Bruhad Gujarat kosha Part 2

SR No.: 016073
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1981
Total Pages: 1294
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 39 MB

Page 598

બેટકાલ
૧૬૩૩
બેતાની
આભડછેટ, ટાળ
બેડું.” બેટકલ (કથ) સી. જવાન છોકરી
બેવું સક્રિ. પ્રા. નોટ-] અસથી (માથાના) વાળ ઉતારવા, બેટકે છું. નાનું હાંડલું
મંડવું. બેહાલું કર્મણિ, જિ. બેઠાવવું ., સ.કિ. બેટણ ન. જિઓ બેટ + ગુ. ‘અણુ” ક.મ.] બેટનું એ, બેટાક્ષર પું, બ.વ. [જ બોડું + સં. અક્ષર, સંધિથી]
પ્રવાહી કે ખાદ્યમાં મેં ઘાલવું એ. (૨) બાળકનું અન્નપ્રાશન બોરિયા અક્ષર, કાનો માત્રા અજ વ૨ડુ અનુસ્વાર વગેરે બેટ સી. [જ “બેટવું' + ગુ. ‘અણું પ્ર. + ગુ ચિહ્ન વિનાના સાદા મૂળ અક્ષર ‘ઈ’ સ્ત્રી પ્રત્યય. બોટવાની ક્રિયા, (૨) સ્તનની ડીંટડી. બેટાર છું. એક જાતનું ચામડું (૩) ડીંટણીના આકારની ચલણી
[ક્રિયા બેટાવવું, બેવું બેડવું'માં. બેટ ન. જિઓ ‘બાટવું' + ગુ. ‘અણ' કુ.પ્ર.] બોટવાની બદિયું વિ. જિઓ “બેડું' + ગુ. “યું' ત...] જ બેડું.” બેટ-દે નિસ્ટ વિ. [.] વનસ્પતિશાસ્ત્રી
[ કેરિયું (રૂ.પ્ર.) સાવ બોર્ડ, જરા પણ વાળ ન રહ્યો બેટની સ્ત્રી. [] વનસ્પતિ-વિદ્યા
હોય તેવું, માથે ટકા-મંડાવાળું બેટ-ભાડું ન. જિઓ “બેટ + “ભાડું.”] આગબોટમાં બેડી વિ. કેટલીક વનસ્પતિઓનું નિરર્થક વિશેષણ; જેમકે પ્રવાસ કરવા માટેનું અપાતું નૂર
“બોડી અઘાડી’ ‘બોડી અજમે' “બેડી અજમેદી' બૅટલ સી. [અં] શીશી, શીશ, બાટલી
વગેરે. સર૦ બેડિયે કહાર' બડે કહાર' “બડો બોટવું સ.ફ્રિ. [૨.પ્રા. વોટ્ટ-] પ્રવાહી કે અનાજમાં મોઢ ગરિ' બેડે વાંદ' વગેરે. [માળખું, ખખ નાખી એઠું કરવું. (૨) (લા.) ખાવું. (૩) અભડાવવું. બેડી* સ્ત્રી, ન. [૪] શરીર, કાયા. (૨) મેટર વગેરેનું (૪) પહેલેથી કબજો જમાવો. બેટાવું કર્મણિ, ક્રિ. બેડી-ગાર્ડ કું. [.] અંગરક્ષક સિપાઈ બેટાવવું છે., સ.કિ.
બેડું વિ. [૨.મા. નોટબ-] માથ વાળ વિનાનું. (૨) માથે બોટટી ન. કેળાંની એક જાત
શિંગડાં વિનાનું. (૩) ડાળાં પાંદડાં વિનાનું. (૪) માથા બેટાવવું, બાટાવું જ “બેટવું'માં.
ઉપર દેવનાગરી લિપિમાં થતી શિરોરેખા વિનાનું. (૫) કાને બેટિયું વિ. [જએ “બોટવું + “યું' કુ.પ્ર.] (લા.) બીજાએ માત્રા અજઇ વરડુ અનુસ્વારનાં ચિહ્ન વિનાનું (અક્ષરે.) વાપરેલું અભડાવેલું.(૨)ન. અબેટિયું, રેશમી કે શણનું વસ્ત્ર (૬) ન. ડીંટડી વિનાનું પાન. (૭) વગડાઉ નાનું તળાવ. બોટનિસ્ટ જ “બેટનિસ્ટ.’
[૦ કરવું (રૂ.પ્ર.) લૂંટી સાફ કરવું. ૦(ત)મડું, બટ, બેટો મું. શાહીને ખડિયે, વાત
૦૨ણુક, રેડું (રૂ.પ્ર.) તદ્દન બોડું-ડો ભાત (રૂ.પ્ર.) ધી બઠ ન. આંગણું
વિનાને લૂખો ભાત] બેઠિયું જુઓ બાંયુિં.”
બણવું (બૅણવું) સક્રિ. જિએ “બેણુ,”—ના. ધો.] બેણી બાર (ડ) સ્ત્રી, હિંસૂ પશુઓ કતરાં વગેરેને પડી રહેવાને આપવી. (૨) કમાણી કરાવવી. (૩) (લા.) ગાળ દેવી. પિલાણવાળે ખાંચા-ખચક, ખ, બખોલ, બઢ. (૨) લા.)
બાણવું (બણાયું) કર્મણિ, જિ. બાણાવવું (બૉણાવવું) ન. છાણસૂતર વગેરેની ગંદકી
છે, સ.શિ.
[ધા] (લા.) ગાળ રવી બેટિંગ (બેટિ) ન. [અં] હોડી ચલાવવાની ક્રિયા.
બેણાવું(બંણાટનું) સ.ક્રિ. [જ “બેણવું.'—બાણી,'-ના. (૨) હોડી ચલાવવાની કસરત
બેણવવું, બેણાવું (બૅણ-) જુઓ “બેાણવુંમાં. બેટી સહી. માંસને ટુકડો. (૨) રુવાંટું. [૦ ઉતારવી (રૂ.પ્ર.)
બેણુ (બે) ચી. [એ. બૅન] મહેરબાનીની ભેટ, માંસનો ટુકડો પડે એમ કરડી ખાવું. કાપવી (રૂ.પ્ર.) ખુશબખ્તી. (૨) દુકાનદારની દુકાન ઉઘાડતાં પહેલા સોદાની શરીરના ટુકડે ટુકડા કરવા. ૦ ચઢ(-)વી (રૂ.પ્ર) શરીરે ૨કમ, (૩)(લા) આવડત, પહોંચ. (૪) ગાળ. [ કરાવવી હું-પુષ્ટ થવું.
(રૂ.પ્ર.) ખલતી દુકાને પહેલે માલ લઈ નાણાં ચૂકવવાં] બાહું ન. [જ બાટવું' + ગુ. ‘હું' ક...] ઓ “બોટિયું.' બાત (ત) ૫. ાિ. બૂ-મૂર્તિ] (લા.) બાધા જેવો બેટી લિ, અ. જિઓ બેડ + ગુ. “ઈ પ્રત્યય. માણસ, જડ માણસ, બેડ શિંગડાં ન આવ્યાં હોય તેવી નાની ઉંમરની ગાય, (૨)
તડ, વિજએ “બથડ.' (૨) ન પલટાયેલું. (૩) ન. વાળ વગરની સ્ત્રી, (૩) (લા.) વિધવા, રાંડીરાડ
ઊંટનું બન્યું
[ઊંટ બેઠક વિ. [જ “બેઠું' + ગુ. ‘ક’ સ્વાર્થે ત.પ્ર.] જુઓ બેતડે વિ, પૃ. [જ એ “બેતડું.'] વણ-પલોટાયેલે જવાન બેડ.'
બેતણી સ્ત્રી. સ્તનની ડીંટડી બેહથલ વિ. જુઓ બોથડ'
તરું ન. [જઓ બેર + ગુ. ‘ઉં' .ક.] લાગલગાટ બાર (-૧૫) સી. [એ. “બોર્ડર'-કિનારી] (લા.) પાણી ચોમાસામાં ૭૨ દિવસ સુધી વરસાદનું ન આવવું એ ખેંચનારે ઊભા રહેવાની જગ્યા
તરું ન. આળ, આક્ષેપ બેટરન. રાતા રંગનું એક પક્ષી
બેતાણું ન. બેટી વાત, ગપ, અફવા બેલી સ્ત્રી, જિએ બેડલું' + ગુ. ‘ઈ' પ્રત્યય] જુઓ બેતાન' ન. [અર, બુહતા] કલંક, આળ, તહોમત, આપ, બેડકી.' (૨) ફકીર સાથે રહેતી પુરુષવેશધારિણી અકી આક્ષેપ, બદ્દો
[ત.પ્ર.] પાઘડું, મોટો કાલે એટલું વિ. જિઓ ડ' + . “લ' સ્વાર્થે ત..]. જ એ બોતાન', -નું ન. ને પું. [અર. “બિહતાન ]+). ઉં'
કે-૧૦૩