Bruhad Gujarat kosha Part 2

SR No.: 016073
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1981
Total Pages: 1294
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 39 MB

Page 505

ફિસિયારા
ફિસિયારી જુએ ‘ફિશિયારી.’ ફિસિયારી-ખેર જએ ‘ફિશિયારી-ખાર.' સેિટે હું. [રવા.] થાક વગેરેને કારણે મેઢા અને નાકમાં આવતાં ફીણ. (૨) પાણી કે પ્રવાહી ડહેાળાવાથી કે ગરમ થવાથી સપાટી પર આવતાં ફીણ. ક્રેટા કાઢી ના⟨-નાં)ખવા (૩.પ્ર.) થકવી દેવું]
ફિસ્સી વિ. ક્રમ મર્યાદા કે વખતમાં છેલ્લું
ફિસ્સુ વિ. ર્ફિકું. (૨) લાસું, લીસું. (૩) અક્કડ ન રહે તેવું. (૪) એછા ઝેરવાળું
ફી સ્રી. [અં.] લવાજમ. (ર) મહેનતાણું. (૩) હકસી. [^ ભરવી (રૂ.પ્ર.) લવાજમ ચૂકવવું]
‘ફિક્કું.'] જુએ ‘ફ્રિકું. [॰ ફૅચ(-સ)
ફીક, "કાશ સ્ત્રી. [જએ ‘ફિક્કું,’ ‘ફીકું’+ ગુ. ‘આશ’ ત.પ્ર.] ફીકાપણું, ફિક્કાશ ફીકું વિ. [જ (રૂ.પ્ર.) જએ ‘ફિક્કું • કુચ(-સ).'] ફી(-હીં)ચ સ્રા. [સં. હ્ર] જાંઘના ઉપરના ભાગ ફીચર ન. [અં.] લક્ષણ. (ર) વાયદાનું કામકાજ, (૩) માન પત્રામાંના તે તે વિશિષ્ટ પ્રસંગ કે બનાવ ફીચવું સ.દિ. [રવા.] (કપડાં) પછાડી સાફ કરવા-ધાવાં. ક્રિચાવું' કર્મણિ., ક્રિ. ફિચાવવું કે.,સ.ક્રિ. ફીટણ` ન. [જુએ ફીટનું’ + ગુ. ‘અણ’ ક્રિયાવાચક કૃ.પ્ર.] [નાશ પામનારું ફિટણØ વિ. [જુએ ‘ફીટલું’ + ગુ. ‘અણુ’ ક વાચક પૃ.પ્ર.] ફીટથુ-કાલ(-ળ) પું, [જુઆ‘ફીટણ' + ર્સ.] નાશના સમય ફીટવવું સર્કિ. લાંચ આપવી, કેાડવું. (ર) ફિંટાવવું. ફીટવાળું કર્મણિ,, કે.
નાશ
ફીટલું અક્રિ. દે. પ્રા. ટ્ટિ] નારા પામવું. (ર) અંધ પડવું. (૩) અપાઈ જવું, પતવું. (૪) મરશું. (૫) વંડી જવું. ફિટાણું ભાવે, ક્રિ. ટિા(-૧)વું પ્રે., સક્રિ ફીણ ન. [સં. ન > પ્રા. મૅળ પું,,ન.] પ્રવાહી ઉપર ગતિને કારણે થતા પરપેાટાને ઘેરા સમૂહ, સેિટે [॰ આવવું (રૂ.પ્ર.) થાકી જવું. ॰ કાઢીના(-નાં)ખવું(રૂ.પ્ર.) થકવી નાખવું. ૭ ચઢ)વું (૧.પ્ર.) આર્થા આવવા] ફીશુવું સ.ક્રિ. [જ ‘ફીણ,’ના.ધા.] પ્રવાહીને વàાવી ફીણ કરવાં. (૨) (લા.) ના મેળવવા, ફિણાવું કર્મણિ., ક્રિ..ફિણાવવું કે,,સ.ક્રિ.
ફીણી શ્રી. સેઢાની તવી, કડાઈ ફીત સ્ત્રી. [પાયું.] ગૂંથેલી કાંગરાવાળી કાર, સાડીની કાર મૂકવાની કિનાર. (૨) નાડું, પટ્ટી. (૩) માપવાની પટ્ટી ફીનું` ન. [રવા.] નાકનું ફસું, નસકેરું, કેણવું, ધૈયરું ફીલ ન. એ નામનું એક જીવડું, વાંકું ફીફાં-ખાંડુ વિ. [જુએ ‘ફીફ્’+ગુ. ‘આં’ બ.. + ‘ખાંડવું’ +ગુ. ' કૃ.પ્ર.] કૂંતરાં ખાંઢનારું. (ર) - (લા.) અર્થ વિનાનું—ખે।ઢું ખેલનાર
૧૫૪૦
ફીક્કું ન. [રવા.] અનાજ વગેરેનું કાતરું.[-ફાં ખાંઢવાં (રૂ.પ્ર.) સાર વિનાના ખાલી શ્રમ કરવા. (૨) ખાટી વાતને ખરી ઠરાવવા મથવું]
ફીરકી સ્ત્રી. નાની કાળકી, ગરેડી, ‘રીલ.’ (ર) તકલી. (૩)
Jain Education International_2010_04
ફીસણ (-શ્ય) સ્ત્રી. ઘાણાની ખાટલીમાંથી શરૂ થતાં ગયેલું અને જાંગી નામનાં બે લાકડાંને જોડનારું ખેાડની પાસેનું લાકડું
ફીસલવું અ.ક્રિ. રિવા.] લપસવું. (ર) (લા.) પ્રવૃત્ત થવું. ફીસલાવું ભાવે,ક્રિ. ક્રિસલાવવું કે.,સક્રિ. ફીસાવું અક્રિ. [રવા.] જુએ ‘ફીસલવું.' સિવાવાળું ભાવે, ક્રિ ફિસવાવવું કે.,સ.ક્રિ
ફીસવું સ.ક્રિ. [રવા] (પાનાંની રમતમાં પાનાં) ચીપવાં. ફિંસાવું કર્મણિ., ક્રિ. સિાવવું કે.,સ.,ક્રિ. ફીસી જએ ‘ફિશિયારી.’ ફ્રીસું જુએ ‘ફિસ્યું.’ વર્લ્ડ-ફીસુંરું ન. ઢારના આગલા પગના સાંધાના ફ્રેંચા ફાઁચ જ એ ‘કીય.’
ફીંડલ, "હું ન. દેવી-દેારડાંના વીંટલેા, (૨) (લા.) પાપડું ફાડે પું. લાલ, ફાયદા, હાંસલ, પ્રાપ્તિ ફીંદવું જુઓ ફેંદવું.' માદાનું કર્મણિ, ક્રિ. ફીંદાવવું છે.,
સ. ક્રિ.
ફી’દાવવું, ફોદાવું જએ ફીંદવું’-‘ફેંદવું’માં. ફાફડી સ્ત્રી. ગાળ ગાળ ફરવું એ, ફેરકૂંદડી ફુઆ(-વા)જી કું., મ.વ. [જુએ ‘કુએ(-વે)’+ ‘જી' માનવાચક. કેાઈના પતિ, (ર) પતિ કે.પત્નીના ફુઆ, કુએ સસરા
ફુગાનું
ચકરડી. (૪) જરી વણવાનું એક સાધન ફીફી જુએ ‘ક્િલફીલ,’ ફીવર છું. [અં.] તાવ, મુખાર
ફીસ (-સ્ય) શ્રી. [જએ ‘ફીસવું.’] પાનાં રમવાની રમતમાં પાનાં કીસવાને –ચીપવાના આવતા દા
કુઇયારું જુએ ‘કુઇયારું’ક્રયાનું’-કોઇયારું.’ ફુઈ સ્ત્રી. [દે.પ્રા. પુન્ના] જુએ કાઈ.’ કુઆ(-વા) પું. [જુએ ‘ફઈ ’-કુઈ ' દ્વારા.] કોઈના પતિ કુ ન. [રવા.] ગળું ફુલાવનાર કબૂતરની જાત ફુક્કો પું. [રવા.] દડાના આકારની ફૂલેલી વસ્તુ, ફૂલકા (૨) પેશાબની કાથળી. (૩) કેટલાંક જળચર પ્રાણીના ગળા આગળની હવા ભરવાની કોથળી, ચઈ. (૪) હવા ભરીને બનાવેલા ચીકણા પ્રવાહીના કે પાતળા પડના પરપાટા. (૫) વધારે દૂધ મેળવવા ગાય ભેંસની યાનિમાં ફૂંક
મારવાની ક્રિયા
ડુંગરાવવું, ડુંગરાવાળું જુએ ‘ક્રૂગરાનું’માં, ફુગાઉ વિ.જિએ ‘ફુગાવું’+ ગુ. ‘આઉ’? પ્ર] નરમ, પેાયું. (૨) ઉત્સાહ વિનાનું, નિરુત્સાહી
કુમારે પું. [૪એ. ફુગાનું’+ ‘આરા' કૃ.પ્ર.] ફૂલવું એ, ફુલાવેા. (૨) પરપાટા. (૩) આ રા. (૪) કેશલેા. (૫) કુક્કો, મૂત્રાશય
ફુગાવવું જએ ‘ફુગાવું'-‘કૂંગવું'માં. (૨) ઉશ્કેરવું, ઉત્તેજિત કરવું. (૩) વિસ્તારવું, ફેલાવવું
ફુગાવું .. [જુએ ‘ફૂગ,’-ના.ધા.] માથે ફૂગ વળવી. (૨) કેગાઈ જવું, પાણીને લઈ ફિક્કું પડવું, (૩) (લા.) ફુલાવું, હરખાવું. (૪) પુરવઠા કરતાં ચલણના વધારા