Bruhad Gujarat kosha Part 2

SR No.: 016073
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1981
Total Pages: 1294
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 39 MB

Page 576

બીજ-સાંકળી
૧૬૧૧
બાબલી
બીજ-સાંકળી સ્ત્રી. જિઓ “બીજ' + “સાંકળી.' બીજના કે. પ્ર.] ચણતરમાં થર પૂરો કરવા માટે મૂકવામાં આવતો
ચંદ્રમાના આકારનાં ચકદાંઓનું બનાવેલું કંઠનું એક ઘરેણું ખચકાને તે તે પથ્થર બીજ-સ્થાન ન. [સં.] બીજને રહેવાની જગ્યા (શરીરમાં) બીલું ન. જિઓ બીડવું + ગુ. “હું” ક. પ્ર.] મકાનના બીજ-ફેટ પું. સિં] બી ફાટવાની ક્રિયા, ‘જર્મિનલ સિકલ ચણતરમાં બાર તેમ બારીઓ ઉપર મુકાતું ચાપણું બીજાઈ શ્રી. [સં. ચીન + ગુ. “આઈ' ત. પ્ર.] ગરીબ બીડવું સ. ક્રિ. સામસામું કે ઉપર નીચે મૂકી બંધ કરવું,
કોને ખેતરના પાકમાંથી અપાતો દાણાને ભાગ વાસવું, ભીડવું. [બીરવું-સીધું (રૂ. પ્ર.) મનમાં સમઝવા બીજાક્ષર પું. [સ. ચીન + અક્ષર, ન] મંત્રને મૂળભૂત વર્ણ છતાં કશું બોલી ન શકે તેવું] બિહાલું કર્મણિ, ક્રિ. (જેમ કે (8%કાર)
[બીજકોશ બિરાવવું છે., સ.જિ. બીજાણુ, ૦, પૃ. [સં. ચીનમણ, ૦ ત પ્ર.] નાનામાં નાને, બીડી સ્ત્રી. [સં. વીટિશ, પ્રા, નહિમા, વીfe] નાગરવેલના બીજીત્મા છું. [સં. વીન + મામ] બીજરૂપી મળ આત્મા એક પાનની શંકુ-આકારની કરેલી વીટલી. (૨) ટીંબરવાનાં બીજાધાન ન. [સં. ચીન માથાન] બીજ રોપવાની કે મૂકવાની પાંદડાંની તમાકુ નાખી કરેલી વટલી (મપાન કરવા માટે). ક્રિયા. (૨) ગર્ભાધાન, ગર્ભ ધારણ
[૦ આપવી (રૂ. પ્ર.) રજા આપવી. ૦ ખાવી (ઉ. પ્ર.) બીજાનયન ન. [સં. વીન + મા-નાન] સમીકરણના અન્યત પાનની બોડી ચાવવી. ૦ પીવી (રૂ. પ્ર.) સળગાવીને તમાકુ
પદની કિંમત શોધી કાઢવી એ. (ગ.) [વાવણી નાખેલી બીડીને ધુમાડે ગળ. ૦ વાળી (રૂ. પ્ર.) તમાકુ બીજારોપણ ન. સિં. વીન + મા-રો] બી વાવવાની ક્રિયા, નાખેલી બીડી બનાવવી બીજાવયવ છું. સિં. વન + અવાવ ગુણક અંક. (ગ.) બીડું સિં. વીસ- પ્રા. વીમ- અ-] એક કે એકથી વધુ બીજાવરણ ન. સિં. ચીન+ગા-વર] બી ઉપરનું કેટલું નાગરવેલનાં પાનમાં કાથો -સેપારી વગેરે લગાવી નાખી બીજાશય . [સ, વન મા-રાથ] જુઓ બીજ કેશ.” (૨) કરેલ વીંટલો (શંકુ-આકારો). (૨) (લા.) લગ્ન વગેરે ગર્ભાશય
પ્રસંગે અપાતી લહાણી. [૦ઉઠાવવું, ૦ ઉપાડવું, ઝવું, બીજાંકુર (બીજાકર) પુ. [સં. ચીન + મર] બીમાંથી ૦ ઝીલવું (રૂ.પ્ર.) સાહસ-કામ કરવા તત્પર થવું. ૦ ફેરવવું કુલ કેટે, ફણગે, “જર્મ” (પ.ગો.)
(રૂ. પ્ર.) અમુક કામ કરવાને પડકાર ગામમાં વ્યાપક કરો] બીજાં (બીજા) પું. . વન + મ0] જેમાં બી બંધાય બી પું. [જ એ બીડું.'] જેમાં કાગળો નાખવામાં આવેલા છે તે ભાગ કે ઈંડું
હેય તે લખોટો, ભરેલું મોટું પરબીડિયું બીજ વિ. [સં. દ્વિતીયા->પ્રા. વિજ્ઞકનમ-] ક્રમે પહેલા બીદર ૫. ખેતરમાં જમીનમાંનાં ઢેફાં ભાંગવાનું એજ પછીનું, “સેકન્ડ.' (૨) ઈતર, અન્ય, ૫ર, “અધર.” (૩) બી ધું વિ. [સં. ગીત-> પ્રા. મીમ, વીઘના વિકાસમાં ક્રિ. વિ. વધારામાં, વળી. [૦ ઘર કરવું (રૂ. પ્ર) બીજું ભ. કૃ] ડર્યું, ભય પામ્યું. (ભ. કા. તરીકે પણ) લગ્ન કરવું કે ઘરઘવું]
[ોડલાનું બધેલ, હું વિ. [+ગુ. એલ, -લું' બી. ભૂ. 5.3 ડરેલું, બીજતું વિ. જિઓ “બીજું' + ગુ. ‘ડું' ત. પ્ર.] જેડિયું, ભય પામેલું. (બી. ભ. કા. તરીકે પણ) બીજે કે, વિ. [જ એ બીજ' + ગુ. એ સા. વિ., પ્ર.] બીન સ્ત્રી. [સં. વીણા > હિ. વીન, ઉછીનાં] વીણા-નાઘ અન્ય સ્થળે, ઈતર ઠેકાણે. [૦ બેસાડવું (-બેસાડવું) (રૂ.પ્ર.) બીન-કાર વિ, પું. [+ સં.] બીન વગાડનાર ઉસ્તાદ છૂટી થયેલી કે વિધવા થયેલી સ્ત્રીને બીજાની સાથે ઘર- બીનડી સ્ત્રી. [જ બીંદડી, એને વિકાસ] એ બીંદડી.' ધાવવો]
બીન . [મરા. બોના .] નાનું ચાલું બીજોત્પત્તિ સી., [સં. ર્વીન + ૩રપત્તિ] બી ઉત્પન્ન થવાં એ બીના જુએ “બિના.” બીજોત્પાદન ન. [સ. વીન +૩૨qન] બી ઉત્પન્ન કરવાં એ બીની કા.1 લશ્કરને ખરાને ભાગ બીટ (-) . [જાઓ બીટવું.'] ગંજીફાનાં પાનાંના બીની-વાળા વિ, પું. [+ગુ. “વાળું.'] બીની ઉપરને લશ્કરી દાવમાં પાનાં ફીસવાં એ. (૨) પાનાં ફોસવાનો વારે
અમલદાર બીટર, રૂટ [.] ગાજરના પ્રકારનું એક કંદ
બીનું (બી:નું) વિ. [જ એ “બીધું,” આ વૈકલ્પિક રૂ૫] બી ટી. વિ . “બેચલર ઓફ ટીચિંગની ટૂંકાક્ષરી.'] જ બનેલ, હું (બી:નેલ, લું) વિ. [જ બીધેલ,-લું.' બી-એડ.” શિક્ષણ-વિષચક સ્નાતક
આ બીલ,-લું' વૈકલ્પિક રૂપ “બીનું જેટલું વ્યાપક નથી બી. ટેક. વિ. નિં. “બેચલર ઓફ ટેસ્ટાઇલ'નું ટંકાક્ષરી જ.] જુઓ બીધેલ,-લું.” રૂ૫] કાપડ અને એના રંગોની શાખાને યુનિવર્સિટીને બીફ ન. [અં.] ગાય-બળદનું માંસ, ગોમાંસ નાતક
બી.ફાર્મ. વિ. [એ. ‘બેચલર ઓફ ફાર્મસી'નું ટૂંકાક્ષરી બીટ ન. ઢોરને ચરવાને માટે ખેડયા વિનાની ઘાસ ઊગવા રૂ૫] દવા બનાવવાની શાખાને યુનિવર્સિટીને સ્નાતક માટેની જમીન, ચરિયાણ જમીન, “ગ્રાસલેન્ડ.' [૦નો કૂતરો બીબડી' . [જ બીબી' + ગુ. “ડ” સ્વાર્થે ત.ક.] (રૂ.પ્ર) પોતે ખાય નહિ અને બીજાને ખાવા ન દે એવું (તુચ્છકારમા) બીબી
[બીબલી માણસ
[‘પિગ-આયર્ન બીબી . ઝીણી મગફળી. (૨) એક જાતની ફૂલવેલ, બીટ ન. [એ.] કાચું ભરતરનું લેખંડ, ‘કાસ્ટ-આયર્ન,' બાબલી સ્ત્રી. જુઓ બબડી(૨).” બીકણ, હું ન. જિઓ “બીડવું' + ગુ. અણુ અણું' બીબલી સ્ત્રી. કુગે ફૂટી જતાં એના પટમાંથી બહબ જેવું