Bruhad Gujarat kosha Part 2

SR No.: 016073
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1981
Total Pages: 1294
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 39 MB

Page 520

અકારાવનું
એલાવવું.' અકારાવું કર્માણ,. ક્રિ, બકરાવવું કે.,સ.ક્રિ અકારાવવું, અકારાવું જએ અઢારવું'માં [કરું, ખચલું ખકેલિયું ન. [જુએ, બકુ.] (વહાલ કે લાઢમાં) સંતાન, ક્રેલી સ્ત્રી. ચેાખાના પાકના નાશ કરનારું એક જીવડું બાળ વિ. [જુએ ‘ખકાળવું.'] ખીલેલું બાળવું અ. ક્રિ. [જુએ ‘બકાળ,’ના.ધા.] ખીલવું, પ્રકુલિત થયું. અકાળાવું ભાવે, ક્રિ, અકાળાવવું છે.,સ.ક્રિ અકાળાવવું, બાળાનું જઆ બકાળવું'માં બાલ જુઓ ‘અંકલ,’
અક્કલ-નંબર (-નમ્બર) જએક બકલ-નંબર.’ અક્ષવું સાહિ. [ફા. બખ્શીદન્] ખુશી થઈ ને આપનું, નવાજવું, અર્પવું. બક્ષાવું કર્મણિ, ક્રિ. અક્ષાવવું કે.,સ,ક્રિ. અાવવું, બક્ષાવું જએ ‘અક્ષવું'માં અક્ષિશ(સ) સ્ક્રી. કિા ખશિંગ્] ખુશીની ભેટ, નજરાણું. (૨) ઈનામ, પારિતાષિક, ઉપહાર, ‘ગિફ્ટ,’ ‘પ્રાઇઝ.’(૩) ઉપદ્માન, ‘ગ્રેચ્યુટી'
૧૫૫૫
બક્ષિશ(-સ)-પત્ર પું [+સેં., ન.] દાનપત્ર, દાન કે ભેટ આપ્યાના દસ્તાવેજ, ગ્રાન્ટ’ અક્ષિશ(-સ)-વેરા પું. [+જુએ ‘વેરો.’] ભેટ સેગાદ ઉપર લેવાતા સરકારી કર, ‘ગિફ્ટ ટૅક્સ’
અક્ષી છું. [ફા. બખ્શી] લશ્કરને પગાર ચકવનાર અમલદાર. (૨) હિસાબી કારકુન. (૩) નાગર વગેરેમાં એક એ કારણે પડેલી અવટંક અને એને પુરુષ. (સંજ્ઞા.) બક્ષીગીરી ી. [જુએ ‘બક્ષી’+ ફા. પ્રત્યય.] બક્ષીના ધંધા અને હોદ્દ
અખ (-ખ્ય) સ્ત્રી. ખખેાલ, પેાલાણ, ગપેાલ, (૨) અથ, ખાય. (૩) લાગ, દાવ. (૪) ટેઞ, હૅવા, આદત. (૫)ચાલાકી, (૬) વર્તન. [॰ બૂઢવી (રૂ. પ્ર.) લાગ મળવા, મેઢા મળવા] અખ-ચઢ ન. ધરનેા પરચુરણ સામાન અખચી જએ બચી.’
અખા જ
ભકચેા.’
અખઢ-જંતર (-જન્તર) ન. [રવા. + ”એ ‘જંતર.’] (લા.) આડાઅવળા ગોટાળેા કરી નાખવા એ, ધાંધલ-ધમાલ
અખડિયું` એ અકઢિયું.’
અઢિયું? ન. પૈડું ચડાવી વસ્તુ ભરાવી ઢાસ ખેંચવા બળદ તૈયાર થયા હોય એ સ્થિતિ [શીખેલું નાનું ખાળક અ(-બા⟩ખરું ન. ધાવણા બાળકથી મીઠું અને ચાલતાં ખખતર જ બખ્તર.’ અખતર-ગાડી જુએ ‘અખ્તર-ગાડી.’ અખતરિયું જુએ અખ્તરિયું.'
અખતાવર જ બખ્તર' [આપ ચડાવવાની લાકડાની પટ્ટી અખ-પટી(-ટ્ટી) શ્રી. [અસ્પષ્ટ+જુએ ‘પટી,−ટ્ટી.’] દાગીના ઉપર અખબખાવવું, ખખખખાવાવું જ ખ-ખખાતું'માં. ખખખખાવું અ. ફ્રિ [રવા.] લેાછલ ભરાઈ જવું. અખાવાવું ભાવે, ક્રિ. ખખખખાવવું પ્રે., સ. ક્રિ. ખખર શ્રી [મરા.] તવારીખી-મ્યાન, ઐતિહાસિક વિગતાના ગ્રંથ, તારીખ, ઇતિહાસ-ગ્રંથ
અખ
અખર-કાર વિ., પું. [+સં.] ખખરાલેખક, તવારીખકાર
Jain Education International_2010_04
ખખીલ-તા
અખરવું અ. કિ. સાલવું. (૨) નડતર કરનારું થવું. (૩) ભાગવી શકાયું. અખરાયું ભાવે, ક્ર, બખરાવવું કે.,સ,ક્રિ. બખરાવવું, અખરાવું એ અખરનું માં.
'
અખાઈ વિ. એ બખુૐ' + ગુ. આઈ ' ત. પ્ર.] ખખાને લગતું. (ર) ખખા સુધી મુસાફી કરી કમાણી કરનારું. (૩) પું. સૌરાષ્ટ્રના વિકાની આ કારણે પડેલી એક અવટંક અને એના પુરુષ (સંજ્ઞા.) [(વહાણ.) બખાઈ-લાલ પું. [+જુએ ‘લાલ,હૈ] (લા.) ને ત્યા. અખાક-ઓલું વિ. [રવા. + જુએ ‘બાલવું' + ગુ. ‘ä' રૃ. પ્ર.] સામાને માઠું લાગશે કે નહિ એની ચિંતા વિના ખેાલી નાખનારું, ખટક-બેલું
અખાકા પું. [રવા.] ઝપાટા, સપાટે. (૨) ધુબાકા અખાચની સ્ત્રી, કજિયા-રૂપ અથડામણ
અખાવું અ. ક્રિ. [જએ ‘ખ્ખાડા,' –ના. ધા.] ધાંધલ કરવી, આખડી પડવું, આખડી પડવું. ખખડાવું ભાવે., ક્રિ. ખાઢાવવું કે., સ. ક્રિ. અખાડાવવું, બખાડાયું જુએ ‘ખખાડવું’ ‘બાખડવું’માં. અખા। પું, [રવા] ધાંધલ, અખેડા અખાખખી સ્ત્રી. [રવા.] બેલાબાલી, ખેલચાલ, બખાળા કાઢવા એ (ર) ટંટા, ઝઘડા, કજિયા, લડાલડી, મખેડા બખારવું અ. ક્રિ. [રવા]ગળામાંથી ખેાંખારી ખળખા કાઢવા. અખારાવું ભાવે, ક્રિ. બખારાવવું, પ્રે., સ. ક્રિ. બખારાવવું, બખારાવું જએ ખખારવું’માં, અખાયું વિ. [જુએ ખખારવું' + ગુ. ‘ઇયું’ કૃ. પ્ર.] લવારા કરનારું. (ર) ખુમાટા પાડનારું
બખારું ન. ખારું, મેટું કાણું, ગાબડું
બખારા પુ. [રવા.] બકબક, લવારા. (ર) જીમાટા ખખાવો છું, કચરા, ગંદકી
અખાળવું અ. ક્રિ. [જુએ બખાળા,' -ના.ધા.] બખાળા કાઢવા, મનને રેય વાણીમાં વ્યક્ત કરવા. બખાળાનું ભાવે, ક્રિ, બખાળાવનું પ્રે., સ. ક્રિ. બખાળાવું, બખાળાવું જુએ ‘બખાળવું’માં, અખાળિયું વિ. [જ ‘બખાળવું’ + ગુ. ‘ઇયું' રૅ. પ્ર.] બખાળા કાઢનારું. (૨) (લા.) અસભ્ય, અવિવેકી બખાળા યું. [રવા.] ક્રેાધ ભરી વાણી. (ર) (લા.) અસભ્યતા, અવિવેક, [-ળા કાઢવા (રૂ. પ્ર.) ક્રોધભરી વણી ઉચ્ચરવી] અખાં ન., ખ. વ. [જએ ખખું.ૐ'] (લા.) ઘણા નો, ભારે આમદાની. (ર) નાણાની ભારે છૂટ. [॰ પાકાં (રૂ.પ્ર.) ઘણી આમદાની થવી]
અખિયા પું. [કા, બખ્યહ્] દારાની આંટી મારતે જતાં કરવામાં આવતું શીવણ, ટૂંકા અને ઝીણા ટાંકા, ઝીણા ટૂંબેશ. [-યા દેવા, યા મારવા (રૂ. પ્ર.) કામમાં દિલ ચાટવું. • આમળવેા (કૃ. પ્ર.) ચીટિયા ભરવા] ખ-ખિલાફ ક્રિ. વિ. [ા. +અર.] વિરુદ્ધ
અખો શ્રી. બગલની નીચેના શરીરના ભાગ, બગપાટી અખીલ વિ. [અર.] કંસ, કરપી, સમ, ખબ લેલિયું ખખીલતા સ્ત્રી, [+ સં. । ત. પ્ર.], ખખીલવેઢા પું., બ.વ. [+ જ ‘વેડા.'], ખખીલાઈ સી. [+ ગુ. આઈ' ત,