Bruhad Gujarat kosha Part 2

SR No.: 016073
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1981
Total Pages: 1294
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 39 MB

Page 507

ફુલીચા-ખાર
ખાંધવાની છેડે ફૂલવાળી ઢારી ફુલીચા-ખાર પું. રંગની મેળવણીમાં વપરાતા એક ક્ષાર કુરિયું ન. બાળકનાં મળમૂત્ર ઝીલવાનું કપડું, બાળેાતિયું ફુલેકું ન. હિંદુઓમાં માંડવા નખાયા પછી ફ્રિંજ મહુનું જનાઈના તેમ હિંદુ વર કે કન્યાનું લગ્નના દિવસના પૂર્વના દિવસેામાં ગામમાં ફેરવવામાં આવતું સરધસ. [-કે ચઢ(-)વું (રૂ.પ્ર.) ફજેત થવું]
કુલેરા પું., [જુએ ‘ફૂલ' દ્વારા.] દેવ-દેવીની મૂર્તિ ઉપર એઢાડાતી લેાની છત્રો કે વરણાગી ફુલેલ ન. [જુએ ‘ફૂલ' દ્વારા.] ફૂલા નાખી ઉકાળી તૈયાર કરેલું માથામાં ઘસવાનું સુગંધી તેલ ફુલેલી હી. [+ ગુ. કે ધાતુની વાટકી, પીંગાણી
'ત.પ્ર.] ફુલેલ તેલ રાખવાની કાચ
ફુલેવર ન. [અં. ફ્લાવર્] ગંજીફાનાં પાનામાંની ‘ફૂલોની પવાળું તે તે પાનું. [॰ને એક (રૂ.×,) રૂડા રૂપાળા લાયકાત વિનાના માણસ] કુલસ પું. [અર.] નાણું, પૈસેટક ફુલી સ્ત્રી, જએ ‘ફુલેવર’ ફુવાજી જુએ ‘કુઆ−જી.’
ફુવારા પું. [અર. કુવારહ] જેમાંથી પાણીની એક કે અનેક શેડ છૂટયા કરતી હોય તેવું સાધન કે સ્થાન યા હેજ કુંવેદ્ર (-ડા) શ્રી, ગંદી અને અલેકરી ઢંગધડા વિનાની સ્ત્રી, વડ કુવા જઆ ‘કુએ.' કુશિ(-સિ)યારું ન. એ નામના એક ચેામાસુ છેાડ, બ્રહ્મદંડી ફુસકાળવું સ.ક્રિ. [રવા,] ફૂંક મારવી. સકાવાવું ભાવે, ક્રિ. ફુસકુશિ(-સિ)યું વિ. [જએ ‘ફુસફુસ' + ગુ. ‘ઇયું' ત.પ્ર.] કાનમાં વાત કરવાની ટેવવાળું. (૨) (લા.) દમ વગરનું, નિર્માલ્ય. (૩) ન. કાનમાં વાત કરવી એ ફુસ-ફૅસ ક્રિ.વિ. [રવા.] કાનમાં કહેવામાં આવે એમ ફુસફુસવું .દિ. [જ કહેલું. ડુસકુમાથું ભાવે, ક્રિ ફૅસાંડી શ્રી. કચરા ફુકુસિયું જુએ ‘ફુસકુશિયું.’ કુસિયારું જૂએ ‘કુશિયારું.'
દેવું.
ફૂં ક્રિ. વિ. [ર્સ. ફ્ક્ત] ‘કુ’એવા અવાજ થાય એમ, ફૂંફાડાના અવાજની જેમ. [॰ કરવું (૩. પ્ર.) અલેાપ કરી ૦ થઈ જવું (રૂ. પ્ર.) ખાલી થઈ જવું] સૂઈ સ્ત્રી, ઘીને ગરમ કરતાં સપાટીએ આવતા પરપોટા ફૈકિયું ન. [રવા.] અહુ ઝાડા થવાના રોગ, અતીસાર ૐ વિ. સહેજ ગ×, નવશેકું, ફાકરવરણું
ફૂગ સ્રી. સેંદ્રિય પદાર્થોં ઉપર ભીનાશને લીધે થતા એક સફેદ પ્રકારના વિકાર, ઊખ. (૨)બિલાડીના ટાપ (વરસાદમાં જમીનમાંથી નાની નાની ીના આકારને સફેદ-એક વનસ્પતિ પ્રકાર), ‘રંગી’[ક્રિ. ક્રુગરાવવું કે, સ. ક્રિ. ફૂંગરાવું . ક્રિ. ઊપસી આવવું, ફૂલવું. કુગરાવાળું ભાવે, ફૂગવવું જુએ ‘ફુગાનું’માં. (૨) પવનથી ફુલાવું. (૩) ગભૅવંત થયું. (૪) સજવવું
Jain Education International_2010_04
૧૫૪૨
ફૂટવું
કૂંગ-વિજ્ઞાન ન. [ + સં.] ફૂગ ઊગવાના પ્રકારના જ્ઞાનની વિદ્યા, માઇકોલોજી’
ફૂગવું અક્રિ. [જુએ ‘ફૂગ,' - ના.ધા.] ” એ ‘ફુગાવું.' (૨) ઊપસી આવવું. (૩) સૂજી જવું (૪) મહેકવું, ગર્વિત થવું, ચડવું. ફૂગવવું, ફુગાવવું પ્રે., સ.ક્રિ ફૂગિયા પું. જુએ ‘ગ' + ગુ થયું' ત, પ્ર.] ફૂગના પ્રકારના શેરડીને લાગુ પડતા એક રાગ
ફૂગી વિ. [જુએ ફૂગ’+ ગુ. ‘ઈ' ત. પ્ર.] ફૂગવાળું સ્ત્રી. [જુએ ‘ફુગ’ + ગુ. ‘ઈ ' સ્વાર્થે ત.પ્ર.] જુએ ફૂગ.’ (ર) પ્રવાહી પદાર્થ ઉપર આવતી છારી કે મેલ ફૂગ પું. [જુએ ‘ફુગ્ગો.’] જુએ ‘ફુગ્ગા,’
ફૂંગી
કૂંચડા પું. કપડાં સાદડી જાજમ વગેરેમાંથી છેડાના ભાગમાંથી નીકળેલા રેસે [ગુચ્છે ફૂજન. કાગળની કાપલીઓને પતંગની નીચે બાંધવાના ફૂટ ` (-ટય) સ્ત્રી. જુએ ‘ફૂટવું] ફૂટી નીકળવું એ. (૨) ફેટ ભંગાણ, કુસંપ, ગેરસમઝ
ફૂટ પું., સ્ત્રી, [અં.] બાર ઇંચનું માપ. (૨) ખાર ઇંચના માપની પટ્ટી, ફ્રૂટ-પટ્ટી [ાતનું મોટા ઘાટનું ફળ
2
ન. [અં. ફ્રૂટ] (લા.) ટેટી જેવું એક ફળ, ચીભડાની ફૂટક . કેઈ પણ દ્રાવ્ય પદાર્થના નહિ એગળેલેા ભાગ ફૂટી સ્રી, કાપડની કિનારી ઉપર વાણા દેખાય એવી ખામી, (૨) નાના જામેલે કણ. (૩) લેાહી કે પરુના છાંટા, (૪) ડાઘે।. (૫) એ નામનું એક પક્ષી
ફૅટકા પું. અનાજનું થૂલું. (ર) કેલ્લા, કેળા ફૂટતું વિ. સુંદર, રૂપાળું, દેખાવડું. (૨) ચિત્તાકર્ષક, મનેાહર ફૂટણ (ણ્ય) સ્ત્રી. [જુએ ‘ફૂટવું’+ ગુ. ‘અણ’કૃ.પ્ર.] ફૂટી-ફ્રાટી અલગ થયેલે ટુકડા. (૨) (લા.) કળતર, (૩) ગેર-સમતી
ચૂંટણી શ્રી, જિએ ‘ફૂટવું” + ગુ. અણી' કૃ.પ્ર.] (લા.) નાની કાલી. (૨) પરપેટા
‘બ્રુસફુસ,’ના.ધા.] કાનમાં ફૂટ-દાંડી સી. [અં. +જુએ ‘ઢાંડી.’] (લા.) વ્યર્થતા ફૂંદો પું. [અર. કુર્જહ્] જુએ ‘કુરજો.’
ફૂટ-નેટ સ્રી, [અં.] પુસ્તક વગેરેમાં પાના નીચે મુકાતી માંધ કે ટિપ્પણ, પા-ટીપ, પાદ-નોંધ ફૂટ-પટી,-દી શ્રી. [અં. + 'પટી,-ફી.’] બાર ઇંચના માપની પૌ ફૂટપાથ પું. [અં.], ફૂટ-પાયરી સ્ત્રી. [અં. + જએ પાય રી.] શહેરમાંના મોટા રસ્તાઓની બંને ધાર ઉપર
માણસેને ચાલવા માટેની ફરસબંદીવાળી પગથી ફૂટ-બોલ પું. [અં.] પવન ભરી ફુલાવેલા અખ્તરવાળે એક યુરોપિયન રમત માટેના ખરા દડા. (ર) (લા ) ફૂટબોલની રમત
ફૂટલ (ફૂટયલ) વિ. [જુએ ‘ફૂટવું’ + ગુ. ‘એલ’ બી. ભટ્ટ, લાધવ] (લા.) દગે! દેનારું, ખૂટેલું
ટ-લાઇટ ન. [અં.] નાટકના તખ્તાની કે શહેરના રાજમાર્ગોની માત્ર સપાટી ઉપર પથરાતા પ્રકાશ ફૂટવું અક્રિ. સં. સ્ફુટથ>પ્રા. ઘુટ્ટ-] તૂટી કે ફાટીને અલગ થવું. (૨) અંકુર કે કૈાંટા નીકળવા. (૩) અંદરનું બહાર નૌકળવું (એક રહસ્યની વાત બીજાને કહી દેવી