.”
વાળું, ભક્તિ-રત ભક્ત-શિરોમણિ પું. [૪] ઓ “ભક્ત-મણિ.'
ભયુકેક પું. [+સં. ૩à] ભક્તિને ઉછાળો ભા-સમાજ, ભક્ત-સમુદાયપું. [.] જએ “ભક્તગણ.” ભક્ષ છું. [૪] ભોજન માટે પદાર્થ. (૨) (લા.) શિકારનું ભક્ત-હદય ન. સિં.] ભક્તિ ભાવનાથી ભરેલું. (૨) વિ. પશુ કે પક્ષી જેનું હૈયું ભક્તિ-ભાવનાથી ભરેલું છે તેવું
ભક્ષક વિ. [સં.] ભક્ષણ કરનાર, ખાઈ જનાર, ખાવાવાળું ભાઈ સી. [+ ગુ. “આઈ' ત. પ્ર.] ભતપણું
ભક્ષકનીતિ સ્ત્રી. સિં.] જ “ભક્ષણ-નીતિ.' ભક્તાણી સ્ત્રી. [+. “આણી' પ્રત્યય] ભક્ત સ્ત્રી, ભક્તિ- ભક્ષણ ન. સિં] ખાવું એ, ભેજન કરવું એ. પરાયણ નારી. (૨) (વ્યંગમાં) વેશ્યા
ભક્ષણ-નીતિ સ્ત્રી. [સં.] (લા) દરેક પ્રસંગ કે એગમાંથી ભક્તાધીન વિ. [+ સં. મણીન] જુએ “ભક્ત-વાય.' ખાયકી કરવાની દાનત ભક્તિ સ્ત્રી, [.] જુદા પડવું એ, વિભાજન, વિભાગ, (૨) ભક્ષણીય વિ. સં.] ખાવા જેવું, ખાવાને ગ્ય આશરાવાળી લગની. (૩) વફાદારી. (૪) ભજન કરવું એ. ભક્ષવું સ. કિ. [સ. મણ , તત્સમ] ખાવું, જમવું, ભેજન (૫) પ્રેમ. (૬) આદર. (૭) સ્તુતિ, સ્તવન
કરવું. ભક્ષાવું કર્મણિ, મિ. ભક્ષાવવું છે, સ.કે. ભક્તિ-કાવ્ય ન. [સં.] જેમાં ભગવાન કે અન્ય દેવદેવીના ભક્ષાવવું, ભક્ષાવું જ “ભક્ષવું”માં. પ્રત્યે ભક્તિ ભાવના યક્ત કરવામાં આવી હોય તેવી ભક્ષિણ વિ, સ્ત્રી. [૪] ભક્ષ કરનારી (રાક્ષસી) કવિતા, “સામ'
ભક્ષિત વિ. [સં.] ખાવામાં આવેલું, જમવામાં આવેલું ભક્તિ-તાવ ન. [સં.] ભક્તિનું ૨હસ્યરૂપ સ્વરૂપ
ભક્ષિતવ્ય વિ. [સં.] જુએ “ભક્ષણીય.' ભક્તિ-ધારા સ્ત્ર. [સં.] ભકિતને અટકયા સિવાય ચાલુ ભલી વિ. [સ, પું, મોટે ભાગે સમાસના ઉત્તર પદમાં રહેતે પ્રવાહ, અવિરત ભક્તિ
[લાગી રહેલું ખાનારું, ભક્ષક (જેમકે “શાક-ભક્ષી' “માંસભક્ષી' વગેરે) ભક્તિ-નિષ્ઠ, ભકિત-પરાયણ વિ. સં.] ભકિતમાં સતત ભર્યા વિ. [સં] જ “ભક્ષણીય.' (૨) ન. જુઓ “ભક્ષ.” ભક્તિ-પૂર્ણ વિ. [સ.] જુએ “ભક્તિ-માન.”
ભાભક્ષ્ય વિ. [+ સં, અ-મફ] ખાવા જેવું અને ન ખાવા ભક્તિ-પૂર્વ ક્રિ. વિ. સિં.] ભક્તિ-ભાવ સાથે, પૂરી લગનીથી જેવું(૨) ન. એવી તે તે વસ્તુ ભક્તિપ્રધાન વિ. [સં.] જેમાં ભક્તિ મુખ્ય રહેલી હોય તેવું, ભક્યાભર્ય-મકરણ ન. [સં.) શું ખાવું શું ન ખાવું એની
Jain Education International 2010_04
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 016073 |
| Book Title | Bruhad Gujarat kosha Part 2 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Keshav Shastri |
| Publisher | University Granth Nirman Board |
| Publication Year | 1981 |
| Total Pages | 1294 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 39 MB |