Bruhad Gujarat kosha Part 2

SR No.: 016073
Original Sutra Author: N/A
Author: Keshav Shastri
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1981
Total Pages: 1294
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 39 MB

Page 493

ફરજન
૧૫૨૮
ફરજન, ફરજંદ (કરજન્હ) ન. [ફ્રા. કેન્ડ] સંતાન, સંતતિ ફરજંદ-દારી (ફરજ૬-) શ્રી. [ + ફા.] પેઢી-દર પેઢી સંતતિ ચાલુ રહેવાથું
k,
ફરજિયાત વિ. [અર. ‘ફેબ્રુ ' દ્વારા.] ફરજ તરીકે કરવાનું, કરવું જ પડે એ રીતે કરવાનું, ‘કમ્પલસરી,’ ‘ઍપ્લિગેટરી.’ (ર) આદેશાત્મક, ઍનૅટરી’
ફરજો પું. ઢાર બાંધવાનું માળી દીધેલું ખુલ્લું મકાન ફરકા પું. જિઆ ‘ફરવું’દ્વારા.] નાનાં ઝડપી પક્ષી ઊઢતાં થતા અવાજ, ફૈડકા. (૨) ઘેાડાના શ્વાસના અવાજ ફર-કું ક્રિ. વિ. [રવા.] ‘કડકું' એવા અવાજથી (ઢેરના શ્વાસના) [બાજરીના સાંઠાના ભૂકા ફરવું` ન. પાન સહિતના ભાજરીને સાંāા, (ર) જવાર ફરવું? સ. ક્રિ. [રવા ] બાજરીનાં ડંડાંમાંથી દાણા કાઢવા. કરાવું કર્મણિ., ક્રિ. ક્રઢાવવું કે., સ. ક્રિ. ફરવું® સ. ક્રિ. [રવા.] જુએ ‘કરાડવું(૨) ' કરાવુંર કર્મણિ, ક્રિ.
ફેરડાવવું, ફરઢાવું↑ જુએ ફરડવુંડે'માં, કરાવુંર જએ ‘રડવું ”માં.
ફરડા યું. સૂતરના તારનું ઊઢાઈ જવું એ ફરણી શ્રી. જિઓ ‘કરવું' + ગુ. ‘અણી’ ક્રૂ. પ્ર.] ચકરડી, ફરકડી, (ર) કુરકી, ફીરકી. (૩) (લા.) નાની ચાનકી કે પૂરી. (૪) ગુદા. (૫) ઊંટના નાકની નફેલ ફરણું' વિ. જએ [કરવું' + ગુ. ‘અણું' કતુ વાચક ત. પ્ર.] ફરવાના સ્વભાવનું, ફરતિયાન ફરણું× ન. નસકારું
ફરતા-ફરતી ક્રિ. વિ. જુએ ‘ફરવું' + ગુ. ‘તું' વર્ત. કૃ. – ટ્વિસઁવ દ્વારા.] વારા.ફરતી
સં.]
કુરતા-રામ પું. [જએ ‘ફરવું' + ગુ. ‘તું’વર્લ્ડ.કૃ. + (લા.) એક જગ્યાએ બેસી ન રહેતાં હમેશાં જુદે જુદે સ્થળે ફરતા રહેતા સાધુ કે માણસ, નિત્ય-પ્રવાસી ફરતિયલ, ફરતિયાન(-ળ) વિ. [જુએ ‘ફેરવું'+ગુ. ‘તું’ વર્તે. કુ દ્વારા] ફરવાની ટેવવાળું, (ર) નિત્ય-પ્રવાસી ફરતિયું વિ. [જુએ ‘ક્રૂરવું’ + ગુ, ‘તું' વર્તે. + 'યું' ત. પ્ર.] ફરવાની ટેવવાળું. (૨) ન. ચણયારાવાળા કમાડને છેડે જડેલું લાકડું
ફરતી વિ., શ્રી [જુએ ‘ફરવું' + ગુ.‘તું’ વર્તે. કૃ· + ઈ ' સ્ક્રીપ્રત્યય.] મુસાફરી, પ્રવાસ, યાત્રા
ફરતી-કુલા સ્ત્રી. [જુએ ‘ફ્તી’ + ફુલાવું’ દ્વારા.] (લા.) ધરાધર રખડતી સ્ત્રી
કરતી-હૂંડી સ્ત્રી. [જઆ ‘ફરતી' + ‘હૂંડી.’] કેઈ સ્વીકારતું ન હાઈ બધે ફરતી રહેતી હૂંડી કરતું વિ. [જ
‘મેખાઇલ’
‘ફરવું' + ગુ. ‘તું’ વર્તે. કૃ] જુઆ ‘ફરવું’માં, [બા”, ચેાગરદમ ફરતે ક્રિ. વિ. [જુએ ‘ફરતું’ + ગુ. ‘એ’ સા. વિ., પ્ર] ચારે કરદ ન. [અર. ક્] જુએ ‘કુંડદ,’
ફરફડવું અ. ક્ર. [રવા] જુએ ‘કુંડકવું.' ફરકાવું ભાવે., ક્રિ. કરાવવું છે,, સ. ક્રિ. કરાવવું, ફરકવું જ
‘ફરવું’માં.
Jain Education International_2010_04
રમે
ફરફર (૨૫) સ્ત્રી. [જ
‘ફરફરવું.'] વરસાદની ઝીણી
છાંટ. (ર) પાપડ જેવી એક કૈારી વાની, ફરફર-વડી ફર ફરર ક્રિ. વિ. [રવા.] પવનમાં ફરફરતું હોય એમ ફરફરવું . ક્રિ. [રવા,] ફેકવું, ધીમી ગતિએ વાવું, (૨) ધ્રૂજવું. (૩) વીખરાનું. (૪) (લા.) ગરમ હોવું. ફરફરાવું ભાવે, ક્રિ. ફરફરાવવું છે., સ. ક્રિ.
ફરફરાઈ સી. [ + ગુ. આઈ' રૃ. ×.], ૮ પું. [ + ગુ. ‘આટ' કૃ.પ્ર.], “ટી સ્રી. [ + ગુ. ‘આ’ ૐ. પ્ર. + ‘ઈ’ સ્ક્રીપ્રત્યય] ફરફરવું એ. (૨) (લા.) ચપળતા, ચંચળતા, (૩) હૅશિયારી ફેરફરાવવું, ફેરફરાયું જુએ ‘ફરફરવું’માં, ફર-ફરિયાદ સ્રી. [જુઆ ‘ફરિયાદ,’ – પૂર્વની બે શ્રુતિઓના દ્વિર્ભાવ.] ફરિયાદ. (૨) મરાણ, (૩) અરજ-હેવાલ કુરકુરિયું - ન. [જુએ ‘ફરફરવું’ + ગુ. ‘ઇયુ' į. પ્ર.] વરસાદની ઝીણી છાંટ. (૨) કાગળનું પતાકડું. (૩) હાથમાં કરે તેવું કાગળનું રમકડું. (૪) કાનનું એક ઘરેણું ફેર-ફરિયુંÝ ન. [જુએ ફરવું’ + ગુ. ‘છ્યું’ કૃ· ×. અને પહેલી એ શ્રુતિના દ્વિર્ભાવ.] ઢાર ન પેસે એ માટેનું ગાળ ચક્કર કરતું રહે તેવું ખેડીખારું
ફરફરું વિ. જએ‘કુરણું' + ગુ. ‘*’ રૃ. પ્ર., પહેલી એ શ્રુતિએએને દ્વિભવ,] વધારે ફેલાવાવાળું
કર-કંદ (-કૅન્દ) પું. [જએ કું.' પૂર્વપદ રવા.] છેતરપીંડી, છળકપટ, (૨) નખરાં [કરનારું. (ર) નખરાંબાજ ફર-મંદિયું (-કેન્દિયું) વિ. [+ગુ, ઇયું' ત. પ્ર.] છેતરપીંડી કરા યું. ઢીમણું. (૨) પરપાટા
ફર-ફાલા પું. કેાડલા, કેલ્લે, જળેળે, 'લિસ્ટર’ ફરએ વિ. [ફા, ફŚહ્] ચશ્મીદાર, તાજું ફરમાન ન. [...]હુકમ, આજ્ઞા, આદેશ, ‘ડિરેક્ટિવ,’ ‘ફિયાટ.’ (૨) સનદ, પરવાના. [॰ ઉઠાવવું (રૂ. પ્ર.) હુકમ પ્રમાણે કરવું. ॰ કાઢવું (રૂ. પ્ર) હુકમ જાહેર કરવેા. ૰ નીકળવું (રૂ. પ્ર.) હુકમ જાહેરમાં આવવે] ફરમાન-ખરદાર વિ. [+ž.] હુકમ પ્રમાણે ચાલનાર, આજ્ઞાંકિત [આજ્ઞા ઉઠાવવી એ ફરમાન-બરદારી સ્રૌ. [+ ક઼ા.] હુકમ પ્રમાણે ચાલવું એ, કરમાયશ સ્ત્રી. [ફા. ફર્માઈશ્] આજ્ઞા, હુકમ ફરમાયશી વિ. [ફા. ફર્માઈ શી] હુકમ પ્રમાણેનું, વરધી આપી હાય એનું, સચના આપ્યા પ્રમાણેનું ફરમાવવું સ. ક્રિ. [ા. ‘ધર્મુહમ્' દ્વારા] ફરમાન કરવું, હુકમ કરવા, આજ્ઞા કરવી. (ર) સૂચવવું, ચીંધવું, બતાવવું. ફરમાવાનું કર્મણિ, ક્રિ ફરમાશ(-સ) જુએ ‘ક્રમાયા.’ કરમાશી(-સી) જુએ ‘માયશી.’ ફરમાસુ વિ. દિએ ફરમાસ' + ગુ, ‘'ત. પ્ર.] જ ફરવું ન. [અં. ‘કોમ્’>ગુ.ફ્રમ+ગુ, '' સ્વાર્થે ત. પ્ર.] ખાસ કરી જોડાનું એઠું, કાલભૂત ક્રમે પુ. જિજુએ ‘કહ્યું.'] આકારનું ખેાખું, એઠું. (૨)
[‘ફરમાયશી,’
ગોઠવેલાં બીબાંના તેતે કદના અમુક અમુક પાનાંના એકમ (૩) નનેા. [॰ ઊતરષા (રૂ. પ્ર. ) ૨૬
૧,૬
' '